Patateste (Solanum tuberosum L.) Temel Tohumluk Üretiminde Kullanılan Eski ve Yeni Meristem Stoklarının Morfolojik ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu araştırmada 3 patates genotipine ait 9 klonun 2006 yılında meristem kültürü ile oluşturulan ‘eski meristem stokları’ ve bunların yumrularından 2011 yılında yeniden elde edilen ‘yeni meristem stokları’ karşılaştırılmıştır. Başlangıçta her iki gruba ait in vitro fidelerden sera koşullarında mini yumrular elde edilmiştir. Elde edilen mini yumrular 2013 ve 2014 yıllarında Tesadüf Blokları Deneme Desenine (TBDD) göre tarla denemesine alınarak gelişen bitkiler morfolojik ve verim özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Eski ve yeni meristem stokları karşılaştırıldığında bitki boyu (cm), sap sayısı, yaprak sayısı, yaprak en (cm) ve boyu (cm) gibi morfolojik özellikler, yumru sayısı, tek yumru ağırlığı (g), ocak verimi (g) ve parsel verimi (kg) gibi verim özellikleri bakımından aralarında istatistiksel olarak fark olmadığı bulunmuştur. Klonlar arasında ise yaprak boyu (cm) dışında diğer morfolojik özellikler, verim özelliklerinden, Ocak verimi (g) ve parsel verimi (kg) için istatistiksel farklılıklar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Patates (Solanum tuberosum L.), meristem kültürü, meristem stokları, in vitro fide, mini yumru

Determination of the Morphological and Yield Characteristics of Old and New Meristem Stocks Used in Basic Seed Production in Potatoes (Solanum tuberosum L.)

Keywords:

Potato (Solanum tuberosum L.), meristem culture, meristem stocks, in vitro plantlets, minituber,

PDF

___

Açıkgöz, N., E. İlker, A. Gökçöl. 2004. Biyolojik araştırmaların bilgisayarda değerlendirilmeleri, E.Ü TOTEM Yay. No: 2, İzmir.
Ahloowalia, B.S. 1994a. Production and performance of potato mini-tubers. Euphytica, 75: 163-172.
Ahloowalia, B.S. 1994b. Production of mini-seed tubers using a modular system of plant micropropagation. Potato Research, 42: 569-575.
Ahloowalia, B.S. 2000. Stability of micropropagated plants and mini-tubers of potato, Proceedings of the International Symposium on Methods and Markers for Quality Assurance in Micropropagation Symposium 4& Cloning Strategies, (Eds. B.M Doyle, R.F. Curry, & A.C. Cassells), Department of Plant Science, National University of Ireland, Cork 24-
Kawakami, J. 1962. The physiological degeneration of potato seed tubers and its control, Eur. Potato J., 5: 40-49.
Murashige, T. and F.Skoog. 1962. A revised medium for rapid gowth and bioassay with tobacco cultures. Physiol. Plant, 15:473-479.
Nielsen, S.L., H. Bang, K. Kotkas, K. Krintensen, J.P. Palohuhta, K. Tolstrup. 2002. Stability of potato meristem clones. TemaNord 2002: 555 Nordic Council of Ministers Copenhagen 13-25 pp.
Nielsen, S.L., H. Bang, K. Kotkas,K. Krintensen, J.P. Palohuhta, V. Rosenberg, K. Tolstrup. 2007. Variation of growth and disease characters between clones of poatato (Solanum tuberosum L.).Potato Research, 50: 97-114.
Pruski, K. 2007. The canon of potato science: in vitro multiplication through nodal cuttings. Potato Research, 50:293-296.
Ražukas, A. 2002. Effect of genotype on distribution of diseases and viruses in potato. Biologija, ISSN: 1392-0146, Nr.1
Rosenberg, V., M. Särekanno, K. Kotkas, V. Vasar, A. Ojarand. 2007. Variation of agronomic traits of potato somaclones produced by meristem culture. S. Afr. J. Plant Soil, 24: 95-99.
Rosenberg, V., K. Kotkas, M. Särekanno, A. Ojarand, V. Vasar. 2008. Variation of potato meristem clones. Latvian Journal of Agronomy, 11: 129-135.
Rosenberg, V., A. Tsankna, K. Kotkas, T. Tähtjärv, M. Särekanno, K. Liiv. 2010. Somaclonal variation in potato meristem culture and possibility to use this phenomenon in seed potato production and breeding. Agronomy Research 8 (Special Issue III), 697-704.
Sebastiani, L., A. Lenzi, C. Pugliesi, M. Fambrini. 1994. Somaclonal variation for resistance to Vertilicum dahliae in potato (Solanum tuberosum L.) plants regenerated from callus. Euphytica, 80: 5-11.
Steel, R.G.D. and J.H. Torrie. 1980. Principles and Procedures of Statistics. McGaw-Hill Book Company, Inc. N.Y.
Struik, P.C. and S.G. Wiersema. 2001. Seed potato technology. Wageningen Pers, ISBN: 90-74134-65-3, 383pp
Thieme, R. and H. Griess. 2005. Somaclonal variation in tuber traits of potato. Potato Research, 48: 153-165.
Wright, N.S. and F.C. Mellor. 1976. A comparison of five clones of virus-free Netted Gem potato from British Columbia and Idaho. American Potato Journal, 53:99-103.
Wright, N.S. 1983. Uniformity among virus-free Wright, N.S.clones of ten potato cultivars. American Potato Journal, 60:381-388.
Yıldırım, M.B., Z. Yıldırım. 1984. Meristem kültürü yoluyla virüssüz patates tohumluğu elde edilmesi üzerine araştırmalar. E.Ü.Z.F. Dergisi 21:45-50.
Yıldırım, Z. 1995. (Solanum tuberosum L.) In vitro yumru üretimi. E.Ü.Z.F. Dergisi, 32: 73-77.
Yıldırım, Z., E. Tugay, M.B. Yıldırım. 2003. Somaclonal variation in potatoes (Solanum tuberosum L.). Turk J. Field Crops, 8: 33-38.