İsmet GÖÇER, Mehmet MERCAN, Şahin BULUT, M. Metin DAM

EKONOMİK BÜYÜME İLE VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Vergiler, kamunun en önemli finansman kaynağıdır. Vergilerin, ekonominin temel göstergeleri üzerinde önemli etkileri vardır. Bu çalışmada, Türkiye’de ekonomik büyüme ile vergi gelirleri arasındaki ilişki, 1924-2009 dönemi yıllık verileri kullanılarak, sınır testi yaklaşımıyla araştırılmıştır. Çalışmada, vergiler dolaylı ve dolaysız vergiler olmak üzere ikiye ayrılarak analize dahil edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda; seriler arasında eş-bütünleşme ilişkisinin var olduğu yani serilerin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri bulunmuştur. Uzun dönem analizinde, dolaylı ve dolaysız vergiler ile ekonomik büyüme arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Dolaysız vergilerin etkisinin dolaylı vergilerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Kısa dönem analizinde; hata düzeltme teriminin katsayısı negatif işaretli ve istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır. Yani uzun dönemde birlikte hareket eden seriler arasında, kısa dönemde meydana gelen sapmaların, ortadan kalktığı ve serilerin tekrar uzun dönem ilişkisine yakınsadığı görülmüştür. Yine kısa dönem analizinde, her iki vergi türünün de ekonomik büyümeyi pozitif yönde ve istatistikî olarak anlamlı düzeyde etkilediği görülmüştür

Anahtar Kelimeler:

Ekonomik büyüme, dolaylı ve dolaysız vergi gelirleri

EKONOMİK BÜYÜME İLE VERGİ GELİRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Taxes are one of the most important finance sources of public. Taxes have important impacts on basic economy indicators.The relationship between economic growth and tax revenue in Turkish economy using annual data for 1924-2009 period, has been studied with bound testing approach. In our anlalysis taxes are divided into direct and indirect taxes. The results of the analysis suggest the existence of co-integration relationship between series and series moved together in the long term. In the long term analysis, a relationship between indirect-direct taxes and economic growth has a meaningful and positive impact. In the short term analysis, the coefficient of error correction term was found negative and statistically meaningful. This means that the deviation, which took place in the short term between series which moved together in the long term, has disappeared and series came close to each other. Again, it was observed that in the short-term analysis effect of taxes on growth is positive and statistically meaningful

Keywords:

Economic growth, indirect and direct taxes revenue,

PDF

___

ANASTASSIO, U. T. ve DRITSAKI, C., (2005), “Tax Revenues and Economic Growth: An Emprical Investigation for Greece
Using Causality Analysis”, Journal of Social Sciences, Volume 2, p: 99-104. ATAÇ, Beyhan, (1999), Maliye Politikası, Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları; No: 118, Eskişehir.
BULUTOĞLU, K. (1970), Türk Vergi Sistemi, 3. Baskı, İstanbul, s. 341.
DEMİRCAN, E. S., (2003), “Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 21, Temmuz- Aralık s.97-116. DICKEY, D. and Fuller,W.A. (1979),“Distribution of the Estimates for Autoregressive Time Series With a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association , 74: 427-431.
DURKAYA, M. ve CEYLAN, S., (2006),“Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, Sayı: 50 s.79-87.
EKER, A., ALTAY, A. ve SAKAL M., (1996), Maliye Politikası, Takav Matbaacılık, İzmir.
ENDERS, W., (1995), Applied Econometric Time Series, 1 st edition, Wiley, New York.
ENDERS, W., (1996), Rats Handbook for Econometric Time Series, John Willey and Song Inc.
ENGLE, R. and GRANGER, C.W., (1987),“Co-Integration and Error Correction: Represention, estimation and Testing”, Econometrica, 55(2): 251 – 276.
ENGEN E. M. ve SKINNER J., (1996), “Taxation and Economic Growth”, NBER Working Paper No 5826.
GUJARATI, D. N., (1999),Basic Econometrics, Mc Graw Hill, Literatür Yayıncılık, 3 rd edition, İstanbul.
GÜL E. ve BARIŞ K., (2009), “AB Ülkeleri ve Türkiye’de Vergi Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1980 – 2008”, Süleyman
Demirel Üniversitesi, 1.Uluslararası Davraz Kongresi, 24-27 Eylül, Isparta. KAMAS, L. ve JOYCE, J. P., (1993), “Money, Income and Prices Under Fixed Exchange Rates: Evidence from Causality Tests and VARs”, Journal of Macroeconomics, 15(4): 747-768.
KING R.G. ve REBELO S., (1990),“Pulic Policy and Economic Growth: Devoloping Neoclassical Implications”, Journal of
Political Economy, 98:5, s.126-150. MENDOZA, E. G., MILESI-FERRETTI G. M. ve ASEA P., (1997),“On the ineffectiveness of tax policy in altering long-run growth: Harberger’s superneutrality conjecture”, Journal of Public Economics.
MUCUK, Mehmet ve ALPTEKİN Volkan, (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975 - 2006)”,
Maliye Dergisi Sayı 155. NARAYAN, P. ve NARAYAN S., (2004), “Estimating Income and Price Elasticities of Imports for Fiji in a Cointegration
Framework”, Economic Modelling, 22 s.423-438. PESARAN, M., SHIN, Y. ve SMITH, R. J., (2001),“Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of
Applied Econometrics, 16 s.289-326. ROUBINI N. ve MILESI-FERETTI G. M., (1994),“Taxation and Endegenous Growth in Open Economies”,NBER Working Paper, No 4881,
ROUBINI ve MILESI-FERETTI G. M., (1995),“Growth Effect of Income and Consumption Taxes: Positive and Normative
Analyses”, NBER Working Paper No 5317.
SOLOW, R. M., (1956),“A Contribution to the Theory of Economic Growth”,Quarterly Journal of Economics, vol.70, p. 65-94.
TEMİZ, D., (2008),“Türkiye'de Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1960-2006 Dönemi”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20- 22 Şubat 2008, DEÜ İİBF İktisat Bölümü, İzmir.
TURAN, T., (2008),“Maliye Politikası Araçlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri”, Sayıştay Dergisi, Sayı:69, s:17-35, Nisan-Haziran.
YILMAZ, H., (1996),"Türkiye'de Vergi Yapısı ve 1980'den Sonra Sektörel Vergi Yüklerinin Gelişimi" Uzmanlık Tezi - Devlet
Planlama Teşkilatı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. Proje, Yatırımları Değerlendirme ve Analiz Dairesi, Ankara. ZENG J. ve Du H., (2003),“Allocation of Tax Revenue and Growth Effects of Taxation”,