Türkiye’deki Ulusal Kanallarda Yayınlanan Dizilerde Suçun ve Suçlu Profilinin Analizi

Çalışmanın konusunu 2010 ve sonrası Türkiye’de ulusal televizyon kanallarında yayınlanan polisiye dizilerde suçun sunumunun içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmesi oluşturmaktadır. Türkiye’de tecimsel yayıncılığın ilerlemesi ile suç temelli gelişen olay örgüsüne sahip polisiye dizi yapımlarının artan sayıları ve toplumda yükselen suç oranları arasında son otuz yılda paralellik görülmektedir. Reyting oranları, bu dönemde prime time saatlerinde izleyicilerin, polisiye dizileri ilgiyle izlediğini göstermektedir. Akıllı işaretler kapsamında yedi yaş üstü için uygun olmasına karşın ve suçun izlenerek öğrenilebilir olması nedeniyle polisiye dizilerde suç kavramının incelenmesi önem arz etmektedir. Örneklem olarak belirlenen polisiye diziler, polis ve ekibi, suç türleri, suçlu ve kurban kategorilerinde içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada, polisiye dizilerde izleyicinin ne tür suça, kaç kez maruz kaldığı ve kaç suçlu izlediği verilerine ulaşılmıştır. Bu veriler ışığında polisiye dizilerin gerçek hayatla genel olarak bir paralellik göstermediği görülmüştür. Çalışmada polisiye dizilerin kurgusal dünyasında, izleyicilerin gerçek hayatta şahit olamayacakları sayıda suç eylemine maruz kaldığı sonucuna varılmıştır. Gerçek hayat ile örtüşmeyen polisiye dizilerde inşa edilen suç unsurları, izleyicinin suç konusunda gerçek hayat bilgisine dönüşebilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Televizyon, Polisiye Dizi, Suç

The Analysis of Crime and the Profile of Crime in Series Broadcast in National Channels in Türkiye

The examination of the presentation of crime in detective serials broadcast on national television channels in Türkiye in 2010 and later by using content analysis method constitutes the subject of the study. In Türkiye, the number of detective serials with a crime-based plot and the rising crime rates in the society has showed parallelism in the last thirty years. It is important to examine the concept of crime in detective serials because of the suitable for children over the age of seven and can be learned by watching the crime within the scope of smart signs. The crime series determined as samples were analyzed using content analysis method in the categories of police and their team, types of crime, criminal and victim. It has been observed that those who watch the fictional world of detective series are exposed to the number of criminals that they can't witness in real life. Criminal elements, which are generally built in serials that do not overlap with the real world, can turn into real-life knowledge of the audience about crime.

Keywords:

