Simenit Gölü Kumunun Seramik Sırlarında Renklendirici Olarak Kullanımının Araştırılması

Seramik bünyeyi ince bir tabaka halinde kaplayan ve camsı yapı oluşturan sırlar, seramik yapıya koruyucu tabaka sağlaması ile birlikte sırın kimyasal bileşimine ve pişirim parametrelerine bağlı ürünün renk, parlaklık ve yüzey pürüzlülüğü gibi özelliklerini etkilemektedir. Seramik sırları için renk önemli bir faktördür. Sırların renklendirilmesi için pigmentlerden, metal oksitlerden veya doğal hammadde kaynaklarından yararlanılmaktadır. Günümüzde seramik teknolojisinin gelişimiyle birlikte doğal kaynak ve atık malzemelerin seramik ve seramik sır hammaddesi olarak kullanımı artmakta ve ticari sır üretiminin yanı sıra doğadan temin edilen malzemelerle alternatif sır kompozisyonları oluşturulmaktadır. Bu çalışmada Samsun ili Terme ilçesinde bulunan Simenit Gölü kıyısından temin edilen kumun şeffaf sır kompozisyonunda yeni bir renklendirici kaynağı olarak kullanımı araştırılmıştır. Simenit Gölü Kumu (SGK) öğütme işleminin ardından faz analizi için XRD ve kimyasal kompozisyonunun belirlenmesi için XRF analizlerine tabi tutulmuştur. Termal davranışlarının belirlenmesi için ısı mikroskobu ve TG/DTA analizleri gerçekleştirilen SGK farklı oranlarda şeffaf sır kompozisyonlarına ilave edilmiş ve seramik bünyelere uygulanmıştır. Farklı oranlarda SGK katkısı ile hazırlanan sırlı bünyelerin pişirimi sonrasında renk analizleri gerçekleştirilmiş ve sarıdan kızıl kahveye renk geçişi gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Seramik, Seramik sırları, Demir oksit, Simenit Gölü

The Investigation on the Possible Use of Simenit Lake Sand as Colorant in Ceramic Glazes

The glazes that cover the ceramic body with a thin layer and form a glassy structure, provide protective layer to the ceramic structure and affect the properties such as color, brightness and surface roughness of the product depending on the chemical composition and firing parameters of the glaze. One of the most important factors for ceramic glazes is color. Pigments, metal oxides or natural sources are used for the coloring of glazes. Nowadays, with the development of technology, the use of natural resources and waste materials as ceramic and glaze raw materials are increasing, and alternative glaze compositions are created with materials obtained from nature as well as the production of commercial glaze. In this study, the use of sand obtained from the shore of Lake Simenit in Terme District of Samsun province as a new colorant source in transparent glaze was investigated. After grinding process of Simenite Lake Sand (SGK), XRD analysis was performed for phase analysis and XRF was used for determination of chemical composition. In order to determine thermal behavior, heat microscopy and TG/DTA analyses were performed. Then SGK was added to transparent glaze in different proportions and applied on ceramic bodies. Finally, coloring parameters of SGK added glazes were determined and the color transition from yellow to reddish-brown was observed.

Keywords:

Ceramic, Ceramic glazes, Iron oxide, Simenit Lake,

PDF

___

1. Vandiver, P.B., 1990. Ancient Glazes, Scientific American, 262(4), 106-113.
2. Richerson, D.W., 2012. The Magic of Ceramics, John Wiley & Sons, Inc., New Jersey.
3. Strecker, K., Costa, H.B., 2014. Formulation of Ceramic Glazes by Recycling Waste Glass, Materials Science Forum, 775-776, 635-641.
4. Silva, R.C, Pianaro, S.A., Tebcherani, S.M., 2012. Preparation and Characterization of Glazes from Combinations of Different Industrial Wastes, Ceramics International, 38, 2725-2731.
5. Kılınç Mirdalı, N., 2017. Inorganic Wastes in Glaze Recipes and Their Effects on Microstructure, Journal of the Australian Ceramic Society, 53(2), 713-718. https://doi.org/10.1007/s41779-017-0084-0.
6. Karasu, B., Çakı, M., Akgün, E., 2002. Seydişehir Alüminyum Tesisi Atığı Kırmızı Çamurdan Üretilen Pigmentlerin Yer ve Duvar Karosu Sırlarında Değerlendirilmesi, 2. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 138-144.
7. Çakı, M., Karasu, B., 2007. Artvin-Borçka Bölgesi Kırmızı Kilinin Özellikleri, Seramik Çamur ve Astar Üretiminde Kullanımı, SERES IV. Uluslararası katılımlı Seramik, Cam, Emaye, Sır ve Boya Semineri Bildiriler Kitabı, 495- 503.
8. Kılınç Mirdalı, N., Daday, M., Taykurt Daday, M., 2019. Development and Characterization of Low Temperature Metallic Glazes in Na2O- B2O3-SiO2 (NBS) System, Ceramics International, 45, 21661-21667.
9. Çetin, S., Kılınç, N., 2004. Tüysüz Köyü Bazaltının Duvar Karosu Sırlarında Kullanım Olanakları Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13, 89-96.
10. Tizgöl, K., Gündeşlioğlu, Ö., 2016. Bir Sera Atığı Olarak Patlıcan Dalı Külünün Düşük Dereceli Seramik Sırlarında Kullanımı, Akdeniz Sanat Dergisi, 9(18), 11-20.
11. Kılınç Mirdalı, N., Halefoğlu, Y.Z., Sakarya, N., 2006. Almanpınarı Kırmızı Kilinin Seramikte Boya Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 229-234.
12. Aşkın, A., Kınalı, B., Arkon, O. M., Tatar, İ., 2019. CRT Cam Atıklarının Seramik Sağlık Gereçlerinin Bünye ve Sırlarında Değerlendirilmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 24, 95-101.
13. Taçyıldız, E., 2018. Uçucu Külün Temmoku Sır Özelliklerine Etkileri, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 20, 39-44.
14. Ovcacikova, H., VIcek, J., Klarova, M., Topinkova, M., 2017. Metallurgy Dusts as a Pigment for Glazes and Engobes, Ceramics International, 43(10), 7789-7796.
15. Genç, S., Kurt, T., 2017. Etibank Bandırma Boraks Fabrikası Atığının Aventurin Sır Bünyelerinde Alternatif Hammadde Olarak Kullanımı, Art-E Sanat Dergisi, 10(19), 187-202.
16. Pekkan, K., Taşçı, E., Uz, V., 2015. Production of Metallic Glazes and Their Industrial Applications, Journal of The Australian Ceramic Society, 51, 110–115.