Aracı kurumlarda kapsamlı gelirin raporlanması ve faaliyet sonuçlarına etkisinin incelenmesi

Sermaye piyasalarında aracılık faaliyetlerinde bulunan aracı kurumlar finansal raporlama esasları olarak Uluslararası Muhasebe Standartlarını benimsemiştir. Aracı kurumların faaliyet sonuçlarının raporlanması açısından değerlendirildiğinde bu durum geleneksel gelir tablosu uygulaması yerine kapsamlı gelir tablosu uygulamasına geçildiğini göstermektedir. Kapsamlı gelir tablosu uygulaması, dönem içinde raporlanan gelir ve gider kalemlerine ek olarak öz kaynaklarda raporlanan gerçekleşmemiş kazanç ya da kayıpların da gelir tablosuna ilave edilmesini gerektirmektedir. Bu uygulama aracı kurumların finansal performansını daha geniş bir bakış açısı ile değerlendirmeye imkan tanımaktadır. Bu çalışmada, sermaye piyasalarının önemli oyuncularından biri olan aracı kurumların dönem karı ya da zararı kalemi ile toplam kapsamlı gelir kalemleri karşılaştırılarak kalemler arasındaki değişimler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, aracı kurumlar ile ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde, aracı kurumların muhasebe sistemleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde gelir kavramı ve kapsamlı gelir kavramları ile ilgili açıklamalara yer verilmiştir. Dördüncü bölümde ise aracı kurumlarda kapsamlı gelirin raporlanmasına ilişkin uygulama örneğine yer verilmiş sonuçları yorumlanmıştır.

Comprehensive income reporting in brokerage firms and investigation of its impact on orerating results

Brokerage firms that mediate in capital markets adapt International Accounting Standards as financial reporting basics. This situation shows a shift from conventional income statement into comprehensive income statement application when it is considered in terms of reporting results of the brokerage firms. Comprehensive income statement requires that paper gains and loses as well as income and expenditure accounts reported during the period that are reported in equities should be added to income statements. This application provides the opportunity to evaluate the performance of brokerage firms with a wider point of view. In this study, the changes between items are tried to be set by means of comparing total comprehensive income items and profit or loss items of the brokerage firms that are the key players in capital markets. The study is made up of four parts. In the first part, main feautures of the brokerage firms are given. In the second part, accounting systems of these firms are studied. In the third part, there are explanations about income and comprehensive income concepts. In the fourth part, an application sample of reporting comprehensive income is given and its outcomes are analyzed.

PDF

___

Akdoğan, Nalan, (2007), Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarının Uygulanma Süreci: Sorunlar, Çözüm Önerileri, Mali Çözüm Dergisi, Yıl 17, Sayı 80, Ankara.
Akdoğan, Nalan ve Nejat TENKER, (2006), Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitabevi, 10. Baskı, Ankara.
Akdoğan, Nalan ve Nejat TENKER, (2007), Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Gazi Kitabevi, 11. Baskı, Ankara.
Aktaş, Rafet ve Ali DERAN, (2006), “Fair Value” Karşılığı Olarak Gerçeğe Uygun Değer Kavramı ve Tespit Hiyerarşisi, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, Ankara.
Bayram, Nuran, (2009), Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, Ezgi Kitabevi, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 2. Baskı, Bursa.
Büyüköztürk, Şener, vd., (2008), Sosyal Bilimler İçin İstatistik, Pegem Akademi, Geliştirilmiş 3. Baskı, Ankara.
Büyüköztürk, Şener, (2010), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem Akademi, 11. Baskı, Ankara.
Cemalcılar, Özgül, vd., (2002), Genel Muhasebe, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1341, 1. Baskı, Eskişehir.
Cemalcılar, Özgül ve Saime ÖNCE, (1999), Muhasebenin Kuramsal Yapısı, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1093, Eskişehir.
Çelik, Orhan, (2006), Geniş Kapsamlı Kar: Finansal Tablolarda Raporlanması ve Türkiye Uygulaması, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl 5, Sayı 17, Ankara.
Doğan, Mustafa Doğan ve Emrah ERTUGAY, (2010), Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına Göre Kapsamlı Gelir Tablosu ve Örnek Uygulama, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Cilt 3, Sayı 3, Ankara.
Dyckman, Thomas R., vd., (1998), Intermediate Accounting Volume 1, Irwin Mc Graw – Hil Inc., Fourth Edition, Boston.
İbiş, Cemal ve Serdar ÖZKAN, (2006), Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS)’na Genel Bakış, Mali Çözüm Dergisi, Yıl: 16, Sayı: 74, İstanbul.
Fertekligil, Azmi, (2000), Türkiye’de Borsa’nın Tarihçesi, İMKB Yayınları, İstanbul.
Karapınar, Aydın, (2007), Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ve Tekdüzen Muhasebe Sistemi, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 15, Sayı: 173, Ankara.
Karapınar, Aydın ve Figen ZAİF, (2006), Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı ve Standart Taslağının Getirdikleri, E – Yaklaşım Dergisi, Sayı: 36, Ankara.
Karslı, Muharrem, (1994), Sermaye Piyasası Borsa Menkul Kıymetler, İrfan Yayımcılık, 4. Baskı, İstanbul.
Kaval, Hasan, (2011), TMS Kapsamında Çeşit Esasına Göre Kar Zarar ve Diğer Kapsamlı Gelirler Tablosu, E- Yaklaşım Dergisi, Sayı 228, Ankara.
Madura, Jeff, (2006), Financial Institutions and Markets, Thomson South – Western International Student Edition, 7th Edition, Ohio.
Mathur, Ike, (1989), Personal Finance, South – Western Publishing, 2nd Edition, Ohio.
Mısırlıoğlu, İsmail Ufuk, (2006), İşletmelerde Finansal Performans Raporlanması, Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 75, İstanbul.
Mishkin, Frederic S., (2004), The Economics of Money, Banking and Financial Markets, Pearson Addison Wesley International Edition, 7th Edition, United State of America.
Örten, Remzi, vd., (2007), Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama Standartları (TMS - TFRS), Gazi Kitabevi, Ankara.
Öztürk, Can, (2009), 2007 Yılında UMS – 1: Muhasebesel Değişiklikler ve Yorumlar, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, Ankara.
Pamukçu, Fatma, (2011), Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesi ve Finansal Tablolara Etkisi, Mali Çözüm Dergisi, Yıl: 21, Sayı: 103, İstanbul.
Püsküllüoğlu, Ali, (1996), Çağdaş Türkçe Sözlük, Arkadaş Yayınevi, 6. Baskı, Ankara.
Sarıkamış, Cevat, (1998), Sermaye Pazarları, Alfa Yayınevi, Genişletilmiş 3. Baskı, İstanbul.
SPK, Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ, Seri: V, No: 46.
Sürmeli, Fevzi, vd., (2007), Muhasebe Bilgi Sistemi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 1644, 1. Baskı, Eskişehir.
Tekinalp, Ünal, (1982), Sermaye Piyasası Hukukunun Esasları, Es yayınları, İstanbul.
TMSK, 2010, TMS – 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı Tokay, S. Hüseyin, vd., (2005), Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarında Gerçeğe Uygun Değer Yaklaşımı ve Muhasebe Uygulamalarına Etkisi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 4, Ankara.
TSPAKB, (2010), Türkiye Sermaye Piyasası 2010, TSPAKB Yayın No: 56, 1.Baskı, İstanbul.
Türkkot, Mustafa, (2005), Finansal Muhasebede Uluslararası Standartlar, Yaklaşım Dergisi, Yıl 13, Sayı 148, Ankara.