Türkiye'nin Sağlık ve Sosyal Harcamaları: Sosyal Hizmet Perspektifinden Retrospektif Karşılaştırmalı Bir Çalışma

1980’li yılların başında sosyal devlet anlayışının azaldığı veliberal ekonominin kılık değiştirerek neoliberal politikalaradı altında hüküm sürdüğü bir süreç hem gelişmekte olanhem de gelişmiş ülkeler için başlamış oldu. Bu bağlamda,neoliberal politikaların gün yüzüne çıktığı 1980 yılı, Türkiye’ye ilişkin sağlık ve sosyal harcamaların değerlendirilmesinde başlangıç yılı seçilmiştir. Öte yandan, çalışmadasağlık ve sosyal harcamaların seçilmesinin nedeni ise sosyal hizmet bakış açısının Ekonomik Kalkınma ve İşbirliğiÖrgütü (OECD) verileri kullanılarak yapılacak olan değerlendirmeye yansıtılmak istenmesidir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı Türkiye’nin sağlık ve sosyal harcamalarınınsosyal hizmet bakış açısı temelinde OECD verileri kullanılarak retrospektif karşılaştırmalı şekilde incelenmesidir.Bu yönüyle çalışma Türk sosyal hizmet literatüründe ilkkarşılaştırmalı retrospektif araştırma olması açısından daönemlidir.

Turkey's Health and Social Expenditures: A Retrospective Comparative Study from the Perspective of Social Work

At the beginning of the 1980s, when the state of welfare declined and liberal economy disguised, so-called neoliberal politics flourished in both developing and developed countries. In this context, the year 1980, in which neoliberal policies emerged, has been chosen as the initial year for the assessment of health and social expendituresin the case of Turkey. The reason for the selection of health and social expenditures in the study is to reflect the perspective of social work on the assessment to be made using OECD data. In this regard, the aim of this study is to make a retrospective and comparative examination of the health and social expenditures of Turkey using OECD data from the perspective of social work. This study is also important in terms of being the first comparative retrospective research in Turkish social work literature.

PDF

___

Adams, Robert; Dominelli Lena; Payne Malcolm (2009), Social Work: Themes, Issues and Critical Debates, 3. Edition, London: Macmillan.
Adema, Willem; Ladaique Maxime (2005), “Net Social Expenditure, 2005 Edition: More Comprehensive Measures of Social Support”, https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/358663135802.pdf?expires=1544784204&id=id&accname=guest&checksum=891F79C30533C5AEDFE16AACD28FE28C, (Erişim: 28.11.2018).
Agovino, Massimiliano; Parodi Giuliana (2016), "An Analysis of Italian Regional Social Expenditure on Disability and Other Social Measures: A Spatial Econometric Approach", Applied Spatial Analysis and Policy, C.9, S.4: 549-567.
Ağartan, Tuba (2007), “Sağlıkta Reform Salgını”, (Ed. Çağlar Keyder, Nazan Üstündağ, Tuba Ağartan, Çağrı Yoltar), Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları: Reformlar, Sorunlar, Tartışmalar, İstanbul: İletişim Yayınları: 37-54.
Alcock, Pete; Haux Tina; May Margaret; Wright Sharon (2008), The Students Companion to Social Policy, 3. Edition, Oxford: Blackwell.
Alston, Margaret (2007), “Globalisation, Rural Restructuring and Health Service Delivery in Australia: Policy Failure and the Role of Social Work?”, Health & Social Care in the Community, C.15, S.3: 195-202.
Álvarez-Gálvez, Javier; Jaime-Castillo Antonio M. (2018), "The Impact of Social Expenditure on Health Inequalities in Europe", Social Science & Medicine, C.200, S.5: 9-18.
Arısoy, İbrahim; Ünlükaplan İlter; Ergen Zuhal (2010), “Sosyal Harcamalar ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisinde 1960 – 2005 Dönemine Yönelik Bir Dinamik Analiz”, Maliye Dergisi, C.Ocak-Haziran, S.158: 398-421.
Atun, Rıfat; Aydın Sabahattin; Chakraborty Sarbani; Sümer Safir; Aran Meltem; Gürol İpek; Nazlıoğlu Serpil; Özgülcü Şenay; Aydoğan Ülger; Ayar Banu; Dilmen Uğur; Akdağ Recep (2013), “Universal Health Coverage in Turkey: Enhancement of Equity”, The Lancet, C.382, S.9886: 65-99.
