Buşra Bahar ATAOĞLU, Ahmet ATAOĞLU, Handan ANKARALI

Travmatik Yaşantıların Benlik Saygısı Üzerine Etkisi

Amaç: Bu çalışmanın amacı psikiyatrik hasta grubu ile psikiyatrik hastalığı olmayan sağlıklı kontrol grubunun yaşadıkları travma şiddetini karşılaştırarak, travmanın benlik saygısı üzerine olan etkisini ve benlik saygısının psikiyatrik semptomlarla ilişkisini araştırmaktır.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı’na başvuran psikotik hastalığı olmayan, depresyon, anksiyete bozuklukları, somatoform bozuklukları, obsesif kompulsif bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu olan 100 hasta ile 100 sağlıklı kontrol grubu alındı. Hasta ve kontrol gruplarının sosyodemografik özellikleri kaydedildi. Travma algısının şiddeti Görsel Anolog Skala (VAS) ile değerlendirildi. Yaşanılan travmayı tespit etmek için Travmatik Yaşantılar Ölçeği (TYÖ), bilişsel durumu belirlemek için Travma Sonrası Bilişler Envanteri (TSBE), benlik saygısı için Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) ve psikolojik semptomları belirlemek için Belirti Tarama Listesi (SCL-90R) kullanıldı.Bulgular: Hasta grubunun hem kendilerinin hem de ebeveynlerinin eğitim seviyesi kontrol grubundan düşükken, VAS ise yüksek bulundu. RBSÖ açısından benlik saygısı, anne-baba ilgisi ve babayla ilişki hasta grubunda kontrol grubuna göre daha düşük iken, eleştiriye duyarlılık, depresif duygulanım, hayalperestlik, psikosomatik belirtiler, kişilerarası ilişkilerde tehdit hissetme ve psikolojik izolasyon yüksek saptandı. Hasta grubunda TYÖ ve TSBE değerleri ve SCL-90R’deki tüm semptomlar hasta grubunda daha fazla idi.Sonuç: Hasta grubunda kontrol grubuna göre travma puanları yüksek benlik saygısı ise düşük bulunmuştur. Hem travmanın kendisi hem de benlik saygısının düşüklüğü psikiyatrik belirtilerin hasta grubunda daha fazla olmasına sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

travma, benlik saygısı, psikiyatrik semptomlar

The Effect of Traumatic Experiences on Self-Esteem

Aim: The aim of this study was to investigate effect of trauma on self-esteem and relationship between self-esteem and psychiatric symptoms, by comparing severity of trauma experienced by psychiatric patient group and healthy control group without psychiatric disease.Material and Methods: The study included 100 patients with depression, anxiety disorders, somatoform disorders, obsessive-compulsive disorders, posttraumatic stress disorder and no psychotic disorder, and 100 healthy control groups, applying to Duzce University Faculty of Medicine Department of Psychiatry. Socio-demographic characteristics of the patient and control groups were recorded. The severity of trauma perception was evaluated with Visual Analogue Scale (VAS). Traumatic Experiences Checklist (TEC) for determining experienced trauma, Post-Traumatic Cognitive Inventory (PTCI) for determining cognitive status, Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) for self-esteem, and Symptom Checklist-90 Revised (SCL-90R) for determining psychological symptoms were used.Results: Both the self and parental education levels of patient group was lower than control group, while VAS was found higher. In terms of RSES, self-esteem, parental interest and relationship with father were found lower in the patient group than the control group, while sensitivity to criticism, depressive mood, dreaminess, psychosomatic symptoms, feeling threat in interpersonal relationships and psychological isolation were found high. Both TEC and PTCI scores and all symptoms in SCL-90R were higher in the patient group.Conclusion: In the patient group trauma scores were higher and self-esteem were lower than the control group. Trauma and low self-esteem caused to be higher psychiatric symptoms in the patient group.

Keywords:

