Ege Bölgesi’nde Evsel Katı Atık Üretimi ve Atığın Metan Gazı Enerji Potansiyelinin Belirlenmesi

Enerji ihtiyacının büyük bir çoğunluğunu yabancı ülkelerden temin eden Türkiye’de çöp gazı santrallerinin kurulu gücü 151,7 MW olup ülke kurulu gücündeki payı %0,2 civarındadır. Sunulan çalışmada, Türkiye Ege Bölgesinde oluşacak evsel katı atıkların 20 yıllık süre zarfında depolanması durumunda oluşacak metan gazı ve bu gazdan elde edilebilecek elektrik enerjisi eşdeğeri belirlenmiştir. Bunun için Ege Bölgesi’ndeki sekiz il için biyobozunur atık miktarları 1998-2016 TUİK verilerinden faydalanmak suretiyle 2018-2038 yılları için hesaplanmıştır. Yıllar içinde oluşacak metan gazı miktarını hesaplamak için LandGEM v.3.0 programı kullanılmış olup, oluşacak metan gazı miktarı önümüzdeki 100 yıl için program tarafından belirlenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda yıllık ortalama elektrik enerjisi üretim potansiyeli İzmir için 125,98 GWh, Manisa ili için 53,26 GWh, Aydın ili için 30,56 GWh ve Denizli ili için 25,18 GWh olarak hesaplanmıştır.. Muğla ili için oluşacak metan gazının ortalama elektrik enerji karşılığı 19,47 GWh iken, bu değerler Afyonkarahisar, Kütahya ve Uşak illeri için sırasıyla 9,11 GWh, 6,86 GWh, ve 9,12 GWh olarak hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalar sonucunda, metan gazından elde edilebilecek elektrik ile, Ege Bölgesindeki hane içi elektrik ihtiyacının %1.6 (Kütahya) ila %5 lik (Manisa) bir kısmını karşılayabileceği sonucuna varılmıştır. Elde edilen bu sonuçlar 20. yılın sonunda depolamanın tamamlandığı öngörüsüyle hesaplanmış olup, kentte depolamanın devam ettiği düşünüldüğünde daha yüksek miktarda elektrik ihtiyacının karşılanması mümkündür.

Anahtar Kelimeler:

: metan, elektrik enerjisi, evsel atık, Ege Bölgesi

PDF

___

Xiaoli, C., Tonjes, D.J., Mahajan, D. 2016. Methane emissions s energy reservoir: context, scope, causes and mitigation strategies, Progress in Energy and Combustion Science, Cilt. 56, s. 33-70. DOI: 10.1016/j.pecs.2016.05.001
Energy Information Administration Emissions of Greenhouse Gases in the United States ,2003. Comparison of global warming wotentials from the IPCC’s second and third assessment reports. http://www.eia.doe.gov/oiaf/1605/ggrpt/global.html (Erişim tarihi: 01.06.2018)
Themelis, N.J., Ulluoa, P.A. 2007. Methane generation in landfills. Renewable Energy, Cilt. 32, s. 1243-1257. DOI:10.1016/j.renene.2006.04.020
Energy Information Administration. US Department of Energy. Growth of the landfill gas industry 1996. http://www.eia.doe.gov/cneaf/solar.renewables/renewable.energy.annual/chap10.html (Erişim tarihi: 18.05.2018)
Çelebi, M. 2017. Belediye atıklarından çöp gazı (LFG-Landfill gas) elde edilerek elektrik enerjisi üretilmesi ve ülkemizdeki örneklerin incelenmesi. İller Bankası A.Ş. Uzmanlık Tezi. Nisan 2017.
Resmi Gazete, 2005. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretim Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun. T.C. Resmi Gazete, 5346, 10 Mayıs 2005.
TEİAŞ, 2018. Türkiye Elektrik İletim A.Ş.-2016 2016 Türkiye Kurulu Gücünün Birincil Enerji Kaynaklarına Göre Dağılımı. https://www.teias.gov.tr/tr/i-kurulu-guc
Resmi Gazete, 2013. Elektrik Piyasası Kanunu. T.C. Resmi Gazete, 6446, 14 Mart 2013
Vikipedia, 2018. Ege Bölgesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Ege_B%C3%B6lgesi (Erişim tarihi: 07.08.2018)
ÇŞB, 2018. İl Çevre Durum Raporları (2016-2017). T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı http://www.csb.gov.tr/gm/ced/index.php?Sayfa=sayfaicerikhtml&IcId=691&detId=692&ustId=691 (Erişim tarihi: 15.07.2018
ÇŞB, 2018. Ulusal Atık Yönetimi ve Eylem Planı. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Gelen Müdürlüğü Dokümanı. http://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/haberler/ulusal_at-k_yonet-m--eylem_plan--20180328154824.pdf (Erişim tarihi: 13.08.2018).
TUİK, 2018. Belediye atık istatistikleri-2016. Türkiye İstatistik Kurumu web sayfası. https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/degiskenlerUzerindenSorgula.do#(Erişim tarihi: 06.08.2018)
ÇOB, 2006. Katı Atık Ana Planı – Katı Atık Oluşumu ve Karakterizasyonu Raporu. Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Atık Yönetimi Daire Başkanlığı tarafından Mimko A.Ş.’ye hazırlatılan rapor.
USEPA, 2005. Landfill Gas Emissions Model (LandGEM) Version 3.02 User’s Guide. U.S Environmental Protection Agency Document No: EPA-600/R-05/047. Washington, USA.
CRA, 2009. Landfill gas generation assessment procedure guidelines. British Columbia Ministry of Environment Document prepared by Conestoga Rovers & Associates (CRA)
[16] MGM, 2018 . İllere ait yıllık yağış ortalamaları –son iklim periyoduna göre, Meteoroloji Genel Müdürlüğü web sayfası. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=A (Erişim tarihi: 06.05.2018)
Özal, K., Alamur, D., 2018. Tabii Gaz Projesi, Maden Mühendisleri Odası Dokümanı web sayfası: http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/19427579e7b0674_ek.pdf (Erişim tarihi: 08.05.2018)
TEİAŞ, 2011. Hane başına düşen yıllık elektrik üretimi.; https://gazelektrik.com/faydali-bilgiler/elektrik-tuketimi
TUİK, 2018. Kullanım yerlerine göre elektrik tüketimi: Toplam tüketim (MWh), Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/degiskenlerUzerindenSorgula.do?durum=yillariGetir&secilenDegiskenListesi=213. (Erişim