Aydın, M. Kemal; Çakmak Eyüp Ensar (2017), “Sosyal Devletin Temelleri”, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, C.34, S.1: 11-19.
Becchetti, Leonardo, Conzo Pierluigi; Salustri Francesco (2017), "The Impact of Health Expenditure on the Number of Chronic Diseases", Health Policy, C.121, S.9: 955-962.
Bıyıklıoğlu, M (2017), “İç Borçların Sosyal Harcamalara Etkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası Yönetim Eğitim ve Ekonomik Perspektifler Dergisi, 5(2), 45-58.
Buğra, Ayşe; Adar Sinem (2007), “Türkiye’nin Kamu Sosyal Koruma Harcamalarının Karşılaştırmalı Bir Analizi”, https://spf.boun.edu.tr/sites/spf.boun.edu.tr/files/T%C3%BCrkiye%E2%80%99nin%20Kamu%20Sosyal%20Koruma%20Harcamalar%C4%B1n%C4%B1n%20Kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1rmal%C4%B1%20Bir%20Analizi%20%282007%29.pdf, (Erişim: 06.01.2020).
Buğra, Ayşe (2015), Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, 7. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
Buğra, Ayşe; Keyder, Çağlar (2003), “Yeni Yoksulluk ve Türkiye’nin Değişen Refah Rejimi”, http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/povreddoc/UNDP-TR-new_poverty.pdf, (Erişim: 28.11.2018).
Çalışkan, Zafer (2012), “Refah Devletlerinin Dinamik Dengesi: Sosyal Harcamalar İçin Geleneksellik Endekslerinin Hesaplanması”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S.2: 218-239
Castles, Francis (1986), “Social Expenditure and the Political Right: A Methodological Note”, European Journal of Political Research, C.14, S.5-6: 669-676.
Castles, Francis, Obinger Herbert (2007), “Social Expenditure and the Politics of Redistribution”, Journal of European Social Policy, C.17, S.3: 206-222.
Cuckler, Gigi; Sisko Andrea; Keehan Sean; Smith Shelia; Madison Andrew; Poisal John; Wolfe Christian; Lizonitz Joseph; Stone Devin (2013), “National Health Expenditure Projections, 2012-22: Slow Growth until Coverage Expands and Economy Improves”, Health Affairs, C.32, S.10: 1820-1831.
Çelikay, F.; Gümüş, E (2014), “Sosyal Harcamaların Yoksulluk Üzerine Etkileri: Ampirik Bir İnceleme”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.19, S.4: 127-138
Çınaroğlu, Songül; Şahin Bayram (2016), "Katastrofik Sağlık Harcaması ve Yoksullaştırıcı Etki", Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, C.19, S.1: 73-86.
Dahl, Espen; van der Wel Kjetil A (2013), “Educational Inequalitiesin Health in European Welfare States: A Social Expenditure Approach”, Social Science & Medicine, C.81, S.6: 60-69.
Di Matteo, Livio (2005), “The Macro Determinants of Health Expenditure in the United States and Canada: Assessing the Impact of Income, Age Distribution and Time”, Health Policy, C.71, S.1: 23-42.
Dixon, Anna; Mossialos Elias (2000), “Has the Portuguese NHS Achieved Its Objectives of Equity and Efficiency?”, International Social Security Review, C.53, S.4: 49-78.
Erdem, Nilgün (2010), “Bağımlılığın Yeni Biçimleri Olarak Neoliberal Politikalar: Türkiye Örneği”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C.65, S.2: 117-135.
Erençin, Arif; Yolcu Vesim (2008), “Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Dönüşümü ve Yerinden Yönetim”, Memleket Siyaset Yönetim, C.3, S.6: 118-136.
Erkul, Ercem; Demir-Erkul Fatma (2016), “Enerji Fiyatlarındaki Dalgalanmaların Sosyal Harcamalar Üzerine Etkisi: SHÇEK Özel Örneği”, (Ed. İbrahim Cılga, Ercem Erkul, Buğra Yıldırım, İlkay Başak Adıgüzel), Sosyal Çalışma ve Sosyal Politika Yazıları, Ankara: Bellek Yayınları: 181-195.
Erkul, Ercem; Demir-Erkul Fatma (2019), “Neoliberal Politika Çerçevesinde Türkiye ve Şili'ye İlişkin Gelir Dağılımı ve Yoksulluk İstatistiklerinin İncelenmesi” Sosyoekonomi, C.27, S.39: 11-38.
