ENERJİ GÜVENLİĞİ: BÖLGESEL ENERJİ MERKEZİ TÜRKİYE

Gelişmekte olan Türkiye ürettiği enerjiden daha fazlasını ithal eden ülkeler arasında bulunmaktadır. Türkiye enerji ihtiyacının büyük bir kısmını dışarıdan sağlamasına rağmen, dünya enerji nakil hatlarının önemli bir kısmına sahiptir. Bu durum Türkiye’yi enerji savaşlarının merkezinde önemli bir aktör kılmaktadır. Günümüzde komşu ülkelerde yaşanan kaotik ortam ve Türkiye’nin terörle vermiş olduğu mücadele, Türkiye’yi terör örgütlerinin hedefi haline getirmektedir. Bu durum Türkiye’den geçmekte olan enerji nakil hatlarının güvenliği için büyük bir risk oluşturmaktadır. Özellikle terör örgütlerinin kırsal ve şehirlerde başarısız olmaları, terör saldırıları açısından daha kolay hedef konumunda bulunan petrol ve doğalgaz nakil hatlarını hedef almaktadırlar. Terör örgütleri enerji nakil hatlarına yapmış oldukları saldırılarda, birinci olarak ses getirmek ikinci olarak da Türkiye’nin enerji nakil hatları konusunda rekabet halinde oldukları ülkelere avantaj sağlamak için gerçekleştirmektedirler. Böylece son yıllarda mevcut ve halen yapımı devam eden enerji nakil hatlarına yüzlerce sabotaj ve saldırı gerçekleştirildiği bilinmektedir. Genel olarak enerji güvenliği konusunda iki farklı yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan birincisi enerjiye, ikincisi de güvenliğe ağırlık vermektedir. Enerji güvenliğinin enerji ağırlıklı tanımı enerji kaynaklarının bulunabilirliği, erişilebilirliği ve kabul edilebilirliği hususlarını kapsamaktadır. Enerji güvenliğinin güvenlik açısından tanımı ise enerji arama, geliştirme, üretim, iletim, çevrim, dağılım, pazarlama ve tüketim ağındaki tesislerin her türlü saldırıya karşı fiziki olarak korunması anlamını içermektedir (Ediger, 2007). Bu çalışmada; enerji güvenliğ kavramının özellikle güvenlik kısmı ele alınmıştır. Türkiye’nin enerji güvenlik politikaları ve enerji güvenliğine yönelik fiziki saldırılar, petrol ve doğal gaz nakil hatlarının literatür incelemesi yapılmıştır. Türkiye’nin sahip olduğu enerji nakil hatları ve bölgedeki jeopolitik konumu, analiz yapabilmek adına ortaya konularak konu hakkında öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Enerji güvenliği, jeopolitik, enerji kaynakları

ENERGY SECURITY: REGIONAL ENERGY CENTRE TURKEY

Although Turkey consumes a higher amount of energy than it manufactures, it targets to be a new energy centre in its region. The key of being energy centre lies at the safe transit of the energy resources of other countries. Turkey sets the best example in this regard. Turkey has a more important position than ever since it is located at key location for the transit of gas and oil in the game of pipelines passing through other destinations. While Iran, Iraq and Azerbaijan supply only to Turkey, Turkey distributes oil and gas to far away countries. The most important factor is security at this point. Pipelines in Turkey which cost millions of dollars are subject to numerous illegal acts including terrorist actions and oil theft. In recent years, debates over the emerging energy deficit throughout the world have given priority to this issue. There is need for international cooperation with neighbouring countries and reforms in the current security concept in our country in order to solve this security problem. A Turkey which has active and international connections in the region will be highly useful in terms of the security of pipelines. At this point, energy lines in Turkey and security of these lines are brought to agenda. This research focuses on the steps to be taken with respect to security as well as solution suggestions by emphasizing the security of energy lines within the framework of the studies included in the literature and relevant research.

Keywords:

Energy security, geopolitics, energy resources,

PDF

___

Sevim,Cenk,2012. “Küresel Enerji Jeopolitiği ve Enerji Güvenliği” Journal of Yasar University Sayı: 26(7), ss. 4378 – 4391.
Bayraç,H.Naci,2009. “Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye: Petrol ve Doğal Gaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma” Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Dergisi 10(1), ss. 115-142
Ener, Meliha-Ahmedov,Orhan,2007. “Türkiye-Azerbaycan Petrol-Doğal Gaz Boru Hattı Projelerinin Ülke Ekonomileri ve Avrupa Birliği Açısından Önemi” 2.Ulusal İktisat Kongresi, 2(2), ss 117-136.
BP, 2008. Statistical Review of World Energy
TC Dışişleri Bakanlığı, 2008. “Türkiye’nin Enerji Stratejileri” Raporu
Ediger, V.Ş., 2007. “Enerji Arz Güvenliği ve Ulusal Güvenlik Arasındaki İlişki” Enerji Arz Güvenliği Sempozyumu. Ankara.
Yılmaz, Halil İbrahim, 2016. “Ortadoğu’nun Jeo-Ekonomik Önemi ve ABD’nin Ortadoğu Politikasının Ekonomik Nedenleri” TESOM Akademi Dergisi 3(1), 99-128.
TC Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, 2016. http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/ Uluslararasi-Boru-Hatlari-ve-Boru-Hatti-Projeleri
Akdemir,İlhan Oğuz, 2012. “Küresel Enerji Eksenleri ve Türkiye’nin Coğrafi Konumu” Marmara Coğrafya Dergisi 26, ss 82-107.
Ayata, Ali, 2010. “Ortadoğu Perspektifinden Türkiye-ABD ilişkilerinin Yeni Boyutu” Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi http://www.akademikbakis.org
Stern, A. 2007. “Petrol Savaşını Kim Kazanacak” Neden Yayınevi, İstanbul, ss 275-282
Göknel, M.Mete, 2010. “Enerji Güvenliği ve Ortadoğu” Ortadoğu Analiz Cilt 2, Sayı 22, ss. 36-45.
Çolak,A.Batur ve İlbaş, Mustafa 2010. “Enerji Koridoru ve Terminal Olarak Türkiye’nin Rolü” 16.Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı Bildiriler Kitabı, ss. 18-21.
Pamir, N. 2005. “Küreselleşmenin Enerji Sektöründe Yapısal Değişim Programı ve Enerji Politikaları” Enerji Politikaları ve Küresel Gelişmeler ve Enerji Sempozyumu Bildiri Kitabı, ss 61.
İşeri, Emre ve Dilek, A.Oğuz, 2012. “Yeni Enerji Jeopolitiğinde NATO’nunEnerji Güvenliğinde Tamamlayıcı Rolü ve Türkiye’nin Potansiyel Katkıları” Akademik Bakış Cilt 5, Sayı 10, ss 229-248.
Demir, Sertif, 2012. “Irak ve Suriye krizlerinin karşılaştırmalı Analizi, Nedenler, Gelişmeler, Sonuçlar ve Türkiye Üzerine Etkileri” Türk Dünyası İncelemeleri 12(2), ss 553-578.
Köprülü, Tacettin, 2015. “Petrol ve Doğal Gaz Boru Hatlarının İHA sistemleri ile korunması” https://www.linkedin.com/pulse/petrol-ve-doğal-gaz-boru-hatlarının-iha-sistemleri-köprülü-ph-d-
Atay Mehmet,2002. “ABD’nin Afganistan Operasyonu ve Orta Asya’da Jeopolitik Satranç”, Jeopolitik, 1(1), ss,108-114.