II.ABDÜLHAMİD’İN AŞİRET MEKTEPLERİ: OSMANLI İMPARATORLUĞU’NA VE SULTANA SADAKAT

Bu çalışma, II. Abdülhamid tarafından kurulan Aşiret Mektepleri’ni incelemektedir. Mektebin asıl amacı "İmparatorluğa Sadakati" sağlamaktır. Çalışmada, öğrenci seçiminde hangi kriterlerin dikkate alındığı, aşiret çocuklarının II. Abdülhamid'in politikasını gerçekleştirip gerçekleştirmediği ve okulun kapanma nedenleri incelenmektedir. II. Abdülhamit’in saltanatı sırasında öğrencilerin devlete bağlılığının zararsız olarak sağlanması hedeflenmiştir. Birçoğuna İstanbul'da eğitim verilerek İmparatorluğa bağlılıkları sağlanmaya çalışılmıştır. Eğitim politikası doğrultusunda İstanbul'a Şiî kökenli öğrenciler de getirilerek onlara da Sünnî akide öğretilmiştir. Makalede, İmparatorluğun eğitim politikası üzerinden sadakat fikri oluşturma çabalarına ilişkin çıkarımlar tartışılacaktır. Devlete ve Sultana sadakat doğrultusunda Aşiret Mekteplerini inceleyen çalışmamızda İmparatorluğun eğitim politikası üzerinden gerçekleştirdiği sadakat sağlama eksenli siyasi amacı konu edinilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

II. ABDÜLHAMİD, AŞİRET, MEKTEP, SADAKAT, ŞİÎ TALEBELER, EĞİTİM

THE TRIBE SCHOOL OF ABDULHAMID II: LOYALTY TO THE OTTOMAN EMPIRE AND THE SULTAN

This study analyzes the Tribal Schools established by Abdulhamid II. The main purpose of it was providing "Loyalty to the Empire." It examined what criteria were considered when choosing students, whether the tribal children realized Abdulhamid's policy, and the reasons for the closure of the school being questioned. During his reign, he aimed to ensure students' loyalty to the state as harmless. Education was given in Istanbul and their loyalty was tried to be ensured. In line with the education policy, students of Shiite origin were also brought to İstanbul, and the Sunni creed was taught. In the article, the implications of the efforts to create the idea of loyalty through the education policy of the Empire will be discussed. In our study, which examines the Tribal Schools in line with loyalty to the state and the Sultan, the political aim of the Empire to provide loyalty through education policy is the subject.

Keywords:

Abdulhamid II, Tribe, School, Education, Loyalty, Shiite Students,

PDF

___

BOA. İ.HUS. 98-6.
BOA. İ.DH. 98525.
BOA. İ.DH. 98993.
BOA. Y.MTV. 78/158
BOA. MF. MKT. 174-96.
BOA. BEO. 60-4458.
BOA. DH.MKT. 2602-47.
BOA. DH.MKT. 2605-24.
BOA. İ.MMS. 131-5641.
BOA. MF.MKT. 181-112
BOA. MF.MKT. 1040-41.
Abdulla, N. (2009). İmparatorluk Sınır ve Aşiret Kürdistan ve 1843-1932 Türk-Fars Sınır Çatışması, Avesta.
Akın, T. (2020). The Ottoman Tribal School: Surveillance and the Students’ Lives in the School. (Unpublished Master Thesis). Boğaziçi University, The Atatürk Institute for Modern Turkish History, İstanbul.
Akpınar, A. (1996). Aşiret Mektebi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Akpınar, A. (1997). Osmanlı Devleti’nde Aşiret Mektebi. Göçebe.
Avşar, D. (2022). “İttihad-ı İslam” Siyaseti Çerçevesinde Aşiret Mektebi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilgi Üniversitesi, Lisansüstü Programlar Enstitüsü, İstanbul.
Balcı, R. (2006). Osmanlı’nın Son Öyküsü. Nesil.
Balcı, R. (2010). Sultan 2. Abdülahamid’in Doğu Siyaseti, Yitik Hazine.
Baş, D. (2010). İstanbul’un 100 Okulu, Aşiret Mektepleri, Kültür A.Ş.
Biçer, B. (2016). Sultan II. Abdülhamid’in Kürt Politikası. Tarih Okulu Dergisi (TOD), June, 2016, 9/XXVI, 57-86.
Cevad, M. (1939). Aşiret Mektebi Nizamnamesi. Düstûr 1. Tertip. C.6., No.297. Ankara Devlet Matbaası. Maarif-i Umumiye Nezareti. MEB. 2002.
Çankaya, A. (1969). Yeni Mülkiye Tarihi. Ankara Üniversitesi.
Çetinsaya, G. (1992). “II. Abdülhamid Döneminde Kuzey Irak’ta Tarikat, Aşiret ve Siyaset”, Divan, 1992/2, 153-168.
Çetinsaya, G. (2020). Irak’ta Osmanlı İdaresi. Küre.
Danso, M. (2012). Mekki Uludağ, Aşiret Mektebi ve Özellikleri. Batman University Journal of Life Sciences, V.1 (1), 785-780.
Demirel, F., & Turan, İ. (2013). School for Tribes. History of Education & Children’s Literature. VIII. (1), 271-294.
Deringil, S. (2003). They Live in a State of Nomadism and Savagery: The Late Ottoman Empire and the Post-Colonial Debate, Society for Comparative Study of Society and History, 311-342.
Deringil, S. (2013). Simgeden Millet’e, İletişim.
Deringil, S. (2014). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji, Doğan.
Duman, E. (2019). Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında Aşiret Mektebi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Eraslan, C. (1985). İkinci Abdülhamid Devrinde Osmanlı Devleti Dahilinde ve Afrika Kıtasında İslam Birliği Faaliyetleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Ergin, O. (1977). Türkiye Maarif Tarihi, Eser. V. 3-4.
Gratien, C. (2014). Osmanlı Talebelerinden Mektuplar ve Alternatif Eğitim Hikâyeleri. Kebikeç, 37/2014.
Koçu, R. E. (1960). İstanbul Ansiklopedisi, V.3.
Kodaman, B. (1987). Sultan II. Abdülhamid Devri Doğu Politikası, Ankara Üniversitesi Basımevi.
Kodaman, B. (1991). Aşiret Mekteb-i Hümâyûnu. TDV İslam Ansiklopedisi. V.4. 9-11.
Misra, K. (2008). Tribe. International Encyclopedia of The Social Sciences.
Musavver Malumat Gazetesi, V.30, 19 Kanun-ı Sani 1316.
Neyzi, M.A. (2022). The Imperial School for Tribes. I.B.TAURIS.
Örs, O. (2018). II. Abdülhamid'in Kürt Politikası 1876-1909. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
Rogan, E. L. (1996). “Aşiret, Mektep ve Devlet”, International Journal of Middle East, 28 (1), 83-107.
Sivrikaya, İ. (1972). Osmanlı İmparatorluğu İdaresindeki Aşiretlerin Eğitimi ve İlk Aşiret Mektebi. Belgelerle Türk Tarihi Dergisi. XI/63, 17-24.
Yavaş, M. (2022). Reflections from The Educational Policy in The Period of Sultan Abdulhamid II: Imperial Tribal School and The Albanian Students in Light of Archive Documents. Dumlupinar University Journal of Social Sciences, 227-246.