Erol, Hatice; Özdemir Abdullah (2014), “Türkiye’de Sağlık Reformları ve Sağlık Harcamalarının Değerlendirilmesi”, Sosyal Güvenlik Dergisi, C.4, S.1: 9-34.
Ersin, İrfan; Baş Halim (2019), “Güney Avrupa refah ülkelerinde sosyal harcamalar ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Sosyal Güvenlik Dergisi, C.9, S.1: 193-213.
Esping-Andersen, Gosta (1990), The Three Worlds of Welfare Capitalism, First Edition, Oxford: Polity Press.
Esping-Andersen, Gosta (2002), “Towards The Good Society, Once Again?”, (Ed. G. Esping-Andersen), Why We Need a New Welfare State?, New York: Oxford University Press: 1-25.
Etiler, Nilay (2011), “Neoliberal Politikalar ve Sağlık Emekgücü Üzerindeki Etkileri”, Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güven Dergisi, C.11, S.42: 2-11.
Feddersen, J. (2015). Component A: National Accounts. Statistics Denmark: https://www.dst.dk/en/consulting/projects/Israel/ComponentA. (Erişim: 06.01.2020).
Ferguson, Lain; Lavalette Micheal (2006), “Globalization and Global Justice: Towards a Social Work of Resistance”, International Social Work, C.49, S.3: 309-318.
Ferrera, Maurizio (1996), “The Southern Model of Welfare in Social Europe”, Journal of European Social Policy, C.6, S.1: 17-37.
Ferrera, Maurizio; Hemerijck, Anton; Rhodes, Martin (2000), “Recasting European Welfare Statesfor the 21st Century”, European Review, C.8, S.3: 427-446.
Gökbunar, Ramazan; Özdemir Harun; Uğur Alparslan (2008), “Küreselleşme Kıskacındaki Refah Devletinde Sosyal Refah Harcamaları”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, C.9, S.2: 158-173.
Görg, Holger; Molana Hassan; Montagna Catia (2009), “Foreign Direct Investment, Tax Competition and Social Expenditure”, International Review of Economics & Finance, C.18, S.1: 31-37.
Hahn, Sangjin; McCabe Angus (2006), “Welfare-to-Work and the Emerging Third Sector in South Korea: Korea's Third Way?”, International Journal of Social Welfare, C.15, S.4: 314-320.
Harlow, Elizabeth (2003), “New Managerialism, Social Service Departments and Social Work Practice Today”, Practice Social Work in Action, C.15, S.2: 29-44.
Harlow, Elizabeth (2004), “Why Don't Women Want To Be Social Workers Anymore? New Managerialism, Postfeminism and The Shortage of Social Workers in Social Services Departments in England and Wales”, European Journal of Social Work, C.7, S.2: 167-179.
Hitiris, Theo (1997), “Health Care Expenditure and Integration in The Countries of The European Union”, Applied Economics, C.29, S.1: 1-6.
Hugman, Richard (2003), “Professional Values and Ethics in Social Work: Reconsidering Postmodernism?”, British Journal of Social Work, C.33, S.8: 1025-1041.
Jaime-Castillo, Antonio M.; Marqués-Perales Ildefonso; Álvarez-Gálvez Javier (2016), "The Impact of Social Expenditure on Attitudes Towards Immigration in Europe", Social Indicators Research, C.126, S.3: 1089-1108.
Jones, Chris (2001), “Voices from the Front Line: State Social Workers and New Labour”, British Journal of Social Work, C.31, S.4: 547-562.
İlgün, Miraç Fatih (2016), “Kamu Sosyal Harcamalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkelerine Yönelik Panel Veri Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.17, S.4: 493-516.
Karanfil, Fatih; Özkaya Fatih (2013), “Dolaylı Vergiler, Sosyal Harcamalar ve Fakirlik: Nasıl Bir İlişki Olabilir?”, Ege Akademik Bakış, C.13, S.3: 337-350.
Kaymaz, Volkan (2018), “OECD Ülkelerinde Sosyal Harcamaların Belirleyicileri”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, C.4, S.2: 118-130
Kazgan, Gülten (2013), Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, 5. Baskı, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Kemshall, Hazel (2010), “Risk Rationalities in Contemporary Social Work Policy and Practice”, British Journal of Social Work, C.40, S.4: 1247-1262.
Kirkpatrick, Ian (2006) “Taking Stock of The New Managerialism in English Social Services”, Social Work & Society, C.4, S.1: 14-24.
