Risk İştahı İle Piyasa Likiditesi Arasındaki Nedensellik İlişkisi

Likit sermaye piyasaları finansal varlıkların alım-satım fiyat aralığının dar olduğu, elden çıkarılma hızının yüksek ve işlem maliyetlerinin düşük olduğu piyasaları ifade etmektedir. Sermaye piyasası yatırımcıları yatırım kararı alırken çeşitli unsurlardan etkilenirler. Bu unsurlar bazen bir yatırımcının rasyonel davranması sonucu takip etmesi gereken veriler iken, bazen çeşitli psikolojik faktörlerden oluşmaktadır. Yatırım davranışı hem rasyonel yatırımcılar için hem de irrasyonel yatırımcılar için risk algısına bağlı olarak gelişmektedir. Yatırımcıların riske olan bakış açılarının farklılık göstermesi de davranışsal bir durum olup çeşitli endekslerle ölçülebilmektedir. Bu çalışmada, yatırımcıların sahip oldukları risk algılarının sermaye piyasasındaki yansıması likidite açısından araştırılmıştır. Borsa İstanbul yatırımcılarının yatırım davranışları ile sermaye piyasası likiditesi arasındaki bu ilişki Toda-Yamamoto nedensellik analizi ile araştırılmıştır. Risk iştahı RISE ile Borsa İstanbul piyasa endeksinin likiditesi ise Amihud likidite yetersizliği oranı ile ölçülmüştür. Nedensellik testinden elde edilen bulgular, risk iştahı ile piyasa likiditesi arasında tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin var olduğunu ve bu ilişkinin likiditeden risk iştahına doğru olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Risk İştahı Endeks, Amihud Oranı, Likidite, RISE

Causality Relationship Between Risk Appetite and Market Liquidity

Liquid capital markets are the markets where the bid-ask spread of financial assets is narrow, the rate of disposal is high and transaction costs are low. Capital market investors are affected by various factors when making an investment decision. These factors are sometimes the data that an investor should follow as a result of rational behavior, sometimes it consists of various psychological factors. Investment behavior develops depending on risk perception for both rational investors and irrational investors. It is also a behavioral situation that investors' perspectives differ at risk and can be measured by various indices. In this study, the reflection of the risk perceptions of investors in the capital market has been investigated in terms of liquidity. This relationship between the investment behavior of Borsa İstanbul investors and capital market liquidity was investigated with Toda-Yamamoto causality analysis. Risk appetite was measured with the RISE and Borsa İstanbul market index liquidity with Amihud's illiquidity ratio. Findings from the causality test show that there is a unidirectional causality relationship between risk appetite and market liquidity, and this relationship is from liquidity to risk appetite.

Keywords:

Risk Appetite Index, Liquidity, Amihud Ratio, RISE,

PDF

___

Ajina, A., Lakhal, F. and Sougne, D. (2015). Institutional investors,information asymmetry and stock market liquidity in France. International Journal of Managerial Finance, 11(1), 44-59. https://doi.org/10.1108/IJMF-08-2013-0086
Akdoğan, N. ve Öztürk, Ö. (2014). Avrupa , Avustralya ve Türkiye'de hisse senetleri borsada işlem gören işletmelerin maruz kaldıkları risklerin türev ürünlerle yönetilmesi ve likidite ve kredi riski yönetimi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 14(42), 1-18. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis
Amihud, Y. (2002). Illiquidity and stock returns: Cross-section and time-series effects. Journal of Financial Markets, 5(1), 31-56. https://doi.org/10.1016/S1386-4181(01)00024-6
Amihud, Y., Mendelson, H. and Pedersen, L. H. (2013). Market liquidity (1 ed.). New York: Cambridge University Press.
Anbar, A. ve Eker, M. (2009). Bireysel yatirimcilarin finansal risk algilamalarini etkileyen demografik ve sosyoekonomik faktörler. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 129–150. Erişim adresi: http://ijmeb.org/
Atan, S. D., Özdemir, Z., A. ve Atan, M. (2009). Hisse senedi piyasasında zayıf formda etkinlik: İMKB üzerine ampirik bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 33-48. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ije
Ayaydın, H. ve Karaaslan, İ. (2014). Likidite riski yönetimi: Türk bankacilik sektörü üzerine bir araştirma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 5(11), 237-256. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumus
Baker, M. and Wurgler, J. (2006). Investor sentiment and the cross-section of stock return. The Journal of Finance, 61(4), 1645-1680. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2006.00885.x
Barasinska, N. and Schäfer, D. (2017). Gender role asymmetry and stock market participation – Evidence from four European household surveys. The European Journal of Finance, 24(12), 1026-1046. doi: 10.1080/1351847X.2017.1371622
Castagna, A. and Fede, F. (2013). Measuring and managing liquidity risk (1 ed.). Croydon: John Wiley & Sons Ltd.
Chiang, T. - F. and Xiao, J. J. (2017). Household characteristics and the change of financial risk tolerance during the financial crisis in the United States. International Journal of Consumer Studies, 41(5), 484–493. https://doi.org/10.1111/ijcs.12356
Cihangir, M., Şak, N. ve Bilgin, Ş. (2016). Bireysel yatırımcı demografileri: Osmaniye ilinde risk getiri tercihlerinin multinominal probit modeliyle incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 70, 129-142. Erişim adresi: https://doi.org/10.25095/mufad.396684
Cumming, D., Johan, S. and Dan, L. (2011). Exchange trading rules and stock market liquidity. Journal of Financial Economics, 99(3), 651–671. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2010.10.001
Dumas, B., Kurshev, A. and Uppal, R. (2009). Equilibrium portfolio strategies in the presence of sentiment risk and excess volatility. The Journal of Finance, 64(2). https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2009.01444.x
Fama, E. (1970). Efficient Capital Markets: A review of theory and empirical work. The Journal of Finance, 25(2), 383-417. doi: 10.2307/2325486
Fan, J. X. and Xiao, J. J. (2006). Cross-cultural differences in risk tolerance: A comparison between Chinese and American. Journal of Personel Finance, 5(3), 54-75. doi 10.2139/ssrn.939438
Fang, V. W., Noe, T. H. and Tice, S. (2009). Stock market liquidity and firm value. Journal of Financial Economics, 94(1), 150-169. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2008.08.007
Farboodi, M. and Veldkamp, L. (2017). Long run growth of financial technology (NBER Working Paper Series No. 23457). Retrieved from https://www.nber.org/papers/w23457.pdf
Frinjs, B., Gilbert, A., Lehnert, T. and Tourani-Rad, A. (2013). Uncertainty avoidance, risk tolerance and corporate takeover decisions. Journal of Banking & Finance, 37(7), 2457-2471. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2013.02.010
Kahneman, D. and Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2), 263-292. doi: 10.2307/1914185
Kahyaoğlu, M. B. (2011). Yatırım kararlarına etki eden çeşitli duygusal ve psikolojik faktörlere maruz kalma düzeyi üzerinde cinsiyetin rolü: İMKB bireysel hisse senedi yatırımcıları üzerine bir uygulama. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 29-51. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/esad
Kara, S., Yıldız, Y. ve Karan, M. B. (2015). Bireysel emeklilik sistemi katılımcılarının risk alma davranışlarının değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(3), 375-396. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2015312961
Kumar, A. and Lee, C. M. (2006). Retail investor sentiment and return comovements. The Journal of Finance, 10, 61(5), 2451-2486. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2006.01063.x
Liu, S. (2015). Investor Sentiment And Stock Market Liquidity. Journal of Behavioral Finance, 16(1), 51-67. https://doi.org/10.1080/15427560.2015.1000334
Sadiq, M. N. and. Ishak. H. M. (2014). The Effect of demographic factors on the behavior of investors during the choice of investments: Evidence from twin cities of Pakistan. Global Journal of Management And Business Research: C Finance, 14(3), 46-56. Retrieved from https://www.journalofbusiness.org/
Saraç, M. ve Kahyaoğlu, M. B. (2011). Bireysel yatırımcıların risk alma eğilimine etki eden sosyo-ekonomik ve demografik faktörlerin analizi. BDDK, Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 5(2), 135-157. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/
Saraç, T. B., İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2016). Yerli ve yabancı yatırımcılara ait risk iştahlarının incelenmesi: Türkiye Örneği. Sosyoekonomi, 24(30), 29-44. doi: 10.17233/se.2016.10.002
Sun, M. U. (2016). Interaction among funding liquidity, liquidity creation and stock liquidity of banks: Evidence from BRICS countries. Journal of Financial Regulation and Compliance, 24(4), 430-452. https://doi.org/10.1108/JFRC-11-2015-0062
Toda, H. Y. and Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250. https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8
Usul, H., Bekçi, İ. ve Eroğlu, A. H. (2002). Bireysel yatırımcıların hisse senedi edinimine etki eden sosyo ekonomik etkenler. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19), 135-150. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd
Yavuz, N. Çil. (2004). Durağanlığın belirlenmesinde KPSS ve ADF testleri: İMKB Ulusal-100 Endeksi ile bir uygulama. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 54(1), 239-247. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/istjecon
Yıldırım, B. D. (2011). Türkiye'nin finansal piyasa likiditesi, ölçümü ve analizi . Central Bank Review, 11, 11-28. Erişim adresi: https://www.tcmb.gov.tr/research/review/