Türkçede Eski Yunan ve Roma Klasikleri: Bir Çeviri Pratiği

Bu çalışmanın amacı, Eski Yunan ve Roma klasiklerinin Türkçeye çevirisi üzerinde odaklanmaktır. Ülkemizde çeviri, özellikle son üç yüzyıl içinde, farklı kültürlerden gelen düşünce ve yazın türlerinin, kültürümüz üzerinde etkili olması bakımından çok önemlidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde çeviri faaliyetlerinin öneminin, 16. Yüzyılın başlangıcından itibaren arttığı bilinmektedir. Osmanlı’daki bu çeviri etkinlikleri çerçevesinde Eski Yunan ve Roma klasiklerinden çeviri ya da uyarlamalara az da olsa yer verilmekteydi. Cumhuriyet döneminde çeviri konusu daha kapsamlı bir biçimde ele alınmıştır. 1939 yılında kurulan Tercüme Bürosunun 1940-1946 yılları arasındaki çeviri faaliyetlerinde Eski Yunan ve Roma klasiklerine öncelik veriliyordu. Bugün ülkemizde dünyanın çeşitli dillerinden azımsanmayacak derecede çok, çeviri eser yayımlanmaktadır. Yayımlanan çeviriler arasında Eski Yunancadan ve Latinceden klasik eserlerin çevirilerine hala yer verilmektedir. Bu durum antik metinlere ilgi duyan bir okuyucu kitlesinin varlığını gösterir. Klasiklerin tamamı henüz Türkçeye kazandırılmış değildir. Ancak Türkiye’de bugün de önemli çeviri çalışmaları hala sürmektedir ve sürdürülmelidir

The aim of this study is to focus on the translation of ancient Greek and Roman classics into Turkish. In our country, especially during the last three centuries, translation has been of prime importance to our culture, in that thoughts and literary genres from different cultures have effected our culture by means of translation. During the Ottoman Empire, the importance of translation activities is known to have increased from the beginning of 16th Century. The translations or the adaptations of ancient Greek and Roman classics were included to some extent within the framework of these activities in the Ottoman Empire. In the Republican Period, the translation issue has been discussed more comprehensively. The Translation Bureau, which was established in 1939, has given priority to the ancient Greek and Roman classics, during the translation activities from 1940 to1946. Today, on a very substantial amount the translations from various languages on the world are published in our country. The translations of classics from Ancient Greek and Latin still rank among these translations. This indicates the presence of an audience interested in the ancient texts. All of these classics haven’t yet been brought into Turkish. However, also today important translation activities still continue and should be continued in Turkey

___

  • Aksoy, B. 1995 “Cumhuriyet Döneminde Çeviri”, M. Rifat (ed.), Çeviri ve Çeviri Kuramı Üstüne Söylemler, İstanbul: 73-92.
  • Bassnett, S. 2002 Translation Studies, London, New York. Cary, E. 1996 Çeviri Nasıl Yapılmalı?, (Çev. M. Çamdereli), İstanbul.
  • Ceram, C. W. 1986 Tanrılar, Mezarlar ve Bilginler, (Çev. H. Örs), İstanbul.
  • 1994 Tanrıların Vatanı Anadolu, (Çev. E. N. Erendor), İstanbul.
  • Çelgin, G. 1996 Tanzimat’tan Günümüze Eski Yunan – Latin Dil ve Edebiyatlarına İlişkin Türkçe Yayınlar Bibliyografyası, İstanbul.
  • Eflatun. 1972 Şölen. Sevgi Üzerine – Lysis. Dostluk Üzerine, (Çev. A. Erhat - S. Eyuboğlu), İstanbul.
  • Erkman-Akerson, F. 2000 Dile Genel Bir Bakış, İstanbul.
  • Eruz (Esen), S. 2010 Çokkültürlülük ve Çevirmenler. Osmanlı Devleti›nde Çeviri Etkinliği ve Çevirmenler, İstanbul.
  • Göktürk, A. 1986 Çeviri: Dillerin Dili, İstanbul.
  • Gürçağlar, Ş. T. 2011 Çevirinin ABC›si, İstanbul.