Orhan ASLAN, Mehmet DÖNMEZ, Sibel DOĞAN, Soner YILDIRIM

BİLİŞSEL ETNOGRAFYA: KURAMSAL ÇERÇEVELER, YÖNTEMLER VE SÜREÇLER

Bilişsel etnografyanın temel amacı, var olan bir görev ya da problem için bireyin zihinsel sürecinin derinliklerine inmek ve sürece ait basamakları sorgulamaktır. Böylece, bireyin öğrenme sürecindeki deneyimleri incelenerek, daha etkin bir öğrenme sağlanabilmektedir. Bu çalışma, bilişsel etnografya araştırma yöntemini kullanmak isteyen ancak deneyimi olmayan araştırmacılara, bir bilişsel etnografya çalışmasının nasıl yürütülebileceği, nasıl veri toplanıp analiz edileceği hakkında rehberlik sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk kısmında, bilişsel etnografyanın kuramsal çerçevesi açıklanmıştır. İkinci kısmında, veri toplama ve analiz sürecine odaklanılarak bilişsel etnografya yöntemi detaylı olarak anlatılmıştır. Son kısımda ise, örnek bir bilişsel etnografya çalışması verilerek, sürecin somutlaştırılması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

bilişsel etnografya, zihinsel süreçler, araştırma yöntemi

PDF

___

Ball, L. J. & Ormerod, T. C. (2000). Putting ethnography to work: the case for a cognitive ethnography of design. International Journal of Human-Computer Studies, 53(1), 147–168. http://doi.org/10.1006/ijhc.2000.0372
Clark, R. E. Feldon, D. F. van Merrienboer, J. Yates, K. A. & Early, S. (2008). Cognitive Task Analysis. In J. M. Spector, M. D. Merrill, J. van Merrienboer, & M. P. Driscoll, Handbook of Research on Educational Communications and Technology (pp. 577-593). New York London: Lawrence Erlbaum Associates.
Doğan, S., Aslan, O., Dönmez, M., & Yıldırım, S. (2019). Investigation of Students' Cognitive Processes in Computer Programming: A Cognitive Ethnography Study. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 10(1).
Dubbels, B. (2011). Cognitive ethnography: a methodology for measure and analysis of learning for game studies. International Journal of Gaming and Computer-Mediated Simulations (IJGCMS), 3(1), 68–78.
Fraenkel, J.R. Wallen, N.E. & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th Ed.) McGraw-Hill Publishing Company. (International Edition).
Huberman, A. M. & Miles, M. B. (1994). Data Management and Analysis Methods. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 428-444). Thousand Oaks: Sage Publications.
Hutchins, E. (1991). The social organization of distributed cognition. In L. B. Resnick, J. M. Levine, & S. D. Teasley (Eds.), Perspectives on socially shared cognition (pp. 283–307). Washington, DC: American Psychological Association. http://doi.org/10.1037/10096-012.
Hutchins, E. (1995a). Cognition in the Wild. Cambridge, MA: MIT Press. http://doi.org/10.1023/A:1008642111457
Hutchins, E. (1995b). How a cockpit remembers its speeds. Cognitive Science, 19(3), 265–288. http://doi.org/10.1016/0364-0213(95)90020-9
Hutchins, E. (2003, July). Cognitive ethnography (Plenary address). In R. Alterman, & D. Kirsh (Chairs), 25th meeting of the Cognitive Science Society, Boston.
Hutchins, E., & Klausen, T. (1996). Distributed Cognition in an Airline Cockpit. In Y. Engeström & D. Middleton (Eds.), Cognition and Communication at Work (pp. 15-34). Cambridge: Cambridge University Press. http://doi.org/http://dx.doi.org/10.1017/CBO9781139174077.002
Johnson, R. B. (1997). Examining the validity structure of qualitative research. Education, 118(2), 282-292.
Kirsh, D. (2009). Problem Solving and Situated Cognition. In P. Robbins & M. Aydede (Eds.), The Cambridge Handbook of Situated Cognition (pp. 264-306). Cambridge: Cambridge University Press.
Kirsh, D. (2010). Thinking with the body. In S. Ohisson & R. Catrambone (Eds.), Proceedings of the 32nd Annual Conference of the Cognitive Science Society (pp. 2864–2869). Austin, TX: Cognitive Science Society. http://doi.org/10.1145/2037296.2037303
Mathison, S. (1988). Why Triangulate? American Educational Research Association, 17(2), 13–17. http://doi.org/10.2307/1174583
Merikle, P. M. Smilek, D. & Eastwood, J. D. (2001). Perception without awareness: Perspectives from cognitive psychology. Cognition, 79(1-2), 115-134. http://doi.org/10.1016/S0010-0277(00)00126-8
Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Dados (2nd ed.). San Francisco: Jossey-Bass Publishers. http://doi.org/10.1017/CBO9781107415324.004
National Research Council. (2000). How people learn: Brain, mind, experience, and school: Expanded edition. National Academies Press.
Robbins, P. & Aydede, M. (2009). The Cambridge Handbook of Situated Cognition. Cambridge: Cambridge University Press. http://doi.org/10.1017/CBO9780511816826
Thelen, E. Schöner, G. Scheier, C. & Smith, L. B. (2001). The dynamics of embodiment: A field theory of infant perseverative reaching. Behavioral and Brain Sciences, 24(1), 1–34.
Williams, R. F. (2006). Using cognitive ethnography to study instruction. In S. A. Barab, K. E. Hay, & D. T. Hickey (Eds.), Proceedings of the 7th International Conference on Learning Sciences (pp. 838–844). International Society of the Learning Sciences. Retrieved from http://dl.acm.org/citation.cfm?id=1150156
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.