VILFREDO PARETO’NUN İKTİSADİ SOSYOLOJİK DÜŞÜNCE YAPISI VE REFAH İKTİSADINA YANSIMALARI

İktisatçı ve sosyolog olarak anılan Vilfredo Pareto (1848-1923), iktisat sosyolojisinde kullanılmayan ve sosyolojisinin diğer alanlarında çok az rastlanan bir düşünce biçimini temsil etmektedir. Pareto, sosyolojik bakış açısının temelini oluşturan insan yaşamının mantıksal olmayan kısımlarını vurgulayarak ve toplumdaki dinamiklerle ilgilenerek deneysel örnekler sunmaktadır. Pareto, mantıksal ve mantıksal olmayan davranışlar, tortular ve türemler, elit (seçkinler teorisi), rantiyeciler ve spekülatörler temelinde sosyolojik teoriler geliştirerek refah iktisadına katkılar sunmaktadır. Toplumlar arasında gelir farklılıklarından hareketle genel bir sosyal eşitsizlik teorisi geliştirmiştir. Pareto'nun yaklaşımı, sınıfsal ayrılıklardan çok bireysel gelire, istatistiklerden çok tüm sosyoekonomik dağılıma, sosyal yapının boşluklarından çok sosyal heterojenliğe ve bireylerin sahip olduğu fırsatlar ve yeteneklerin dağılımından kaynaklı eşitsiz yapıya dikkat çekmektedir. İktisat ve sosyolojiye ortak bir bakış açısı geliştiren Pareto'nun öngörüleri, eşitlik ile ilgili sosyo iktisadi yaklaşımlara öncülük etmektedir. Çalışmamızda iktisat ve sosyolojiye ortak bir bakış açısı getiren Pareto’nun öngörüleri ve refah iktisadına yansımaları değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Vilfredo Pareto, Sosyoloji, İktisat, Refah İktisadı

ECONOMIC SOCIOLOGY MENTALITY OF VILFREDO PARETO AND ITS REFLECTIONS ON WELFARE ECONOMICS

Vilfredo Pareto (1848-1923), who is referred as an economist and sociologist, represents a mentality which is not used in economics sociology and that is rarely seen in the other fields of sociology. Pareto suggests empirical examples by emphasizing the irrational parts of human life which form the basis of the sociological perspective and by dealing with the dynamics of society. Pareto makes contributions to welfare economics by developing sociological theories based on logical and illogical behaviours, residues and formations, elite (intelligentia), renters and speculators. He developed a general theory of social inequality considering income differences between societies. Pareto's approach underlines individual income rather than class discriminations, the whole of socio-economic distribution rather than the statistics, social heterogeneity rather than the gaps in social structure, and unequal structure due to the distribution of individuals’ opportunities and abilities. In this study it has been aimed to evaluate Pareto's foresight, who developed a common perspective on economics and sociology, lead socio-economic approaches about equality and its effects to welfare economics.

Keywords:

