Pınar ÖZDEMİR KARACA, Emre ATILGAN, Aysu ZEKİOĞLU

SAĞLIK HİZMETLERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BAĞLAMINDA İNOVATİF BİR UYGULAMA: YEŞİL HASTANELER

Günümüzde artan ve hızla yaşlanan nüfusun, şehirleşmenin, endüstriyelleşmenin, yükselen eğitim seviyesinin, gelişen sağlık bilincinin, hızla gelişen tıp teknolojilerinin vb. etkenlerin sağlık hizmetlerine olan talebi artırmasıyla birlikte, sağlığa ayrılan kıt kaynakların etkin ve verimli şekilde kullanılması gerekliliği daha da önem kazanmıştır. Bu kıt kaynaklarla kaliteden ödün vermeden sağlık hizmetlerinin verimliliğini artırabilmek için sürdürülebilir inovatif uygulamaların hayata geçirilmesi, bu anlamda da yeşil hastanelerin gündeme gelmesi söz konusu olmuştur. Bu bağlamda, yerli ve yabancı alanyazın taranarak elde edilen veriler ışığında ”Sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliğinde yeşil hastanelerin önemi nedir?” sorusuna yanıt aranacaktır. Bu amaçla sürdürülebilir sağlık hizmetleri ve yeşil hastane kavramlarına açıklık getirilerek, bu iki kavram arasındaki ilişkiye değinilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık hizmetleri, sürdürülebilirlik, inovasyon, yeşil bina, yeşil hastane

AN INNOVATION APPLICATION IN THE CONTEXT OF SUSTAINABILITY IN HEALTH SERVICES: GREEN HOSPİTALS

Today increasing and rapidly aging population, urbanization, industrialization, rising education level, developing health consciousness, rapidly developing medical technologies, etc. as the factors increased the demand for health services, the need for effective and efficient use of scarce resources has become even more important. In order to increase the efficiency of health services without sacrificing quality with these scarce resources, the implementation of sustainable innovative practices and the emergence of green hospitals in this sense has been in question. In this context, the answer will be sought in the light of the data obtained by scanning domestic and foreign literature on the question "What is the importance of green hospitals in the sustainability of health services?" For this purpose, the concept of sustainable health services and green hospital will be clarified and the relation between these two concepts will be mentioned.

Keywords:

Health services, sustainability, innovation, green building, green hospital,

PDF

___

Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi. Yeşil bina. http://www.cevredostu.com/yesilbina/acibadem-universitesi-tip-fakultesi adresinden 13/11/2017 tarihinde alınmıştır. Aksu, C. (2011). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre. Güney Ege Kalkınma Ajansı;1-33. Albrecht, S., Petrin, B. (2010). Establishing a sustainable vision for healthcare an interactive qualifying project report. Worcester Polytechnic Institute:1-76. Aliagha, G.U., Hashim, M., Sanni, A.O., Ali, K.N. (2013). Review of green building demand factors for malaysia. Journal of Energy Technologies and Policy;3(11):471-478. Altensis. (2013). Yeşil hastaneler geliyor. 2013. http://www.altensis.com/wp-content/uploads/2013/01/Altensis_Basin_Bulteni_24_01_2013.pdf adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Arslan, F. (2014). Türkiye’de sürdürülebilir doğal kaynak kullanımı arayışlarına bir örnek: yeşil binalar. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi;2(1):288-304. Aydemir, İ. (2017). Türkiye’de çevre bilinci kapsamında tıbbi atık üretim süreçleri ve yönetimi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi;7(13):295-311. Azar, F.E., Farzianpour, F., Foroushani, A.R., Badpa, M., Azmal, M. (2015). Evaluation of green hospital dimensions in teaching and private hospitals covered by tehran university of medical sciences. Journal of Service Science and Management; 8:259-266. Blass, A.P., Costa, S.E.G., Lima, E.P., Borges, L.A. (2017). Measuring environmental performance in hospitals: a practical approach. Journal of Cleaner Production;142:279-289. Camgöz Akdağ, H., Beldek, T., Aldemir, G., Hoşkara, E. (2016). Green supply chain management in green hospital operations. IIOABJ;7(1):467-472. Chias, P., Abad, T. (2017). Green hospitals, green healthcare. Int J of Energy Prod & Mgmt;2(2):196-205. Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir kalkınma kavramı ve sağlık. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi;9(1):19-37. Çelikay, F., Gümüş, E. (2010). Türkiye’de sağlık hizmetleri ve finansmanı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi;11(1):177–216. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK). (2016). LEED yeşil bina sertifikası alan ilk 10 ülke içinde Türkiye 2016 yılında 8. sıraya yükseldi. http://www.cedbik.org/leed-yesil-bina-sertifikasi-alan-ilk-10-ulke-icinde-turkiye-8-sirada_p3_tr_325_.aspx adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK). (2017). Yeşil binaların bm sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkısı. https://www.cedbik.org/yesil-binalarin-bm-surdurulebilir-kalkinma-hedeflerine-katkisi_p3_tr_406_.aspx adresinden 13/11/2017 tarihinde alınmıştır. Çilhoroz, Y., Oğuz, I. (2018). Ankara’daki Hastanelerin Yeşil Hastane Ölçütlerine Uygunluğunun İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi;21(1):41-63. Dhillon, V.S., Kaur, D. (2015). Green hospital and climate change: their interrelationship and the way forward. Journal of Clinical and Diagnostic Research;9(12):1-5. Emin, S. (2014). Çevre dostu binalarda şimdi sıra kamu kurumlarında. http://www.konuthaberleri. com/cevre-dostu-binalarda-simdi-sira-kamu-kurumlarinda-47571.htm adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Erdede, S.B., Bektaş, S. (2014). Ekolojik açıdan sürdürülebilir taşınmaz geliştirme ve yeşil bina sertifika sistemleri. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi;6(2):1-12. Eren, U. (2010). Siemens’ten yeşil hastane. http://www.siemens.com.tr/i/assets/content/gelecekvetrendler/012_Haziran_SiemensOzelEk.pdf adresinden 13/11/2017 tarihinde alınmıştır. Florence Nightingale Hastanesi. Sağlığınız uzmanlık alanımız. https://www.florence.com.tr/haber/detay/ozel-hastane-florence-nightingale adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Fogarty, Y.R., O’Regan, B., Moles, R. (2016). Greening healthcare: systematic implementation of environmental programmes in a university teaching hospital. Journal of Cleaner Production;126:248-259. Geliş, H. (2010). Sürdürülebilir bir gelecek için gelecek&trendler. http://www.siemens.com.tr/i/assets/content/gelecekvetrendler/012_Haziran_SiemensOzelEk.pdf adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Golbazi, M., Aktaş, C.B. (2016). Analysis of credits earned by leed healthcare certified facilities. Procedia Engineering;145:203–210. Gültekin, A.B., Bulut, B. (2015). Yeşil bina sertifika sistemleri: Türkiye için bir sistem önerisi. 2nd International Sustainable Buildings Symposium Abstract Book p.813-23, Ankara. Health Research & Educational Trust. (2014). Environmental sustainability in hospitals: The value of efficiency, May. Hoşgör, H. (2014). Yeşil hastane konsepti ve Türkiye deneyimi. HSP;1(2):75-84. İSMEP’ten Değişime ve Dönüşüme Uygun Yeşil Hastaneler. http://www.ekoyapidergisi.org/2054-ismepten-degisime-ve-donusume-uygun-yesil-hastaneler.html adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Johnson, S.W. (2010). Summarizing green practices in US hospitals. Hospital Topics;88(3):75-81. Kaplan, S., Sadler, B., Little, K., Franz, C., Orris, P. (2012). Can sustainable hospitals help bend the health care cost curve. Commonwealth Fund pub;29:1-14. Kavoğlu, S. (2012). İtibar yönetimi açısından yeşil pazarlama: örnek olay incelemesi. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi;1(4):13-31. Kavukoğlu, S. (2012). İtibar Yönetimi Açışından Yeşil Pazarlama: Örnek Olay İncelemesi. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi;1(4):13-31. Keleş, Y. (2014). Dijital hastaneye ilk adım: yeşil hastane. http://www.sdplatform.com/Dergi/765/Dijital-hastaneye-ilk-adim-Yesil-hastane.aspx adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Kılıç, C.H., Güdük, Ö. (2018). Yeşil Hastane Kavramı ve Türkiye’deki Son Kullanıcıların Beklentileri Üzerine Bir Hastane Örneği. GÜSBD; 7(1): 164-174. Kreisberg, J. (2007). Green healthcare in america: just what are we doing. Health and Environment;3(5):521-3. Kuşat, N. (2013). Yeşil sürdürülebilirlik için yeşil ekonomi: avantaj ve dezavantajları - Türkiye incelemesi. Yaşar Üniversitesi Dergisi;29(8):4896-4916. LEED Certification System. (2016). http://www.gbig.org/places/899 adresinden 13/11/2017 tarihinde alınmıştır. LEED Yeşil hastane sertifikası. (2017). http://smartecodesign.com/?page_id=1607 adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Mao, D., Zhou, K., Zheng, S.J., Liu, Y.D., Liu, Y.P. (2011). Research on evaluation system of green building in China. Advanced Materials Research;224:159-163. Medistate Kavacık Hastanesi. http://www.medistate.com.tr//tr-TR/yazili-basin/502_hastane-01-03-2011a.aspx adresinden 13/11/2017 tarihinde alınmıştır. Özdemir, M.T. (2015). Hastaneler ve sağlık tesisleri için LEED yeşil bina sertifikası. http://www.gvpyesilbina.com/Hastaneler-ve-Saglik-Tesisleri-icin-LEED-Yesil-Bina-Sertifikasi_p_157.aspx adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Özkan, O., Bayın, G., Terekli, G., Aydın, Y. (2014). Hastane yönetiminde sürdürülebilir yaklaşım: yeşil yönetim. 8. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Özet Kitabı s.2238-48, Lefke. Özyaral, O. (2013). Yeşil hastane. Sur H, Palteki T (Editörler). Hastane yönetimi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi: s.219-35. Palteki, A.S., İnce, G.N. (2014). İstanbul’daki kamu hastanelerinin yeşil hastane ölçütlerine uygunluklarının belirlenmesi. II. Ulusal Sağlık Kuruluşları Çevre Yönetimi Sempozyumu;Mayıs 22-23. Philips, L. (2009). Green really pay off? ıdeas from hospitals that say ‘yes!’. Health Care Financial Management (Special Section);63(5):3-10. Roberts, G.L. (2011). Shades of green: the evolution of hospital sustainable design standards. Health Facilities Management Magazine;24(11):45-50. Sadatsafavia, H., Shepleyb, M.M. (2016). Performance evaluation of 32 LEED hospitals on operation costs. Procedia Engineering;145:1234-1241. Sahamir, S.R., Zakaria, R. (2014). Green assessment criteria for public hospital building development in Malaysia. Procedia Environmental Sciences;20:106-115. Serb, C. (2008). Think green. Hospital&Health Networks;82(8):22-6. Setyowati, E., Harani, A.R., Falah, Y.N. (2013). Green building design concepts of healthcare facilities on the orthopedic hospital in the tropics. Procedia - Social and Behavioral Sciences;101:189-199. Smith, M.E.F. (2012). Sustainable Healthcare. Lund University. Soysal, A. (2014). Sağlık sektöründe çevre duyarlılığı: yeşil hastane uygulamaları özelinde bir değerlendirme. II. Uluslararası Çevre ve Ahlak Sempozyumu (ISEM):690-700. Steinemann, A., Wargocki, P., Rismanchi, B. (2017). Ten questions concerning green buildings and indoor air quality. Building and Environment;112:351-358. Suwasono, E., Suman, A., Soemarno, Yanuwiadi, B. (2013). Creating a green hospital concept through the management of non-medical waste. International Journal of Advances in Engineering & Technology;6(5):1988-94. Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim;34(151):89-103. Terekli, G., Özkan, O., Bayın, G. (2013). Çevre dostu hastaneler: hastaneden yeşil hastaneye. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi;12(2):37-54. US Environmental Protection Agency. Definition of green building. (2016). https://archive.epa.gov/greenbuilding/web/html/about.html adresinden 21/11/2017 tarihinde alınmıştır. Wittmann, M. (2010). Sustainable Healthcare Design. C. McCullough In: Evidence-Based Design For Healthcare Facilities. 1st ed. Indianapolis: Sigma Theta Tau International;p.147-185. Wood, L.C., Wang, C., Abdul-Rahman, H., Syakirin, N., Abdul-Nasir, J. (2016). Green hospital design: integrating quality function deployment and end-user demands. Journal of Cleaner Production;112:903-13. Yeşiltaş, A., Erdem, R. (2017). Hastanelerin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerine yönelik içerik analizi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi;10(2):113-124. Yıldız, S., Yılmaz, M., Kıvrak, S., Gültekin, A.B. (2016). Yeşil kamu binası uygulamalarını teşvik eden ve engelleyen etkenlerin değerlendirilmesi. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi;7:249-263. Yılmazoğlu, M.Z. (2016). Hastanelerde enerji yönetimi. Türk Tesisat Mühendisleri Derneği Dergisi:38-46. Yiğit, V., Yiğit, A. (2016). Üniversite hastanelerinin finansal sürdürülebilirliği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi;8(16):253-273. Yiğit, V., Erdem, R. (2014). Sağlık hizmetlerinde maliyet etkililik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi;19(2):211–236.