Kirkpatrick, Ian; Ackroyd, Stephen (2003), “Transforming the Professional Archetype: The New Managerialism in The UK Public Services”, Public Management Review, C.5, S.4: 509-529.
Kittel, Bernhard; Obinger Herbert (2003), “Political Parties, Institutions, and the Dynamics of Social Expenditure in Times of Austerity”, Journal of European Public Policy, C.10, S.1: 20-45.
Kolçak, Menşure; Kalabak Ali Yasin (2017), “Kısa Dönemde Sosyal Harcamalar ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, 29/28 OECD Ülkesi için Panel Veri Analizi (1998-2012)”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.19, S.1: 1-19.
Koray, Meryem (2008), Sosyal Politika, 3. Baskı, Ankara: İmge Kitapevi.
Kurt, Serdar (2015), “Government Health Expenditures and Economic Growth: A Feder-Ram Approach for the Case of Turkey”, International Journal of Economics And Financial Issues, C.5, S.2: 441-447.
Leibfried, Stephan (2000), “National Welfare States, European Integration and Globalization: A Perspective for the Next Century”, Social Policy & Administration, C.34, S.1: 44-63.
Liang, Li-Lin; Tussing A. Dale (2019), "The Cyclicality of Government Health Expenditure and Its Effects on Population Health", Health Policy, C.123, S.1: 96-103.
Lora, Eduardo; Olivera Mauricio (2007), “Public Debt and Social Expenditure: Friends or Foes?”, Emerging Markets Review, C.8, S.4: 299-310.
Mishra, Ramesh (1999), Globalization and the Welfare State, United Kingdom: Edward Elgar Publishing.
Moscone, Francesco; Knapp Martin; Tosetti Elisa (2007), “Mental Health Expenditure in England: A Spatial Panel Approach”, Journal of Health Economics, C.26, S.4: 842-864.
Moscone, Francesco; Tosetti Elisa (2010), “Health Expenditure and Income in The United States”, Health Economics, C.19, S.12: 1385-1403.
Mullaly, Robert (1997), Structural Social Work: Ideology, Theory, and Practice, 2. Edition, Toronto: Oxford University Press.
Musgrove, Philip; Zeramdini Riadh; Carrin Guy (2002), “Basic Patterns in National Health Expenditure”, Bulletin of the World Health Organization, C.80, S.2: 134-146.
Neuman, W. Lawrence (2012), Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, 2. Cilt, (Çev. Sedef Özge), Beşinci Basım, Ankara: Yayınodası.
Nixon, John; Ulmann Philippe (2006), “The Relationship Between Health Care Expenditure and Health Outcomes”, The European Journal of Health Economics, C.7, S.1: 7-18.
Oğuz, Şebnem (2012), “Türkiye’de Kapitalizmin Küreselleşmesi ve Neoliberal Otoriter Devletin İnşası”, Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güven Dergisi, C.12, S.45-46: 2-15.
Otto, Adeline (2018), "Social Expenditure, Social Rights, and Benefit Receipt as Indicators of Welfare State Generosity: Three Peas in A Pod, or A Different Kettle of Fish Altogether?", International Journal of Sociology and Social Policy, C.38, S.9-10: 851-867.
Parton, Nigel (1994), “‘Problematics of Government’, (Post) Modernity And Social Work”, British Journal of Social Work, C.24, S.1: 9-32.
Pearson, Mark A.; Martin John P (2005), “Should We Extend the Role of Private Social Expenditure?”, https://ssrn.com/abstract=695241, (Erişim: 23.11.2018).
Pollack, Shoshana (2010), “Labelling Clients ‘Risky’: Social Work and the Neo-Liberal Welfare State”, British Journal of Social Work, C.40, S.4: 1263-1278.
OECD (2017), “A System of Health Accounts 2011: Revised edition-2017”, http://dx.doi.org/10.1787/9789264270985- en. (Erişim: 06.01.2020).
OECD (2019), Social Expenditure Update 2019, Public social spending is high in many OECD countries, OECD Publishing, Paris.
Quintal, Carlota; Lopes Jose (2016), “Equity in Health Care Financing in Portugal: Findings from the Household Budget Survey 2010/2011”, Health Economics, Policy and Law, C.11, S.3: 233-252.
