Eski Anadolu Türkçesinde böyle, şöyle, eyle / öyle sözlerinin kullanımları üzerine

Dilde sözlük birimi olarak tek başına bir kavrama karşılık olmayan sözler kullanıldığı bağlam içinde bir değer kazanır. Söylem içinde belli işlevler yüklenen bu sözlere sözceleme belirleyicileri veya söylemsel ögeler denilmektedir. Böyle, şöyle ve öyle sözleri de bu türden sözlerdir. Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi metinlerinde böyle, şöyle ve eyle / öyle sözlerinin farklı kullanım özellikleri üzerinde duruldu. İncelemede böyle, şöyle, eyle / öyle sözleri kili birleşik cümledeki kullanımları, metin bağlamında gönderim değeri, anlam bakımından birbirinin yerine kullanılabilmeleri ve oluşturdukları kalıp yapılar açısından değerlendirildi.

Usage of böyle, şöyle, eyle / öyle words in old Anatolıan Turkish

As a stand-alone language, lexem is used in the context of non-words, a value that corresponds to the grip. Discourse in certain functions that are called the enunciation determinants or discursive elements of words. Also, let the words of this kind of living words böyle, şöyle, and öyle. This study follows the Old Anatolian Turkish texts, and focused on the operation of the different words such as böyle, şöyle ve eyle / öyle. In this study, böyle, şöyle, eyle / öyle words are evaluated in use of sentences with ki in the context of their use, and can be used interchangeably in the text and also the value of the references were evaluated in terms of forms.

___

  • GÜNAY, V. Doğan (2002), Göstergebilim Yazıları, Multilingual Yayınları, İstanbul.
  • HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1992), Türk Dilinde Edatlar, Milli eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • ÖZKAN, Mustafa (2009), Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
  • ÖNER, Özgür (2007), Türkiye Türkçesi Yazın Dilinde İşaret Zamirlerinin Kullanım Özellikleri, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YayınlanmamıĢ Yüksek Lisan Tezi.
  • SUBAŞI UZUN, Leyla (1995), Orhon Yazıtlarının Metindilbilimsel Yapısı, Türk Dilleri AraĢtırmaları Dizisi-7, Simurg, Ankara.
  • TİKEN, Kamil (2004), Eski Türkiye Türkçesinde Edatlar, Bağlaçlar, Ünlemler ve Zarf Fiiller, TDK Yayınları: 837, Ankara.
  • TİMURTAŞ, Faruk K. (1994), Eski Türkiye Türkçesi XV. Yüzyıl, Enderun Kitabevi, İstanbul.
  • TOKLU, M. Osman (2003), Dilbilime Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
  • TS: Türkçe Sözlük (2005), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • VARDAR, Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, ABC Kitabevi, İstanbul.
  • TARANAN ESERLER ve KISALTMALARI GSMBMH: Gazavat-ı Sultan Murat Bin Mehemmed Han – İzladi ve Varna Savaşları (1443-1444) Üzerine Anonim Gazavatname, Halil İnalcık, Mevlud Oğuz, 1989, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • SN-II: Saltuk-name –II, Ebü’l-Hayr-ı Rumi, Haz: Şükrü Halûk Akalın, 1988, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
  • NHT: Nazmü’l-Hilâfiyyat Tercümesi, Haz: Azmi Bilgin, 1996, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • MNT: Marzuban-name Tercümesi, Sadru’d-din Şeyhoğlu, İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım, Haz: Zeynep Korkmaz, 1973, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
  • DK: Dede Korkut Kitabı I Giriş-Metin-Faksimile, Muharrem Ergin, 1997, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.