Vilfredo Pareto, Sociology, Economy, Welfare Economics.,

PDF

___

Albayrak, Ö (2003) Refah İktisadının Teorik Temelleri Piyasa ve Refah İlişkisi T.C Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
Akalın, G.(1986). Kamu Ekonomisi, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara,
Amoroso, L.(1938) Vilfredo Pareto Econometrica, Vol. 6 No :1 pp.1-21
Arslan, A.(2003) “Eşitsizliğin Teorik Temelleri: Elit Teorisi” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (6),2 Sf.115-135
Aron, R. (1973) Toplumbilim Düşüncesinde Ana Akımlar (Cev. Feyzi Yalım), Ankara: Ağaç - İş Matbaası.
Aron,R. (2000) Sosyolojinin Düşünce Evreleri, Çeviren: Korkmaz Alemdar, Bilgi Yayınevi,Ankara
Aspers, P. (1999) The Sociology of Alfred Marshall, An Overview American Journal of Economics and Sociology, 58 (4):651–68.
Aspers, P. (2001) Crossing the Boundary of Economics and Sociology, The Case Of Vilfredo Pareto American Journal of Economics and Sociology, Vol, 60,No. 2 pp.519-545
Bachrach, P. and M. Baratz, M. (1962). Two Faces of Power. American Political Science Review, Vol. LVI.,p 947-952. Bator, F., M., (1957), The Simple Analytics of Welfare Maximization American Economic Review –March Vol.47 pp. 22-59
Bergson, A., (1938), Reformulation of Certain Aspects of Welfare Economics, The Quarterly Journal of Economics, Cilt:.52, 310-334
Blaug, Mark. (1992). The Methodology of Economics, or, How Economists Explain. Cambridge: Cambridge University Press.
Bulutay, T., (1979), Genel Denge Kuramı, AÜ SBF Yayınları
Bruni, L. (2010) Pareto’s Legacy in Modern Economics: The Case of Psychology Revue Europeenne Des Sciences Sociales, European Journal of Social Sciences Vol. XLVIII -146 pp. 93-111
Candela, R. A., and R. E. Wagner.(2016). “Vilfredo Pareto’s Theory of Action: An Alternative to Behavioral Economics.” Il Pensiero Economico Italiano 24 (2): 15–28.
Chipman, J. S. (2002) Pareto: Manuel of Political Economy, http://users.econ.umn.edu/~jchipman/DALLOZ5.pdf Erişim Tarihi :27.08.2020
Çelebi, N. (1990) Vilfredo D. Pareto S.Ü.Fen- Edebiyat Fakültesi, Edebiyat Dergisi, sayı.5, sf.131-146
Çelebi, A.K.(2003) Liberal Ekonomik Düşüncede Kamu Kesiminin Büyüklüğü Sorunu, Emek Matbaası, Manisa
Coser, L. A. (2010). Sosyolojik Düşüncenin Ustaları: Tarihsel ve Toplumsal Bağlamlarında Fikirler, Ankara: De Ki Basım Yayım.
Demirel, H. (2012) 1980 Sonrası Türkiye’de Devlet İş Dünyası İlişkileri Işığında Ekonomi Elitlerinin Dönüşümü T.C Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi (Siyaset Bilimi) Anabilim Dalı, Doktora Tezi
Dinler, Z.. Mikro Ekonomi, Ekin Kitapevi, Bursa, 2002
Eroğlu N.,(2004) John R. Hicks’in Refah Ekonomisine Katkıları , T.C. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19, 1, 2004, ss. 137- 153.
Fletcher, R. (1972) The Making of Sociology Vol. 2, Exeter: Nelson
Henderson, L.. (1937). Pareto’s General Sociology: A Physiologist’s Interpretation. Cambridge: Harvard University Press.
Karaş, E. (2019) Refah İktisadı Bağlamında Optimal Vergi Arayışı: Türkiye Örneği T.C Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Ana Bilim Dalı , Doktora Tezi, Bursa
Keynes, J. [1936] 1973. The General Theory of Employment, Interest and Money. London: Macmillan.
Küçüktığlı, M. S. (2010) Siyasal Elitler ve Yerel Siyasal Hayat: Konya’da 1980 Sonrası Yerel Siyasal elitler Üzerine Bir İnceleme T.C Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Konya
Little, I. M. D., (1957), A Critique of Welfare Economics, Oxford University Press, 2. Baskı