Television, Detective Series, Crime,

PDF

___

Adalet Bakanlığı (2023). Suç türleri. Adalet Bakanlığı: https://magdurbilgi.adalet.gov.tr/297/Suc-Turleri
Berardi, B. F. (2018). Kahramanlık patolojisi. Otonom Yayıncılık.
Cloward, R. A., & Ohlin, L. (1960). Delinquency and Opportunity: A theory of delinquent gangs. Free Press.
Conkling, J. E. (1998). Criminoloji. Allyn And Bacon.
Çaplı, B. (2002). Medya ve etik. İmge Kitapevi.
Çelenk, S. (2005). Televizyon temsil kültür. Ütopya Yayınları.
Dowler, K. (2016). Police Dramas on Television. Prınted From The Oxford Research Encyclopedı.
Erem, O. (2018, 4 Aralık). Avrupa Konseyi: Türkiye'de tecavüzden hüküm giyenlerin sayısı 3 yılda 23 katına çıktı. BBCNEWS: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46439587
Euronews. (2020). Türkiye’de her gün 9 kişi intihar ediyor; Avrupa ülkelerinde intihar oranı ne? Euronews : https://tr.euronews.com/2020/01/05/turkiye-de-her-gun-9-kisi-intihar-ediyor-avrupa-ulkelerinde-intihar-orani-ne adresinden alındı
Güçlü, İ., & Akbaş, H. (2019). Suç sosyolojisi. Gazi Kitapevi.
Geray, H. (2006). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş. Siyasal Kitapevi. 2. Baskı.
Hürriyet. (2008). “Arka Sokaklar”dan reyting rekoru. Hürriyet: https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/arka-sokaklar-dan-reyting-rekoru-8264092
Holat, O., & Gül, M. (2020). Polı̇sı̇ye Türü ve Antı̇ Kahraman: Şahsı̇yet Dı̇zı̇sı̇ Üzerı̇ne Bı̇r Değerlendı̇rme. H. Çiftçi içinde, Geçmişten günümüze iletişim araştırmaları. İKSAD Publishing Hause.
JSTORDaıly. (2022, August 4). The Rise and Fall of “True Crime” Radio Dramas. JSTORDaıly: https://daily.jstor.org/when-true-crime-radio-dramas-lost-listeners/
Melon, J. M., & Assis , F. (2016, Jan/Abr.). Journalistic genres and formats: a classification model. São Paulo(39), 39-54.
Mittell, J. (2004). Center and Television. Routledge.
Mutlu, E. (2008). Televizyonu anlamak. Ayraç Yayıncılık.
Nabavi, R. (2011-2012). Bandura's Social Learning Theory & Social Cognitive Learning Theory. https://www.researchgate.net/publication/267750204_Bandura%27s_Social_Learning_Theory_Social_Cognitive_Learning_Theory#fullTextFileContent.
Nichols-Pethick, J. (2012). TV cops The contemporary American television poliçe dram. Routledge .
Old Time Radio Downloads (2023, Mart 21). Welcome to Old Time Radio Downloads . com! Old Time Radio Downloads: https://www.oldtimeradiodownloads.com
onedio. (2022). Tam 32 Yıl Önce TRT Ekranlarda İnsanların Her Akşam Sabırsızlıkla Beklediği Muhteşem Diziler. onedio: https://onedio.com/haber/tam-32-yil-once-trt-ekranlarinda-insanlarin-her-aksam-sabirsizlikla-bekledigi-muhtesem-diziler-1041976
Özkan, M. (2019). Türk televizyon dizilerinde suç ve adalet olgusu: Kanıt dizisi örneği . Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Özkan-Ceylan, A., Ertan-Kaya, Ö., Günay-Öge,R, & Çakmak,Z. (2020-2021). PA7 Akademik Yayın İlkeleri.
Özsoy, A. (2011). Televizyon ve izleyici. Ütopya Yayınları.
Picca, G. (1992). Kriminoloji. İletişim Yayınlar.
Rowland, H. (1944, Nov). Radio Crime Dramas. Educational Research Bulletin, 23(8), 210-217.
RTÜK. (2014). Yayınlarda program türlerı̇ kod, tanım ve sınıflandırmaları. RTÜK: https://arsivdosya.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/Download/BilgiMerkezi/Program%20Türleri%20Kod%20Kitapçığı.pdf?download=true
Serim, Ö. (2007). Türk televizyon tarihi. Epsilon Yayınları.
siviltoplum. (2021). Türk Polis Teşkilatı 176 Yaşında. Siviltoplum: https://www.siviltoplum.gov.tr/turk-polis-teskilati-176-yasinda-merkezicerik
Sokullu-Akıncı, F. (2002). Kriminoloji. Beta Yayınevi.
Stark, D. S. (1987). Perry mason meets sonny crockett: the history of lawyers and the police as television heroes. Perry mason meets sonny crockett: the history of lawyers and the police as television heroes: https://repository.law.miami.edu/umlr adresinden alındı
Sutherland, E., & Cressey, D. (1978). Criminology. J.B. Lippincott Company.
Türk Dil Kurumu. (2023, Mart 21). Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu: https://sozluk.gov.tr
Teksoy, R. (2005). Sinema Tarihi . İstanbul: Oğlak Yayıncılık ve Reklamcılık.
TÜİK. (2016). TÜİK. Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2015: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Prison-Statistics-2015-21547
TÜİK. (2019). Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2018 . TÜİK: Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2018
TÜİK. (2021). Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2020. TÜİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ceza-Infaz-Kurumu-Istatistikleri-2020-37202
TÜİK. (2022). Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri,2021. TÜİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2021-45586
Tutal-Chevıron, N. (2014). Televizyon ve içimizdeki şiddet. Ekslibris Yayıncılık .
Wimmer, D., & Dominick , J. (2007). “İçerik Çözümlemesi”. G. Ş. Atabek içinde, Medya metinlerini çözümlemek. Siyasal.
Yeni Akit (2016, Ekim 19). Yüzde 600’lük artış korkuttu. Yeni Akit: https://www.yeniakit.com.tr/kart/haber/yuzde-600luk-suc-artisi-korkuttu-33450.html.
Yücel, V. (2014). Kahramanın Yolculuğu: Mitik Erkeklik Suç Draması. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
5. TMBB. (2023). Türk Ceza Kanunu. 5.TMBB: https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html