İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İTFAİYE DAİRESİ BAŞKANLIĞININ AFETLERDE ETKİNLİK KAPASİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Araştırmanın temel amacı İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığının afet süreçlerindeki etkinlik kapasitesinin ölçülmesi ve bu yolla toplumsal dirençliliğin arttırılmasına katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada ulusal ve uluslararası afet ve itfaiye terminolojisi açıklandıktan sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığının mevcut durumu üzerinde durulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise daire başkanlığı bünyesinde aktif olarak çalışmakta olan ve en az bir afet olayında görev alan itfaiye personelleriyle kurum içerisinde yer alan eksikliklerin tespiti amacıyla yapılan mülakat görüşmesinin çıktılarına yer verilmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemi olarak kabul edilen yapılandırılmış mülakat yöntemine dayandırılmıştır. Çalışmada itfaiye personelleri tarafından ifade edilen sorunların başında liyakatsiz personel alımı, iletişim, personel ve diğer kurumlarla olan koordinasyon eksikliği gelmektedir. Bu eksikliklerin itfaiye teşkilatı kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasındaki engellerin başında geldiği sonucuna varılmıştır. Büyük zararların meydana geldiği afetler sonrası yaşanan ruhsal sorunlar, müdahale sürecinde personellerin kişisel ihtiyaçlarının karşılanmasında yaşanılan eksiklikler ve üst ast ilişkilerinin etkin yürütülememesi personeller tarafından üzerinde durulan diğer eksiklerdir. Uzmanlığı ön plana çıkartan eğitim planlaması, liyakata dayalı personel alımı ve yükselme standartlarının belirlenip objektif olarak uygulanması, afet süreçlerinde etkin kurumların işbirliğini geliştirecek faaliyetlerin arttırılması, belediye bütçesinin doğru yönetilmesi ve görevli personelin görev tanımlarının önceden belirlenmesi sorunların çözümünde önerilen yöntemlerin başında gelmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Afet, Afet, Etkinlik Kapasitesi, İtfaiye, İtfaiye

EVALUATION OF THE ACTIVITY CAPACITY OF IZMIR METROPOLITAN MUNICIPALITY FIRE DEPARTMENT IN DISASTERS

The main purpose of the study is to measure the efficiency capacity of the Izmir Metropolitan Municipality Fire Brigade Department in disaster processes and thus contribute to the increase of social resilience. In line with this purpose, after the national and international disaster and fire brigade terminology has been explained, the current situation of the Izmir Metropolitan Municipality Fire Department was focused on. In the last part of the study, the outputs of the interviews held with the fire brigade personnel who were actively working within the department and took part in at least one disaster incident in order to identify the deficiencies in the institution were included. The study is based on structured interview and content analysis methods, which are accepted as qualitative research methods. Lack of communication, personnel and coordination are the main problems expressed by firefighters in the study. It was concluded that these shortcomings are the main obstacles in the effective and efficient use of the fire brigade resources. Mental problems experienced after disasters in which great damages occurred, the deficiencies experienced in meeting the personal needs of the personnel during the intervention process, and the inability to carry out the superior subordinate relations are other deficiencies emphasized by the personnel. Training planning that brings expertise to the forefront, determination and objective implementation of merit-based personnel recruitment and promotion standards, increasing the activities that will improve the cooperation of effective institutions in disaster processes, proper management of the municipal budget and pre-determination of the job descriptions of the staff are among the methods recommended in solving the problems.

Keywords:

Disaster, Activity Capacity Fire Department, Izmir Metropolitan Municipality,

PDF

___

Adıgüzel, M.O. (2010). Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı’nın Afetlere Hazırlık Durumunun Değerlendirilmesi. (Tıpta uzmanlık tezi), Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
AFAD. (2019). afad.gov.tr., Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Kurumsal-Raporlar/Afet_Istatistikleri_2020_web.pdf. 19.04.2021 tarihinde erişim sağlandı.
AGCAS. (2020). Prospects. Erişim Adresi: https://www.prospects.ac.uk/job-profiles/firefighter. 27.12.2020 tarihinde erişim sağlandı.
Barutcu, S. (2015). Afet yönetiminde itfaiyenin rolü: Ankara ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
Below, R., Wirtz, A., ve Guha, D. (2009). Disaster Category Classification and peril Terminology for Operational Purposes. Erişim Adresi: https://www.cred.be/node/564. 21.04.2022 tarihinde erişim sağlandı.
Bryman, A. (2015). Social Research Methods. New York: Oxford.
DergiPark. (2021). Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/search?q=itfaiye§ion=articles. 22.03.2021 tarihinde erişim sağlandı.
Doğan, H. (2019). Afetlerde Kurum ve Kuruluşlar. Doğaç Niyazi Özüçelik (ed.). Afetlerde Acil Tıp Hizmetleri içinde (s. 83-89). Ankara: Türkiye Klinikleri.
FLSA. (2016, 10). Fire Fighter. Erişim Adresi: https://town.canton.ma.us/DocumentCenter/View/3126/Fire---Firefighter-PDF. 26.12.2020 tarihinde erişim sağlandı.
Houser, J. (2015). Nursing Research: Reading, Using, and Creating Evidence (3 b.). Burlington: Jones ve Bartlett Learning.
İBB. (2019). Gönüllü İtfaiyecilik. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/gonulluitfaiyecilik/1088/11?AspxAutoDetectCookieSupport=1. 27.12.2020 tarihinde erişim sağlandı.
İBB. (2020). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://www.izmir.bel.tr/tr/Birimler/289
İBB. (2020a). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/%C4%B0tfaiye/12/9. 28.12. 2020 tarihinde erişim sağlandı.
İBB. (2020b). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/itfaiye-yangn-ve-acil-mudahale-sube-mudurlugu/24/9
İBB. (2020c). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/itfaiye-arastrma-planlama-koordinasyon-sube-mudurlugu/23/9.
İBB. (2020d). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/itfaiye-arama-kurtarma-ve-afet-isleri-sube-mudurlugu/18/9. adresinden erişim sağlandı.
İBB. (2020e). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/itfaiye-egitim-sube-mudurlugu/20/9.
İBB. (2020f). İzmir Büyükşehir Belediyesi. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/itfaiye-tantm-ve-kaynak-yonetimi-sube-mudurlugu/19/9.
İBB. (2021). İtfaiye Dairesi Başkanlığı. Erişim Adresi: https://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/Anasayfa. 19.04.2021 tarihinde erişim sağlandı.
IFRC. (2020). The International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies. Erişim Adresi: https://www.ifrc.org/en/what-we-do/disaster-management/about-disasters/what-is-a-disaster/. 27.12.2020 tarihinde erişim sağlandı.
Karadaş, Y ve Çögenli̇, M. (2020). İtfaiye çalışanlarının çalışma şartlarına yönelik risk değerlendirmesi ve güvenli çalışma önerileri. International Journal of Social Science, 3(1), 115-134.
OXFORD. (2020). Oxford Learners Dictionaries. Erişim Adresi: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/fire-department?q=fire+department. 26.12.2020 tarihinde erişim sağlandı.
Özgür, H., ve Azaklı, S. (2001). Osmanlı'da yangınlar ve itfaiye hizmetleri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 153 - 172.
RG. (1958). mevzuat.gov.tr. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7126&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=3.
RG. (1995). mevzuat.gov.tr. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4123&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5.
RG. (1997). Erişim Adresi: http://bkkararlari.gov.ct.tr/.
RG. (2004). mevzuat.gov.tr. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf. 19.04.2021 tarihinde erişim sağlandı.
RG. (2005). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/04/20060422-2.htm. 19.04.2021 tarihinde erişim sağlandı.
RG. (2005a). mevzuat.gov.tr. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf
RG. (2006). Belediye İtfaiye Yönetmeliği. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=10713&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5.
RG. (2012). mevzuat.gov.tr. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6360&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5.
RG. (2018). mevzuat.gov.tr. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5.
Schmit, M., ve Debeliso, M. (2019). The relationship between firefighters’ physical performance characteristics and simulated firefighting demands. Turkish Journal of Kinesiology, 5(2), 63-75.
Özavcı, T (1973). Cumhuriyet Devrinde İtfaiye. İstanbul: Belediye Matbaası.
TDK. (2019). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/. 26.12.2020 tarihinde erişim sağlandı.
Tural, E. (2004). Türkiye, Hollanda, İngiltere ve Amerika’da modern itfaiye teşkilatının kuruluşu ve yangın nizamnameleri. Çağdaş Yönetim Dergisi. 13(1), 67-91.
Türker, S. (2009). Temel İtfaiyecilik ve Yangından Korunma. Adana: Altınkoza Yayınları.
Ural, K. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi Ankara: Detay Yayıncılık
Uygun, M., ve İnal, E. (2019). Türkiye’nin itfaiye hizmetlerinin acil durum ve afet yönetimi süreçlerine göre değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 4(1), 13-22.
Vatandaşlar, C ve Demir, M. (2016). Orman yollarının doğal afetlerde acil ulaşım yolu olarak kullanım olanakları. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 66 (2) , 369-378. - http://dx.doi.org/10.17099/jffiu.63832
WHO. (2020). Definitions: emergencies. Erişim Adresi: https://www.who.int/hac/about/definitions/en/.
Yaman, K., ve Eroğlu, A. (2018). Afet Yönetim Sistemi İçinde İtfaiye Hizmetlerinin Rolü. M. Mecek, B. Parlak, ve E. Atasoy (Ed.) Kent Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar ve Etkin Belediyecilik Uygulamaları içinde (s. 422-434). Ankara: Nobel Yayıncılık .
Yavuz, Ö ve Bozatay, Ş. (2015). Türkiye’de itfaiye hizmetlerinin örgütlenmesi ve etkinliği sorunu. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 785-804.
YÖK. (2021). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.