Rezapour, Aziz; Vahedi Sajad; Khiavi Farzad Faraji; Esmaeilzadeh Firooz; Javan-Noughabi Javad; Rajabi Abdolhalim (2017), "Catastrophic Health Expenditure of Chronic Diseases: Evidence from Hamadan, Iran", International Journal of Preventive Medicine, C.8, S.1: 1-8.
Rogowski, Steve (2011), “Managers, Managerialism and Social Work with Children and Families: The Deformation of A Profession?”, Practice Social Work in Action, C.23, S.3: 157-167.
Seshamani, Meena; Gray Alastair (2004), “Time to Death and Health Expenditure: An Improved Model for the Impact of Demographic Change on Health Care Costs”, Age and Ageing, C.33, S.6: 556-561.
Sharland, Elaine (2006), “Young People, Risk Taking and Risk Making: Some Thoughts for Social Work”, British Journal of Social Work, C.36, S.2: 247-265.
Siskou, Olga; Kaitelidou Daphne; Papakonstantinou Vasiliki; Liaropoulos Lycourgos (2008), “Private Health Expenditure in the Greek Health Care System: Where Truth Ends and The Myth Begins”, Health Policy, C.88, S.2-3: 282-293.
Song, Eun-Cheol; Shin Young-Jeon (2014), “The Effect of Catastrophic Health Expenditure on the Transition to and Persistence of Poverty in South Korea: Analysis of the Korea Welfare Panel Study Data, 2007-2012”, Health Policy and Management, C.24, S.3: 242-253.
Toprak, Düriye (2015), “Uygulamada Ortaya Çıkan Farklı Refah Devleti Modelleri Üzerine Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.21, S.1: 151-175.
Toprak, Düriye; Ağcakaya Serpil; Gül Hüseyin (2016), “Sosyal Devlet Yaklaşımı Açısından Türkiye’de 1980 Sonrası Eğitim Harcamalarının Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.31, S.1: 123-165.
Toprak, Düriye; Şataf Ceyda (2017), “Türkiye’de Sosyal Belediyecilik Çerçevesinde Sosyal Harcamalar Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Sayıştay Dergisi, C.Temmuz-Eylül, S.106: 63-86.
TÜİK. (2019). TÜİK Haber Bülteni: Sosyal Koruma Harcamaları, http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do (Erişim: 06.01.2020).
Uğur Alparslan, Bostan Kemal M. (2016), “Sosyal Harcamaların Yerelleşmesi: Sosyal Belediyecilik Uygulamalarının Etkinliği”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.7, S.15: 39-59.
Xu, Ke; Saksena Priyanka; Jowett Matthew; Indikadahena Chandika; Kutzin Joe; Evans B. David (2010), “Exploring the Thresholds of Health Expenditure for Protection Against Financial Risk”, http://www.who.int/healthsystems/topics/financing/healthreport/19THE-thresv2.pdf, (Erişim: 23.11.2018).
Xu, Yongjian; Wu Na; Fan Xiaojing; Zhang Tao; Zhou Zhongliang; Gao Jianmin; Ren Jianping; Chen Gang; (2018), "Catastrophic Health Expenditure in Households with Chronic Disease Patients: A Pre-post Comparison of the New Health Care Reform in Shaanxi Province, China", PloS ONE, C.13, S.3: 1-13.
Yamatani, Hide; Feit Marvin (2013), “Contemporary Social Policy Analysis Methods: An Incorporation of Ethical Principals and Implementation Processes”, Journal of Human Behavior in The Social Environment, C.23, S.7: 817-823.
Yardim, Mahmut Saadi; Cilingiroglu Nesrin; Yardim Nazan (2010), “Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment in Turkey”, Health Policy, C.94, S.1: 26-33.
Yentürk, Nurhan (2009), “Sosyal Koruma Harcamalarını İzleme Kılavuzu 2009-2010-2011”, STK Çalışmaları Eğitim Kitapları Bütçe İzleme Dizisi no:3, İstanbul
Yıldırım, Buğra (2016), “Sağlıkta Hizmet Dönüşümü Bünyesinde Harcamaların Hak Temeli”, (Ed. İbrahim Cılga, Ercem Erkul, Buğra Yıldırım, İlkay Başak Adıgüzel), Sosyal Çalışma ve Sosyal Politika Yazıları, Ankara: Bellek Yayınları: 165- 180.
Yıldız, Özkan (2008), “Küreselleşme, Sağlık ve Toplum”, Gaziantep Tıp Dergisi, C.14, S.1: 30-34.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi-Cover

ISSN: 1306-6730
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi