Mektupla Öğretim Üzerine Bir İnceleme

Dünyada mektupla öğretim uygulamasına dair ilk bilgiler 1728 yılında Boston gazetesinde yer alan Steno Dersleri başlıklı haberler olmuştur. 1833 yılında İsveç Üniversitesi kadınlara Mektupla Kompozisyon Dersleri vermiştir. İngiltere’de 1843 yılında University Correspondence College ve bazı ticari kurumlar mektupla öğretim yapmıştır. Almanya’da 1856 yılında ve Amerika’da 1873 yılında Chicago Üniversitesi’nde mektupla öğretim yapılmıştır. Osmanlı Devleti’nde ise 1902-1907 yılları arasında Ebüzziya ailesinin yapmış olduğu mektupla öğretim örneği bulunmaktadır. Baba oğul arasında bireysel teşebbüs olarak yapılan mektup ile edebiyat dersleri 6 yıl sürmüştür. Bu çalışmanın amacı Ebüzziya Tevfik Bey’in oğluna vermiş olduğu edebiyat derslerinde nasıl bir yöntem kullandığını örneklerle ortaya koymaktır. Böylece Ebüzziya Tevfik Bey ile oğlunun Konya-İstanbul arasında yazdıkları mektuplar temel kaynak olarak kullanılmıştır. Aynı zamanda yüz yüze eğitim ile mektupla öğretimin birlikte yürütüldüğü öğretimin sonuçları ve öğrencinin göstermiş olduğu performans birlikte değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, Uzaktan Eğitim, Mektup, Ebüzziya Tevfik

A Study on Teaching through Letter Correspondence

The first piece of information about the practice of teaching through letter correspondence in the world was the news titled Shorthand Lessons in the Boston newspaper in 1728. In 1833, The University of Sweden taught women the course of Composition through Letter Correspondence. In England, University Correspondence College and some commercial institutions taught by letter in 1843. In Germany in 1856 and in the USA in 1873, The University of Chicago taught through letter correspondence. In the Ottoman Empire, there is an example of teaching by letter correspondence made by the Ebüzziya family between 1902-1907. The literature lessons, which were held as an individual attempt by letter correspondence between the father and the son, lasted for 6 years. The aim of this study is to show with examples what kind of method Ebüzziya Tevfik Bey used in the literature lessons he taught his son. Thus, the letters written by Ebüzziya Tevfik Bey and his son between Konya and Istanbul were used as the main source. At the same time, the results of the hybrid education in which face-to-face education and education through letter correspondence were carried out and the performance of the student were evaluated together.

Keywords:

Ottoman Empire, Distance Education, Letter, Ebüzziya Tevfik,

PDF

___

Akkuş, M. (2006). Nef’i, TDV İslam Ansiklopedisi, (c. 32, ss. 523-525), İstanbul: TDV İslam Araştırmaları Merkezi.
Arayancan, A.A. (2018). XV. yüzyıla ait bir mektup örneğinin diplomatik dil, uslüp ve tarihi kaynak olarak değerlendirilmesi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1) 171-183.
Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2) 85-124.
Cabı, E; Ersoy, H. (2017) Yükseköğretimde uzaktan eğitim uygulamalarının incelenmesi: Türkiye örneği, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(3) 419-429.
Ebüzziya, T. (2016). Nef’î. (Haz. Furkan Öztürk), İstanbul: Dün Bugün Yarın.
Ebüzziya, Z. (1994). Ebüzziya Mehmed Tevfik. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (c.10, ss. 374-378), İstanbul: TDV İslam Araştırmaları Merkezi.
Ebüzziya T. (1966). Türk Ansiklopedisi içinde (c. 14 ss. 295), Ankara: Milli Eğitim.
Enginün, İ. (2011). Yeni Türk edebiyatında Nef’î, Gazi Türkiyat Dergisi, (8) 165- 193.
Derdiyok, İ. Ç. (1999). Osmanlı Devrinde Mektup Yazma Geleneği, Osmanlı Ansiklopedisi Kültür ve Sanat içinde (c. 9, ss. 731-740), Ankara: Yeni Türkiye.
Donbay, A. (2011). Edebiyatımızda “mektup” türü ile ilgili başlıca çalışmalar, Erdem Dergisi, (61) 83-102.
Gösav, İ.A. (1933). Meşhur adamlar hayatları eserleri, İstanbul, 375.
Gür, A. (1992). Tanzimat tiyatrosu ve Ecel-i Kaza, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (7-8) 61-80.
Gür, A. (1998). Ebüzziya Tevfik hayatı; dil, edebiyat, basın yayın ve matbaacılığa katkıları, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı/ 2171, TTK.
G.R. (1945). Velid Ebüzziya, Aylık Ansiklopedi içinde (c. 9, ss. 269), İstanbul: İskit.
Kayar, H. (2015). Mektuplarla tarih: Cumhuriyet ve aşk, Kebikeç Dergi, (40) 157 – 186.
Kırık, A. M. (2014). Uzaktan eğitimin tarihsel değişimi ve Türkiye’deki durumu, Marmara İletişim Dergisi, (21) 73-94.
Koloğlu, O. (1994). Ebüzziya Tevfik, İstanbul Ansiklopedisi içinde (c. 1, ss. 123-124), İstanbul: Koçu.
Kuntay, M. C. (1945). Tevfik Ebüzziya ve oğlu Velid Ebüzziya, Son Posta, 18 Ocak 1945.
Oğuz, G. (2006). Namık Kemal’in kızına yazdığı mektuplarda eğitimle ilgili unsurlar, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
Özbay, Ö. (2015). Dünyada ve Türkiye’de uzaktan eğitimin güncel durumu, Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (8) 376-394.
Pakalın, M. Z. (2008). Ebüzziya Tevfik Bey, Sicill-i Osmani Zeyli içinde (c. 1, ss. 51-64), Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Sungu, İ. (1945). Ebüzziya Tevfik, Aylık Ansiklopedi içinde (c. 9, ss. 266-269), İstanbul: İskit.
Şimşek, A. (2019). (Ed.), Tarih nasıl yazılır?, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Başbakanlık Osmanlı Arşivi, DH.MKT. 01781.00041.001, 13 Kasım 1890.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Başbakanlık Osmanlı Arşivi, BEO. 000096.007168.001, 27 Ekim 1892.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Y.A.RES. 00067.00035.001;002, 25 Ekim 1893.
TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Ziyad Ebüzziya Evrakı, 0368, (Tarihsiz).
TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Ziyad Ebüzziya Evrakı, 0005, 5 Mayıs 1900.
TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Ziyad Ebüzziya Evrakı, 0227, 1 Ağustos 1902.
TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Ziyad Ebüzziya Evrakı, 0016, 16 Nisan 1903.
TDV İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Ziyad Ebüzziya Evrakı, 0229, 21 Nisan 1903.
Türesay, Ö. (2008) Être İntellectuel À La Fin De l’Empire Ottoman: Ebüzziya Tevfik (1849-1913) Et Son Temps, Doktora Tezi, Galatasaray Üniversitesi Ulusal Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Enstitüsü, İstanbul.
Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim, Ankara: Nobel.
Üstünova, M. (1998). Namık Kemal’in özel mektuplarında edebi konular, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Yıldırım, Y. (2021). Osmanlı Devleti’nde uzaktan eğitim 1902-1908, Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.