Serkan ŞEN

TUNYUKUK YAZITINDAKİ ıda taşda İKİLEMESİ ÜZERİNE

ISSN: 1307-7821
Yayın Aralığı: 2
Başlangıç: 2007
Yayıncı: Avrasya Yazarlar Birliği

Makalede birinci Tunyukuk yazıtının batı yüzünde dördüncü satırda geçen ıda taşda ikilemesinin izahı amaçlanmaktadır. Günümüze dek yapılan çalışmalarda ikilemenin unsurlarından ı’ya “bitki, ağaç, çalılık”; taş’a “taş” anlamı verilmek suretiyle bu ifade açıklanmaya çalışılmıştır. Oysa değinilen sözcüklerin ikileme çatısı altında kenetlenebilmesi için zikredilen anlamları yeterli görülmemektedir. Çalışmamızda Eski Türkçedeki ı sözcüğünün taş “dış” ile uyumlu kullanımları üzerinde durulacaktır. İkilemenin doğru anlaşılabilmesi için karşılaştırmalı veriler ışığında erişilen bulgular ortaya konacaktır. Ayrıca ıda taşda ikilemesinin yazıtlarda beliren dili çok daha gerilere götüren deliller arasında telakki edilmesi gerektiği ilgililerin dikkatine sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

eski türkçe, tunyukuk yazıtı, ikileme, taşra

PDF

___

AALTO, Pentti (1958). Materialien zu den alttürkischen Inschriften der Mongolei, Gesammelt von G J. Ramstedt, J. G Granö und Pentti Aalto, bearbeitet und herausgegeben von Pentti Aalto, Helsinki.
AKSAN, Doğan (1990). Anlambilim, Ankara: Engin Yayınları.
AKSAN, Doğan (2000). En Eski Türkçe’nin İzlerinde, İstanbul: Simurg Yayınları.
AYDAROV, Gubaydolla (1971). Yazık Orxonskix Pamyatnikov Drevnetyukskoy Pis’mennosti VIII veka, Alma-Ata.
AYDIN, Erhan (2014). Orhon Yazıtları (Köl Tegin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongi, Küli Çor), Konya: Kömen Yayınları.
BERTA, Árpát (2010). Sözlerimi İyi Dinleyin… Türk ve Uygur Runik Yazıtlarının Karşılaştırmalı Yayını, Çev. Emine Yılmaz, Ankara: TDK Yayınları.