Ozonlama Proses Şartlarının Elastansız Denim Kumaşların Yumuşaklık/Sertlik ve Mukavemet Özelliklerine Etkisinin İrdelenmesi

Çalışma kapsamında; güçlü oksidatif bir madde olan ozon gazı ile uygulanan efekt verme amaçlıozonlama işleminin ve bu işlemin proses şartlarındaki değişimlerin elastansız denim kumaşlarınseçilmiş performans özellikleri üzerindeki etkisinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 2 tipdenim kumaşa (çözgüsü halat ve slasher boyalı) 3 farklı ozonlama süresi (10-20-30 dakika) ve 4farklı ozon oranında (%40-%60-%80-%100) ozonlama işlemi uygulanmıştır. Ardından elde edilenkumaşlara kullanım yerine göre önemli olan kopma mukavemeti, yumuşaklık/sertlik vespektrofotometrik renk analizi testleri uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar istatistiksel ve grafikselolarak değerlendirilmiştir. Genel olarak; ozonlama süresi ve oranındaki artışın kopma mukavemetideğerlerini olumsuz etkilediği, sertliğe ise anlamlı bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıcahalat ve slasher boyalı kumaşların ozonlama işlemi sonucu farklı davranışlar gösterdiğibelirlenmiştir.

Investigating the Effect of Ozonization Process Conditions on Softness/Stiffness and Strength Properties of Without Elastane Denim Fabrics

In the scope of the study, it is aimed to examine the effect of ozonation process applied with ozone gas, which is a strong oxidative substance, and the effects of the changes in the process conditions on the selected performance properties of non-elastane denim fabrics. For this purpose, 3 different ozonation times (10-20-30 minutes) and 4 different ozone rates (40% -60% -80% -100%) were applied to 2 different denim fabrics (warp dyed with rope and slasher methods). Then, the tensile strength, softness/stiffness and spectrophotometric color analysis tests which are important properties according to the place of use were applied. The results obtained were evaluated statistically and graphically. Generally; it was determined that the increase in ozonation time and ozone rate affected the strength values negatively, but did not have a significant effect on stiffness. In addition, it was determined that rope and slasher dyed fabrics show different behaviors as a result of ozonation.

PDF

___

[1] Dünya Denim Kumaş Dış Ticaret Raporu, 2019. https://www.ihkib.org.tr/tr (Erişim Tarihi: 18.03.2020).
[2] Küçük, A.D., 2020, Ozonlama Proses Şartlarının Denim Kumaş Performans Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 164s, Adana.
[3] Prabaharan, M., Nayar, R.C., Kumar, N.S., Rao, J.V., 2000. A Study on The Advanced Oxidation of a Cotton Fabric by Ozone. Coloration Technology, Cilt. 116, s. 83-86. DOI: 10.1111/j.1478- 4408.2000.tb00024.x
[4] Micheal, M.N., El-Zaher, N.A., 2003. Efficiency of Ultraviolet/Ozone Treatments in the Improvement of the Dyeability and Light Fastness of Wool. Journal of Applied Polymer Science, Cilt. 90, s. 3668-3675. DOI: 10.1002/APP.12941
[5] Cardis, D., Tapp, C., DeBrum, M., Rice, R. G., 2007. Ozone in the Laundry Industry - Practical Experiences in the United Kingdom. Ozone:Science&Engineering, Cilt. 29, s. 85-89. DOI: 10.1080/01919510601186048
[6] Poznyak, T., Colinders, P., Chairez, I., 2007. Treatment of Textile Industrial Dyes by Simple Ozonation with Water Recirculation. J. Mex. Chem. Soc., Cilt. 51, s. 81-86.
[7] Gülümser, T., Akça, C., Bahtiyari, M.İ., 2009. Yün Terbiyesinde Ozonla İşlemin Beyazlık Derecesine Etkisinin Araştırılması, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, Cilt. 19, s. 52-55.
[8] Rice, R.G., DeBrum, M., Hook, J., Cardis, D., Tapp, C., 2009. Economic and Enviromental Benefits of Ozone in Ozone Laundering Systems. Ozone: Science & Engineering: The Journal of the International Ozone Association, Cilt. 31, s. 348-356. DOI: 10.1080/01919510903091839
[9] Öztürk, D., Eren, H.A., 2010. Tekstil Terbiyesinde Ozon Kullanımı. Uludağ Üniversitesi MühendislikMimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt.15, s. 37-51.
[10] Sancar Beşen, B., 2012. Tekstil Terbiyesinde Ozon Uygulamaları İle Sürdürülebilir Ekonomik Ve İnovatif Proseslerin Geliştirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 155s, Kahramanmaraş.
[11] Perinçek, S., Duran, K., Korlu, A.E., 2013. Combination of Ozonation and Hydrogen Peroxide Bleaching for Linen Fabrics: Optimization of the Process Using Experimental Design Technique. Ozone: Science & Engineering, Cilt. 35, s. 316-327.
[12] İyizaman, Ö., 2014. Dispers Boyama Atık Suyunun Ozonlama ile Geri Kazanımı ve Tekrar Kullanımı. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Teknolojisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 131s, Bursa.
[13] Benli, H., Bahtiyari, M.İ., 2016. Pamuklu Kumaşların Ozon-Hidrojen Peroksit Kombinasyonu ile Ağartılması ve Doğal Boyalar ile Renklendirilmesi. Tekstil ve Mühendis Dergisi, Cilt. 23, s. 189-196.
[14] Soydaş, Ş., 2016. Ozon Teknolojisinin Dokuma Havlu Kumaşlarda Hidrofilite ve Ağartma Özelliğine Etkisinin Araştırılması. Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 129s, Denizli
[15] Kır, B., 2019. Ozon Uygulamalarının İndigo Boyalı Kumaşlarda Haslık ve Tuşe Üzerine Etkisinin Araştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 83s, Kahramanmaraş.
[16] Özdemir, D., 2006. Denim Mamullerin Ağartilmasında Kullanılan Sodyumhipolklorit ve Potasyumpermanganat Yöntemlerine Alternatif Yöntemlerin Araştırılması. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 130s, İzmir.
[17] TS EN ISO 13934-1, 2013. Tekstil-Kumaşların Gerilme Özellikleri-Bölüm 1:En Büyük Kuvvetin ve En Büyük Kuvvet Altında Boyca Uzamanın TayiniŞerit Metodu.
[18] ASTM D4032-08. 2016. Standard Test Method for Stiffness of Fabric by the Circular Bend Procedure, ASTM International, West Conshohocken, PA.
[19] TS 2791, 2017. Tekstil-Pamuklu Blucin (Denim)- Kumaş Standardı.