Eğitim politikalarının çeşitli ulusal ve uluslarüstü faktörlere bağlı olarak sorgulandığı, eleştirildiği ve yeniden biçimlendirildiği uzun zamandır kabul edilmektedir. Din eğitimi alanında ise bu harici faktörler ile din eğitimi politikaları arasındaki ilişkiyi incelemek için karşılaştırmalı çalışmalar gerekli olduğu giderek daha fazla iddia edilmektedir. İşte bu tez, ulusal ve uluslarüstü faktörler ve bu faktörlerin din eğitimi politikaları üzerindeki etkileri etrafında oluşan bazı karmaşa ve tartışmaları irdeleme amacıyla çeşitli politika aktörleri ile röportajlar yaparak, birbirinden önemli derecede farklı olan Türkiye ve İngiltere'nin devlet okullarındaki din eğitimi politikalarını karşılaştırmalı olarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Tez, harici faktörlerin politika aktörlerini kısıtlayan ve etkinleştiren bir ortam oluşturmak suretiyle din eğitimi politikalarını dolaylı ve dolaysız olarak şekillendirdiğini ortaya koymaktadır. Ancak, tez aynı zamanda din eğitimi politikasının çatışma teorisi merceği ile daha iyi anlaşılabileceğini iddia etmektedir, çünkü politika aktörleri harici faktörleri ve bunların din eğitimi üzerindeki etkilerini kendi derinden bağlı oldukları dünya görüş ve inançlarını yansıtan bir şekilde farklı ve çelişkili şekillerde anlamış ve yorumlamışlardır. Dahası, harici faktörler ve birbirine rakip olan aktörlerin mücadelesi ortamında iki ülkedeki din eğitimi şu ortak problemler üzerinde birleşmiştir: kafa karışıklığı, ötekileştirme, suçlamalar ve sonu gelmeyen reform eylemleri ve tartışmalar. Tez, toplumlar arasında ve toplumlar içinde bulunan çoğulculuğa karşı daha duyarlı hale gelinmesine ihtiyaç olduğunu ve daha açık ve çoğulcu din eğitimi politikalarının gerekli olduğunu iddia etmektedir. Tezin bulguları farklı politika aktörlerinin ulusal ve uluslarüstü faktörleri ve bunların din eğitimi üzerindeki etkilerini nasıl gördükleri ve yorumladıkları hakkında önemli bilgiler içermektedir. Ayrıca tezin bulguları, çoğulcu toplumlarda dinin eğitim sistemi içerisindeki yeri ile ilgili tartışmalarla yakından alakalıdır.

It has long been recognised that education policy has been questioned, critiqued and reformed in response to a variety of national and supranational factors. In the field of religious education, there has been a growing argument for comparative works to study this relationship between wider factors and religious education policy. This thesis seeks to present a comparison of religious education policy in state schools in two strikingly different countries, Turkey and England, by interviewing various policy actors, to unravel some of the complexities and contestations around national and supranational factors and their influence on religious education policy. The thesis reveals that wider factors have explicitly and implicitly shaped religious education policy by constituting a significant milieu that has constrained and enabled policy actors. Yet, the thesis also suggests that religious education policy can be better understood through a conflict theory lens, because policy actors have responded to and interpreted wider factors and their influence on religious education policy widely and contradictorily, reflecting their deeply held worldviews and beliefs. Furthermore, in the context of the collision of wider factors and rival policy actors, religious education has tended to converge on common problems such as confusion, marginalisation, accusations and on endless reform actions and discussion. The thesis suggests that there is a need for sensitising for plurality across and within societies and a need for more open and plural religious education policies. The findings of this thesis give insights into how different policy actors view and interpret national and supranational factors and their influence on religious education policy. The findings have relevance for debates about the role of religion in education within plural societies.