Köppen-Trewartha ve Thornthwaite Yöntemlerine Göre Isparta Yöresi İklim Tipinin Belirlenmesi

İklim, bir bölgenin uzun zaman periyodunda takip edilmesiyle ele alınan meteorolojik olayların ortalamasına verilen ifade olarak tanımlanmaktadır. İklim aynı zamanda; bir bölgenin hava olayları bakımından karakterini ve bitki örtüsünü de belirler. İklim tipleri sayısı oldukça fazladır. Çok sayıda bilim insanı, değişik iklim sınıflandırmaları yapmıştır. İklim sınıflandırmalarının ana amacı farklı iklim tiplerini ayırt etmek, bu bakımdan alanların birbirine benzerliklerini ortaya çıkarmaktır. İklim türleri, sıcaklık ve yağış rejimi gibi durumlara bakılarak sınıflandırılabilir. Köppen ve Thornthwaite yöntemi de yaygın kullanılan iklim tipini belirleme yöntemlerindendir. Bu çalışmada, uzun süreli iklim verileri ile Köppen-Trewartha ve Thornthwaite iklim indis yöntemleri kullanılarak Isparta yöresine ait iklim tipleri ve su bütçesi belirlenmeye çalışılmıştır. Köppen-Trewartha iklim sınıflandırmasına göre Isparta ve diğer ilçe istasyonlarının tümünde “Dack” (Yazları sıcak, Kışları serin, Ilıman Karasal) olarak belirlemiştir. Thornthwaite yöntemine göre yapılan değerlendirmeler sonucunda ise Atabey ve Yalvaç istasyonlarının “yarı kurak- az nemli” iklim sınıfında; Eğirdir, Isparta (Merkez), Senirkent ve Uluborlu ilçelerinin ise “yarı nemli” iklim sınıfında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada yaz mevsiminde su noksanlığı, kış mevsiminde orta derecede su fazlalığının olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

İklim, Su Bilançosu, Köppen-Trewartha, Thornthwaite, Isparta

Determination of Climate Type in Isparta Province by Köppen-Trewartha and Thornthwaite Methods

Climate is defined as the average of meteorological conditions observed in a location or region over a long period of time. Climate knowledge helps to estimate the character and vegetation of a region in relation to weather conditions. The number of climate types is quite large, and numerous climate classifications have been developed over the years. The main purpose of climate classifications is to distinguish different climate types and identify the areas which show similar climatic conditions. Climate types can be classified based on different climate parameters, such as temperature and precipitation. The Köppen and Thornthwaite methods are the most commonly used climate classification methods. In this study, we aimed to determine the climate types and water potential of Isparta province by long-term climate data based on Köppen and Thornthwaite climate indices. According to Köppen-Trewartha climate classification, Isparta and its districts have been classified as “Dack” (hot in summers, cold in winters, temperate continental). According to the Thornthwaite method, Atabey and Yalvac districts are in the "semi-arid- less humid" climate cluster while Isparta, Egirdir, Senirkent, and Uluborlu are in the "semi-humid" climate cluster. A moderate excess of moisture was observed in all the stations during the season.

Keywords:

