Ülkemiz Madencilik Sektöründe Görülen Meslek Hastalıklarının İncelenmesi

Madencilik iş kazaları ve meslek hastalıklarına sebep olan tehlike ve risk faktörleriyle çok sık karşılaşılan sektörlerin başında gelmektedir. İş sağlığı ve güvenliğinin temel amaçlarından birisi çalışma ortamında çalışanların sağlığını olumsuz etkileyebilecek risk etmenlerinden çalışanları korumak ve meslek hastalıklarını önlemektir. Bu çalışmada, meslek hastalıklarına neden olan etkenler ile madencilik sektöründe görülen meslek hastalıklarına sebep olabilecek tehlike ve risk faktörleri incelenmiştir. Ülkemizde 2010-2018 yılları arasında madencilikte ve diğer sektörlerde faaliyet gösteren işletme, çalışan ve meslek hastalıkları sayılarındaki değişim analiz edilmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen meslek hastası ile çalışan sayılarına göre beklenen meslek hastası sayıları arasında büyük fark olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu hastalıklar ile mücadele konusunda korunma politikaları önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Meslek hastalığı, Madencilik sektörü, İş sağlığı ve güvenliği

Investigation of Occupational Diseases Seen in Mining Sector in Turkey

Mining is one of the main sectors in which danger and risk factors causing occupational accidents and diseases are frequently encountered. One of the main goals of occupational health and safety is to keep employees from the risk factors that may adversely affect the health of employees in the working environment and to obstruct occupational diseases. In this work, the factors that may cause occupational diseases in the mining industry were examined. The changes in the number of mining companies, employees with in the number of occupational diseases emerged in mining and other sectors between 2010 and 2018 in Turkey were analyzed. It was determined that there was a huge difference between the number of those who caught an occupational disease reported to the Social Security Institution and the number of occupational patients expected according to the number of employees. In addition, protection policies were proposed to fight against these diseases.

Keywords:

Occupational disease, Mining sector, Occupational health and safety,

PDF

___

1. SSGSSK, 2006. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Mad. 14.
2. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (30.06.2012), No: 6331, Resmi Gazete, 28339.
3. Akarsu, H., Ayan, B., Çakmak, E., Doğan, B., Boz Eravcı, D., Karaman, E., Koçak, D., 2013. Meslek Hastalıkları. ÇASGEM, Ankara: Özyurt Matbaacılık, 13-40.
4. Canpolat, P., 2008. Projelendirme ve Şantiye Yerleşim Projesinin Oluşturulması Aşamasında Hazırlanacak İş Sağlığı ve Güvenliği Planı ile İlgili Bir Öneri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 178.
5. Güneş, G., 2009. Bilgi ve Belge Merkezleri Çalışanlarının İş Ortamından Kaynaklanan Sağlık Şikayetleri ve Risk Faktörleri. Doktora Tezi, MÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul, 228.
6. İSGİP, 2013. Meslek Hastalıkları ve İşle ilgili Hastalıklar Tanı Rehberi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara. http://isgip.gov.tr.
7. Bilir, N., 2016. İş Sağlığı ve Güvenliği. Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Güneş Tıp Kitabevi, 261.
8. Donoughe, A.M., 2004. Occupational Health Hazards in Mining: An Overview. Occupational Medicine, 54, 283–289.
9. Çınar, İ., Şensöğüt, C., 2013. Evaluation of Noise Measurements Performed in Mining Sites for Environmental Aspects. Int. J. Environ. Res., 7(2), 383-386.
10. Önder, M., Saraç, S., Eren, N., 2005. Yeraltı Ocaklarında Isı Stresinin Etkileri ve Analizi Üzerine Bir Paket Program. Madencilik, 44(4), 39-46.
11. Erol, İ., 2012. Türkiye Taşkömürü Kurumu Ocaklarında Solunabilir Toz İçindeki Kül ve Kuvars Miktarlarının Sistematik Olarak Ölçülmesi ve İstatistiksel Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak, 185.
12. Erol, İ., Aydın, H., Didari, V., Ural, S., 2013. Pneumoconiosis and Quartz Content of Respirable Dusts in the Coal Mines in Zonguldak, Turkey. International Journal of Coal Geology, 116-117, 26-35.
13. Kuempel, E.D, Stayner, L.T., Attfield, M.D., Buncher, C.R., 1995. Exposure–Response Analysis of Mortality Among Coal Miners in the United States. Am J Ind Med., 28:167–184.
14. Vipperman, J.S., Bauer, E.R., Babich, D.R., 2007. Survey of Noise in Coal Preparation Plants. Journal of the Acoustical Society of America, 121(1), 197-205.
15. Sharma, O., Mohanan, V., Singh, M., 1998. Noise Emission Levels in Coal Industry. Applied Acoustics, 54(1), 1-7. 5.
16. Roy, S., Adhikari, G.R., 2007. Worker Noise Exposures From Diesel and Electric Surface Coal Mining Machinery. Noise Control Eng. J., 55, 434-437.
17. Şensöğüt, C., 2007. Occupational Noise in Mines and Its Control-A Case Study. Polish J. of Environ. Stud., 16 (6), 939-942.
18. Şensöğüt, C., Eralp, H., 1998. Ömerler Yeraltı Ocağındaki Gürültü Ölçümleri ve Öneriler. Türkiye 11. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 43-52.
19. Erol, İ., Su, O., 2015. Mekanize Bir Yeraltı Maden İşletmesinde Gürültü Seviyelerinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Adana, 191-200.
20. Özgen, Z., 2015. Maden İşyerlerinde Kullanılan Bazı İş Araçlarından Kaynaklanan El-Kol Titreşim Maruziyetinin Ölçümü ve Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sivas, 134.
21. Arıtan, A.E., Tümer, M., 2018. Doğaltaş Ocaklarında Martopikör Kullanımında El-Kol Titreşim Maruziyetinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 57-66.
22. Fritz, M., 2000. Description of the Relationship Between the Forces Acting in the Lumbar Spine and Whole Body Vibrations By Means of Transfer Functions. Clin Biomech (Bristol Avon), 15, 234-40.
23. SGK, 2020. İstatistik Yıllıkları. Sosyal Güvenlik Kurumu İstatistik Yılları 2010-2018 Meslek Hastalıkları İstatistikleri. http://www.sgk.gov.tr.
24. Mahdevari, S., Shahriar, K., Esfahanipour, A., 2014. Human Health and Safety Risks Management in Underground Coal Mines Using Fuzzy TOPSIS. Science of the Total Environment. 488-489, 85-99.
25. Khanzode, V.V., Maiti, J., Ray, P.K., 2011. A Methodology for Evaluation and Monitoring of Recurring Hazards in Underground Coal Mining. Safety Science, 49(8-9), 1172–1179.
26. Aw, T.C., Gardiner, K., Harrington, J.M., 2007. Occupatipnal Health. 5th Edition, Blackwell Publishing, 374.
27. Gedikli, B., 2013. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Pnömokonyoz Faaliyetleri. İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara.
28. Güven, H.R., 2012. Dünyada ve Ülkemizde Meslek Hastalıkları. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
29. Yılmaz, Ö.H., 2014. Ömer Hınç Yılmaz Beyin Meslek Hastalıkları Konferansı. Sağlık Bakanlığı Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi.
30. ILO, 2013. Uluslararası Çalışma Örgütü. https:// m.bianet.org/.
31. Kalkınma Bakanlığı, 2018. İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışma Grubu Raporu, 11. Kalkınma Planı (2019-2023). Ankara, 50. www.kalkinma.gov.tr