Gölgede Kalmış Bir Şairin Bilinmeyen Üç Tercümesi

Son yıllara kadar hakkında neredeyse hiçbir bilgi bulunmayan Emirî mahlaslı Mehmed bin Musa Paşa hem anne hem baba tarafından pek çok âlim, sanatkâr ve devlet adamı yetiştiren bir aileye mensuptur. 16. asırda Anadolu’da Farsça şiir söyleme geleneğini sürdüren Emirî, bugün elde olan bütün eserlerinde Farsça ve Türkçeyi bir arada kullanmıştır. Yakın geçmişte sadece iki divanı ile bu divanlarda sözünü ettiği eserlerinden haberdar olunan Emirî’nin, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi’nde bulunan yazma bir külliyatta üç tercüme eserine daha rastlanmıştır. Yazmadaki sırasına göre bu metinler, Sadî’nin Bostân, Hâcûyı Kirmânî’nin Kemâlnâme ve Hilâlî-i Çağatayî’nin Sıfâtü’l-Âşıkîn adlı eserlerinin Farsçadan Türkçeye manzum tercümesidir. Emirî, Kemâlnâme yerine tercümesinde Ahlâk-ı Kâmilîn adını kullanmış, diğer iki eseri ise aynı isimle tercüme etmiştir. Bu çalışmada Emirî’nin hayatına dair yeni bulgulara kısaca temas edildikten sonra söz konusu yazma ile adları zikredilen üç tercüme metin tanıtılacak ve yazmadan örnek sayfalar verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Emirî, 16. asır Türk edebiyatı, Fars edebiyatı

PDF

___

Çiftçi, Mehdin. “Hankâh-Vefâ İlişkisi Bağlamında İstanbul’daki Üç Medrese: Ka‘riye, Hâkâniye-i Vefâ ve Vefâ Medreseleri,” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25/1 (2016): 1-49. Emirî. Ahlâk-ı Kâmilîn, yazma eser, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi, nr. O Vet. 63. _____. Bostân, yazma eser, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi, nr. O Vet. 63. _____. Dîvân, yazma eser, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, Farsça Yazmalar nr. 1222. _____. Dîvân, yazma eser, Millî Kütüphane, nr. Yz A 85. _____. Dîvân, yazma eser, Millî Kütüphane, nr. Yz A 85. _____. Dîvân-ı Râbi‘, yazma eser, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Fatih Koleksiyonu, nr. 3780. _____. Dîvân-ı Sânî, yazma eser, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Fatih Koleksiyonu, nr. 3780. _____. Sıfâtü’l-Âşıkîn, yazma eser, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi, nr. O Vet. 63. İzgi, Cevat. “Mehmed Suûdî Efendi,” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 28, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003, s. 526-527. Koç Konuksever, Serpil. “Emîrî Divanı: Metin İnceleme,” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012. Tornberg, Carl Johan. Codices Arabici, Persici et Turcici Bibliothecae Regiae Universitatis Upsaliensis, Uppsala, 1849, s. 98-99. Yaylalı, Yasemin. “Emîrî Divanı,” Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013. _____. “Emîrî’nin İkinci Divânındaki Farsça Şiirlerinde Geçen Ayetler,” İLTED 2/46 (2016): 247-267. _____. “Emîrî Divan’ında Geçen Şahsiyetler,” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 63 (2018): 117-134.