trauma, self-esteem, psychiatric symptoms,

PDF

___

Amerikan Psikiyatri Birliği. DSM IV Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı. (Çev Ed: Köroğlu E). Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 1995.
Yıldırımlı G, Tosun A. Travma sonrası stres bozukluğunda bilişsel süreçler. Journal of Human Sciences. 2012;9(2):1429-42.
Cerit C, Coşkun B. Depresyon, distimi ve iyileşmiş depresyon hastaları ile sağlıklı kontrol grubunda bilişsel çarpıtmaların karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Derg. 2012;13(4):250-5.
Türkbay T, Özcan C, Doruk A, Uzun Ö. Ergenlerin psikiyatrik belirtileri ve benlik saygıları üzerine kimlik bocalamasının etkileri. Türkiye’de Psikiyatri. 2005;7(3):92-7.
Hay I. Enhancing the learning of students with learning difficulties through an understanding of the interactions between students' effort, self-perception, achievement, and teacher actions. Australian Journal of Remedial Education. 1995;27(1):22-5.
Nijenhuis ERS, Van der Hart O, Kruger K. The psychometric characteristics of the traumatic experiences checklist (TEC): first findings among psychiatric outpatients. Clin Psychol Psychother. 2002;9(3):200-10.
Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda özdeğer duygusu ve çeşitli psikopatolojik durumlarla ilişkisi. Düşünen Adam. 1990;3(3):71-5.
Foa EB, Ehlers A, Clark DM, Tolin DF, Orsillo SM. The posttraumatic cognitions inventory (PTCI): development and validation. Psychol Assess. 1999;11(3):303-14.
Dağ İ. Belirti tarama listesinin (SCL-90-R) üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Türk Psikiyatri Derg. 1991;2(1):5-12.
Watkins SS, Koob GF, Markou A. Neural mechanisms underlying nicotine addiction: acute positive reinforcement and withdrawal. Nicotine Tob Res. 2000;2(1):19-37.
McKinney EF, Walton RT, Yudkin P, Fuller A, Haldar NA, Mant D, et al. Association between polymorphisms in dopamine metabolic enzymes and tobacco consumption in smokers. Pharmacogenetics. 2000;10(6):483-91.
Green BL, Grace MC, Gleser GC. Identifying survivors at risk: long-term impairment following the Beverly Hills Supper Club fire. J Consult Clin Psychol. 1985;53(5):672-8.
Dougall Al, Herberman HB, Delahanty DL, Inslicht SS, Baum A. Similarity of prior trauma exposure as a determinant of choronic stress respording to an airline disaster. J Consult Clin Psycol 2000;68(2):290-5.
Kaya A, Saçkes M. Benlik saygısı geliştirme programının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerine etkisi. Türk PDR Dergisi. 2004;3(21):49-56.
Can İÖ, Demiroğlu Uyanıker Z, Ulaş H, Karabağ G, Cimilli C, Salaçin S. Travma mağdurlarında ruhsal travma bulguları. Nöropsikiyatri Arşivi. 2013;50(3):230-6.
Mason JW, Giller EL, Kosten TR, Ostroff RB, Podd L. Urinary free-cortisol levels in posttraumatic stress disorder patients. J Nerv Ment Dis. 1986;174(3):145-9.
Sungur MZ. İkincil travma ve sosyal destek. Klinik Psikiyatri. 1999;2(2):105-8.
Kılıçoğlu A. Stres ve beyindeki etkileri: bir gözden geçirme. Yeni Sempozyum. 2007;45(3):134-40.
Ross CA. Borderline personality disorder and dissociation. J Trauma Dissociation. 2007;8(1):71-80.
Güçray SS. Çocuk yuvasında ve ailesinin yanında kalan 9-10-11 yaş çocuklarının özsaygı gelişimini etkileyen bazı faktörler. Aile ve Toplum. 1993;3(1):58-66.
Güneri Yöyen E. Çocukluk çağı travması ve benlik saygısı. International Journal of Social Sciences and Education Research. 2017;3(1):267-82.
Walsh F. Traumatic loss and major disasters: strengthening family and community resilience. Fam Process. 2007;46(2):207-27.
Wattanasuwan K. The self and symbolic consumption. Journal of American Academy of Business. 2005;6(1):179-84.
Noble CH, Walker BA. Exploring the relationships among liminal transitions, symbolic consumption, and the extended self. Psychology & Marketing. 1997;14(1):29-47.
Yöyen E. Üniversite öğrencilerinin benlik saygısı ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2017;25(6):2185-98.
Garaigordobil M, Perez JI, Mozaz M. Self-concept, self-esteem and psychopatological symptoms. Psicothema. 2008;20(1):114-23.
Özkan İ. Benlik saygısını etkileyen etkenler. Düşünen Adam. 1994;7(3):4-9.
Huang X. Correlation between self-esteem and mental health of secondary normal school students. Chin J Clin Psychol. 2000;8(2):102-3.
Fan F, Fu J. Self-concept and mental health of college students. Chin Ment Health J. 2001;15(2):76-7.
Kılıç, G, Yıldız, M. Kadın konukevinde kalan ve şiddete uğramış kadınların ilişkilere ilişkin bilişsel çarpıtma düzeylerinin örseleyici stres, depresyon ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkisi. KOÜ Sağ Bil Derg. 2017;3(2):1-5.