Climate, Water Supply, Köppen-Trewartha, Thornthwaite, Isparta,

PDF

___

Aktaş S., Kalyoncuoğlu Ü.Y., Anadolu Kılıç N.C., (2018), Eğirdir Göl Havzasının De Martonne Yöntemi ile kuraklık analizi, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(2), 229-238.
Babalık A.A., Sönmez K., (2009), Isparta-Davraz Dağı Kulova Yaylasında meraların otlatma periyodunun ve toprağın otlatma tavının belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2), 142-146.
Bacanlı Ü.G., Saf B., (2005), Kuraklık belirleme yöntemlerinin Antalya ili örneğinde incelenmesi, Antalya Yöresinin İnşaat Mühendisliği Sorunları Sempozyumu, Antalya, ss.184-196.
Birsoy Y., Ölgen K., (1992), Thornthwaite yöntemi ile su bilançosunun ve iklim tipinin belirlenmesinde bilgisayar kullanımı, Ege Coğrafya Dergisi, 6, 153-178.
Çiçek İ., (1996), Thorthwaite metoduna göre Türkiye’de iklim tipleri, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 12, 33-71.
Çoban A., (2013), Sungurlu-Boğazkale yöresinin iklim tipleri ve bazı öneriler, International Journal of Social Science, 6(3), 149-158.
Çolak E., Memişoğlu T., (2021), Thornthwaite iklim sınıflandırma yöntemine göre Karadeniz Bölgesi iklim sınır haritasının CBS ile üretilmesi, Geomatik, 6(1), 31-43.
Demir Y., Doğan Demir A., Meral R., Yüksel A., (2015), Bingöl ovası iklim tipinin Thornthwaite ve Erinç indisine göre belirlenmesi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(4), 332–337.
Dönmez Y., (1985), Bitki Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
Dursun İ., Babalık A.A., (2021), De Martonne-Gottman ve Standart Yağış İndeksi yöntemleri kullanılarak kuraklığın belirlenmesi: Isparta ili örneği, Turkish Journal of Forestry, 22(3), 192-201.
Erinç S., (1949), The climates of Turkey according to Thornthwaite's classifications, Annals of the Association of American Geographers, 39(1), 26-46.
Erinç S., (1984), Klimatoloji ve Metodları, İstanbul Üniversitesi Yayın no: 3278, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Yayın no:2, İstanbul.
Erol O., (1999), Genel Klimatoloji (Genişletilmiş 5. Baskı), Çantay Kitabevi, İstanbul, 445ss.
Geiger R., (1954), Klassifikation der klimate nach W. Köppen. Landolt-Börnstein–Zahlenwerte und Funktionen aus Physik, Chemie, Astronomie, Geophysik und Technik, 3, 603-607.
Güçlü Y., (2004), Thornthwaite ve Erinç indislerine göre Köyceğiz-Fethiye yöresinin iklim tipleri, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 216-225.
Karatepe Y., (2004), Eğirdir Gölü Havzası'nın yetişme ortamı özellikleri ve sınıflandırılması, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karatepe Y., Kantarcı M.D., (2017), Amenajman Planlarında Meşe Ormanlarının Tür Bazında Ayrım Gerekliliğinin Ekolojik Olarak Değerlendirilmesi, IV. Ulusal Ormancılık Kongresi İnsan-Doğa Etkileşiminde Orman ve Ormancılık, Antalya, ss. 285-296.
Köppen W., (1918), Klassifikation der Klimada nach Temperatur, Niederschlag und Jahresablauf (Classification of climates according to temperature, precipitation and seasonal cycle). Petermanns Geographische Mitteilungen, 64,193-203.
Köppen W., (1936), Das geographische system der klimat. Handbuch der klimatologie, 46ss.
MGM, (2016), Thornthwaite İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye İklimi, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari/Thornthwaite.pdf [Erişim 25 Kasım 2021].
MGM, (2018), Köppen-Trewartha İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye İklimi, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari/K%C3%B6ppen-Trewatha.pdf [Erişim 25 Mart 2022].
MGM, (2021), Isparta ili iklim verileri, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Öztürk M. Z., Çetinkaya G., Aydın S., (2017), Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Türkiye’nin iklim tipleri, Coğrafya Dergisi, 35, 17-27.
Şensoy S., Ulupınar Y., (2007), İklim Sınıflandırmaları, http://www.dmi.gov.tr/ FILES/iklim/iklim_ siniflandirmalari.pdf 20/10/2010, [Erişim 26 Ekim 2021].
Thornthwaite C.W., (1948), An approach toward a rational classification. Geographical Review, 38(1), 55-94.
Thornthwaite C.W., Mather J.R., (1955), The water balance, Publications in climatology, Vol. 8, No. 1, Drexel Institute of Technology, Laboratory of Climatology, Centerton, New Jersey.
Trewartha G.T., (1968), An introduction to climate, McGraw-Hill, New York, 408ss.
Trewartha G. T., Horn L.H., (1980), Introduction to climate, 5th ed., McGraw Hill, New York, NY, 416ss.
Topçu E., (2019), Doğu Anadolu Bölgesi’nde Thornthwaite tipi aylık su bilançosu analizi, BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 8 (2), 688-705.
Türkeş M., (2010), Klimatoloji ve Meteoroloji, Kriter Yayınevi, İstanbul, 650ss.
URL-1, (2021), Isparta Valiliği Isparta tarihi ve coğrafi özelliği, https://www.isparta.gov.tr, [Erişim 16 Mayıs 2021].
Uyan M., (2019), Comparison of different interpolation techniques in determining of agricultural soil index on land consolidation projects, International Journal of Engineering and Geosciences, 4(1), 28-35.
Vörösmarty C.J., Federer C.A., Schloss A.L., (1998), Evaporation functions compared on US watersheds: possible implications for global-scale water balance and terrestrial ecosystem modeling, Journal of Hydrology, 207,147-169.
Yeşilnacar M.İ., Yazgan M.S., Gerger, R., (1998), GAP kapsamındaki illerin su bilançosu., II. Ulusal Hidroloji Kongresi, İstanbul, ss.283-294.
Yıldız Y.T., (2011), Isparta ilinde iklim-tarım ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
Yılmaz E., Çiçek İ., (2016), Türkiye Thornthwaite iklim sınıflandırması, Journal of Human Sciences, 13(3), 3973–3993.

ISSN: 2528-9640
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2015
Yayıncı: Artvin Çoruh Üniversitesi Doğal Afetler Uygulama ve Araştırma Merkezi