منهجية مراكز تعليم القرآن الكريم في تركيا دراسة ميدانية تحليلي

يهدف هذا البحث إلى بيان اهتمام المسلمين في تركيا بالقرآن، وإقبالهم على تعلمه وحفظه، وتنافسهم في تعليمه وتحفيظه بمناهج وآليات تنافسية مميزة ومختلفة، ويلقي الضوء على هذه المنهجيات بغية تعميم تجاربها، وتت بع مظاهر تطورها، وتحديثها للإفادة منها. وأما منهجه فقد اعتمد البحث الم نهج التاريخي والوصفي والتحليلي، وكذا منهج المقارنة، في تقصي مناهج المدارس القرآنية في تركيا، وتوثيق نتائج استباناتها، وتحليل آثارها، واستقراء أهم مزاياها. وقد توصل البحث إلى وجوب العمل على إحياء دور مراكز التحفيظ في تركيا، وتطوير مناهجها التعليمية، بما يتناسب ومتطلبات العصر؛ لمواكبة العولمة بالشخصية الإسلامية، وحفاظًا على الهُوية الإسلامية. وقد تنوعت آليات مناهج التحفيظ على مستوى المؤسسات الرسمية، والجهود الذاتية الفردية والتطوعية، في إثراء ظاهرة الإقراء والتحفيظ. وتتجلى أصالة البحث في صلته المباشرة بتخصص الباحثين واهتماماتهم البحثية، وهو امتداد لبحوث عديدة في ذات المجال سبق نشرها ضمن أنشطة المنحة البحثية التكاملية لجامعة قطر تحت عنوان: "مناهج التعليم القرآني المعاصرة في العالم الإسلامي مقارنة بمنهج التعليم القرآني في دولة قطر دراسة تأصيلية" .

Quran Teaching Methodology on a Field Study in Turkey

This research aims to show the interest of Muslims in Turkey in the Qur’an, and highlight their interest in learning and preserving it, and how they strived to teach it by competitive approaches and mechanisms, and sheds light on these methodologies in order to disseminate their experiences, track their development and benefit from it. As for its methodology, the research adopted the historical, descriptive and analytical approach, as well as the comparative method, in investigating the curricula of Qur’anic schools in Turkey, documenting the results of their studies, analyzing their effects, and extrapolating their most important advantages. The research concluded that the role of the teaching centers in Turkey need to be revived and their curricula should be developed in order to the face the challenges of the globalization; To preserve the Islamic identity, the methods of memorization, followed by official institutions and individual and voluntary efforts, have varied in enriching the phenomenon of reading and memorization, as well as collecting readings in what is known as individualism, and great plurality. This research is relevant to the specialization of researchers and their research interests and is an extension of many research essays in the same field that have already been published in Qatar university’s integrative research grant activities under the title: “Contemporary Qur’anic Education Methods in the Islamic World compared with the Qur’anic curriculum in Qatar - a fundamental study.

___

Akdemir, Mustafa Atilla, Kıraat İlmi Eğitim ve Öğretim Metotları, İstanbul: İFAV, 2015.

Birışık, Abdülhamit, Kıraat İlmi ve Tarihi, Bursa: Emin Yayınları, 2014.

Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî, Sahihu’l-Buhârî, Thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsır, Dimaşk: Dâru Tavki’n-Necât, 1422.

Dağ, Mehmet, İlahiyat Lisans Tamamlama (İlitam) Programlarında Kur’ân Dersi - Müfredat, Materyal Hazırlama Ve Karşılaşılan Sorunlar-, EKEV, 17, (55).

Dimyâtî, Ahmed Muhammed Bennâ, İthâfu Fudalâi’l-Beşer bi’l-Kırââti’l-Erba‘ate ‘Aşer, Thk. Şa‘bân Muhammed İsmail, Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1987.

Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü/https://egitimhizmetleri. diyanet.gov.tr/.pdf Erişim: 2020 Şubat, Nisan, Mayıs, Temmuz

Hızlı, Mefail, Kuruluşundan Osmanlılara Kadar Medreseler, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2, 1987.

İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî, Sünen, Thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Beyrut: Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-‘Arabî, ty.

İbnü’l-Cezerî, en-Neşr fi’l-kırââti’l-‘aşr, Thk. Ali Muhammed Dabbâ’, Beyrut: Dâru’lkütübi’l-‘ ilmiyye, ts.

Karaçam, İsmail, Kur’ân-ı Kerîm’in Nüzûlü ve Kıraati, İstanbul: İFAV, 2011.

Maşalı, Mehmet Emin, Tarihi ve Temel Meseleleriyle Kıraat İlmi, Ankara: Otto Yayınları, 2016.

Milli Eğitim Bakanlığı web sayfası https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/.pdf Erişim: 2020 Haziran

Muhammed Emin Efendi, ‘Umdetü’l-hallân fî îzâhi Zübdeti’l-‘irfân, İstanbul: Âsitâne, ty.

Muhammed Emin Efendi, Zuhru’l-erîb fî izâhi’l-cem‘i bi’t-Takrîb, Süleymaniye Kütüphanesi, İbrahim Efendi, nr. 11, 42a

Muslim b. Haccâc, Sahîhu Müslim, Thk. Muhammed Fuâd ‘Abdu’l-Bâkî, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, ty.

Sönmez, Veysel, Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı, Ankara: Anı Yayınları, 2009.

Tetik, Necati, Başlangıçtan IX. Asra Kadar Kıraat İlminin Ta’lîmi, İstanbul: İşaret Yayınları, 1990.

Tugantay, Mustafa, Ali el-Mansuri ve Kıraat İlmindeki Yeri, Yüksek Lisans Tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.