OKUL YÖNETİCİLERİNDE İŞ DOYUM VE DOYUMSUZLUĞUNA NEDEN OLAN FAKTÖRLER

Araştırmanın amacı, Herzberg’in motivasyon hijyen kuramında belirttiği işle ilgili iyi hislerin işin kendisiyle ilişkili iş doyurucular, veya motive ediciler (içerik, içsel veya psikolojik faktörler ile başarı, tanınma, işin kendisi, sorumluluk, ilerleme ve büyüme) ile kötü hisler genellikle iş çevresi (bağlam, dışsal, fiziksel faktörler ile kurum kuralları, denetim, kişisel arası ilişkiler, çalışma şartları ve ücret) gibi hijyen yaratan unsurların okul yöneticilerin de olup olmadığını belirlemektir. Araştırma, okul yöneticilerinin iş doyumuna ve iş doyumsuzluğuna neden olan faktörlerin derinlemesine incelenmesi için durum çalışması olarak desenlenmiş nitel bir çalışmadır. Araştırma verileri kritik olay tekniği ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu oluşturan her bir eğitim kademesinde görevli en az bir okul yöneticisi amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitleme örneklemesi yoluyla seçilmiştir. Araştırma bulguları Frederick Herzberg’in çift faktör (motivasyon-hijyen) teorisi esas alınarak düzenlenmiştir. Araştırma bulgularına dayalı olarak aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Eğitim kurumları yöneticisinin iş doyumuna neden olan faktörler ile iş doyumsuzluğuna neden olan faktörler farklı farklıdır. Mevcut bulgular, Herzberg çift faktör (motivasyon-hijyen) teorisinde savunulan; insanların işleriyle ilgili iyi hissettikleri durumların, kendilerini kötü hissettikleri durumlardan anlamlı derecede farklı olduğu sonucunu destekler nitelikte iken araştırmaya katılan eğitim kurumları yöneticilerini motive eden faktörlerin çeşitliliği/niteliği ile iş doyumsuzluğuna/tatminsizliğine neden olan faktörlerin çeşitliliği/niteliği yönlerden, Herzberg’in motivasyon hijyen kuramı verilerinden ayrılmaktadır.

THE FACTORS WHICH CAUSE JOB SATISFACTION AND DISSATISFACTION ON SCHOOL ADMINISTRATORS

The purpose of this research is to find out whether school administirators have hygiene creating factors such as feeling good about one’s job satifiers or motivators (context, intrinsic or psychological factors in addition to success being known, the job itself, responsibility, progress and growth) and feeling bad generally in workplace (context, extrinsic, physical factors alongside company rules, supervision, co worker relationships, working conditions and wage) which Herzberg stated in his motivation hygiene theory. The research is a qualitative study which is shaped as a case study to deeply examine the factors which cause the job satisfaction and job dissatisfaction of the school administrators. The datas of the research were collected by critical incident technique. At least one school administrator who is on duty on each grade of education which forms the research’s study group is chosen by maximum variation sampling which is a method of purposive sampling. Research findings are arranged by using Frederick Herzberg’s two factor (motivation-hygiene) theory. Based on research findings, the following results were obtained. The factors which cause job satisfaction and job dissatisfaction on administrators of education institutions are different from each other. While existing findings which are proposed in Herzberg’s two factor (motivation-hygiene) theory; are in quality of supporting the situations which people feel good about their jobs are markedly different from the situations which they feel bad themselves, it differentiates from Herzberg’s motivation hygiene theory datas in terms of the diversity/quality of factors which motivate the administrators of education institutions who are in research and the diversity/quality of factors which cause job nonsatisfaction/ dissatisfaction.

___

Aydoğan, İ. (2013). Yönetimde Yeni Yaklaşımlar, (Editörler. Hasan Basri Memduhoğlu, Kürşat Yılmaz). Ankara: Pegem Akademi.

Dönmez, B. (2013). Motivasyon. Eğitim Yönetiminde Kuram Ve Uygulama. (Çeviri Editörleri, Servet Özdemir, Ferudun Sezgin ve Serkan Koşar) Ankara: Pegem Akademi.

Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış Ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

Herzberg, F. (2009). One More Time, How Do You Motivate Empoyess?, Boston: Harvard Business School. Press.

Lunenburg, F.C. ve Ornsterin, A. C. (2013). Eğitim Yönetimi, (Çeviri Editörü. Gökhan Arastaman), Ankara: Nobel Yayıncılık.

Robbins, S. P. ve Judge, T. A. (2012). Örgütsel Davranış, (Çeviri Editörü. İnci Erdem), Ankara: Nobel Yayıncılık.

Robbins, S., P. Decenzo, D.A., Coulter, M. (2013). Yönetimin Esasları, (Çeviri Editörü. Adem Öğüt), Ankara: Nobel Yayıncılık.

Servgiovanni, T. J. (2015). Ahlaki Liderlik (Çeviri Semra Kıranlı Güngör), Ankara: Nobel Yayıncılık.

Türker, M. (2006), Çalışanların Rol Tanımlamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tez, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (5.bs.), Ankara: Seçkin Yayınları.