Michels, R. (1962). Political Parties: A Sociological Study of the Oligarchies Tendencies of Modern Democracy. New York: Collier-MacMillan.
Mornati, F.(2013) Pareto Optimality in the Work of Pareto Revue Europeenne Des Sciences Sociales, European Journal of Social Sciences 51-2 pp.68-82
Mosca, G. (1939). The Ruling Class. New York: McGraw Hill.
Moyser, G. & M. Wagstaffe (1987). Research Methods for Elite Studies. London: Allen & Unwin.
Nath, S.K A (1973) Perspective of Welfare Economics, First Edition, London: Bath MacMillan).
Nath, S. K., (1975), A Reappraisal of Welfare Economics, Routledge&Kegan Paul, Londra
NG Yew-Kwang(1979), Welfare Economics Indroduction and Development of Basic Concept, First Edition, London: The Macmillan Press Ltd.
NG Yew-Kwang(2004), Welfare Economics Towards a More Complete Analysis, First Edition, New York : The Palgrave Macmillan Press Ltd.
Nielsen, F.(2007) Economic Inequality, Pareto and Sociology The Route Not Taken American Behavioral Scientist ,Vol.50 Number 5 pp.619-638
Özcan, G. (2009) Türkiye’de Kamu Harcamaları’nın Sosyal Refah Devleti Anlayışı Açısından Değerlendirilmesi T.C Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Maliye Programı Yüksek Lisans Tezi,İzmir
Pareto, V. (1966). Sociological Writings. London: Pall Mail Press Ltd.
Pareto, V. (1968).The Rise and Fall of the Elites. New Jersey: The Bedminster.
Pareto, Vilfredo (1984) Demokrasinin Dönüşümü Çeviren: Kadir Zeki Tezer Pinhan Yayıncılık, 2016 ,İstanbul
Pareto, Vilfredo (1901) Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü, Kuramsal Bir Sosyoloji Uygulaması Çeviren Merve Zeynep Doğan, Doğu Batı Yayıncılık,5.Baskı,2018, Ankara
Price C. M., Welfare Economics in Theory and Practice, First Edition, New York: Macmillan Press, 1977.
Ritzer, G. (1996). Sociological Theory, New York: McGraw-Hill
Rowley, C. K. ve Peacock, A. T., (1975), Welfare Economics-A Liberal Restatement, Martin Robertson, Londra
Samuels, W. J. (2012). Pareto on Policy. New Jersey: Transaction Publishers
Sarp, Ç. (2013) Pareto’yu Okumak Mantıklı Olmayan Davranış ve Seçkinler Teorisi Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı 3 Cilt 2 s. 91-113
Schumpeter, J (1949) Vilfredo Pareto (1848-1923) The Quarterly Journal of Economics, Vol.63, No.2 pp.147-173
Selen, U. ve Karaş. E. (2018) Refah İktisadı Kapsamında Sosyal Refah ve Vergileme İlişkisi: Türk Gelir Vergisinin Değerlendirilmesi Business and Economics Research Journal Vol. 9 No. 4 pp. 979-993
Silberberg, E. ve Suen, W., (2001), The Structure of Economics: a Mathematical Analysis, McGraw-Hill Book, New York
Slattery, M. (2011) Sosyolojide Temel Fikirler, Çeviren: Ümit Tatlıcan vd. Sentez Yayınevi, İstanbul
Sorokin, P. (1964) . Contemporary Sociological Theories, New York :Harper ·and Row Publishers
Sönmez, S., (1987), Kamu Ekonomisi Teorisi, Teori Yayınları, Ankara
Suğur, S. (2011) Klasik Sosyoloji Tarihi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:2284 T.C Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1281, Eskişehir
Swedberg, R.(1998). MaxWeber and the Idea of Economic Sociology Princeton NJ: Princeton University Press.
Tarascio, V., J., (1969), Paretian Welfare Theory: Some Neglected Aspects, The Journal of Political Economy, Cilt: 77, Ocak-Şubat, 1-20
Varian, H., R., (1992), Microeconomic Analysis, W.W. Norton&Company,New York
Welty, G. (2016) Pareto’s Theory of Elites: Circulation or Circularity? Mundo Siglo XXI revista Del CEICAS –IPN Num .38 Vol. XI pp. 49-58
Zetterberg, Hans (1997) Social Endeavor, Selected Writings, R. Swedberg & E. Uddhammar, Eds. Stockholm : City University Press