EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLERİN DIŞ TİCARET VE DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARA ETKİSİ

İnsanların iktisadi faaliyetleri özgürce yapabilmelerini sağlayan ekonomik özgürlükler, ülkelere daha fazla yatırım gelmesine ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlamaktadır. Bu yüzden ülkeler ekonomik açıdan daha özgür olmalıdır. Bu çalışmanın amacı, 15 gelişmiş, 15 gelişmekte olan ve 10 az gelişmiş ülkede ekonomik özgürlüklerin dış ticarete ve doğrudan yabancı yatırımlara etkisini incelemektir. 2000-2017 dönemine ilişkin verilerde ikincil nesil panel birim kök testleri kullanılmıştır. Sonra uzun dönemli ilişkinin varlığı sınanmaktadır. Çalışmanın sonucuna göre, gelişmiş ülkelerde, FMOLS tahmincisine göre ekonomik özgürlüklerdeki 1 birimlik artış ihracatı 0,099 birim (DOLS’ye göre 0,074), doğrudan yabancı yatırımları ise 2,352 birim (DOLS’ye göre 1,599) arttırmaktadır. Ekonomik özgürlüklerle ithalat arasında ise eşbütünleşik bir ilişki mevcut değildir. Gelişmekte olan ülkelerde ise, FMOLS tahmincisine göre ekonomik özgürlüklerdeki 1 birimlik artış ihracatı 2,151 birim (DOLS’ye göre 1,415), ithalatı 3,822 birim (DOLS’ye göre 1,72) ve doğrudan yabancı yatırımları 0,177 birim (DOLS’ye göre 0,169) arttırmaktadır. Az gelişmiş ülkelerde ise, ekonomik özgürlüklerle diğer değişkenler arasında eşbütünleşik bir ilişki tespit edilememiştir.

THE EFFECT OF ECONOMIC FREEDOMS ON FOREIGN TRADE AND FOREIGN DIRECT INVESTMENTS

Economic freedoms, which enable people to do economic activities freely, contribute to more investment and economic development in countries. Therefore, countries should be more economically free. The aim of this study is to examine the effects of economic freedoms on foreign trade and foreign direct investment in 15 developing, 15 developed and 10 underdeveloped countries. Second generation panel unit root tests were used in the data of 2000-2017 period. Then, the existence of long-term relationship was tested. According to the results of the study, in the developed countries, according to FMOLS estimator, while economic freedoms increased by 1 unit, exports increased by 0,099 units (0,074 compared to DOLS) and foreign direct investments by 2,352 units (1,599 compared to DOLS). There is no cointegrated relationship between economic freedoms and imports. In developing countries, according to FMOLS estimator, while economic freedoms increased by 1 unit, exports increased by 2,151 units (1.415 compared to DOLS), imports by 3,822 units (1.72 compared to DOLS) and foreign direct investments by 0,177 units (0.169 compared to DOLS). In the underveloped countries, the cointegration relationship between economic freedoms and other variables could not be determined.

PDF

___

Ajide, K. B. ve Eregha, P. B. (2015). Foreign Direct Investment, Economic Freedom and Economic Performance in Sub-Saharan Africa. Managing Global Transitions 13 (1): 43–58.
Aktan, C.C. (1997). Demokrasi ve Piyasa Ekonomisi Yönünden Türkiye Dünyanın Neresinde. Ege Genç İşadamları Derneği, 1996 Raporu, İzmir 1997.
Azman-Saini, W.N.W.; Baharumshah, A. Z. ve Law, S. H. (2010). Foreign Direct Investment, Economic Freedom and Economic Growth: International Evidence. Economic Modelling, 27 (2010): 1079–1089.
Badri, A. K. ve Sheshgelani, A. P. (2017). Economic Freedom and FDI in Selected Developing Countries. Noble International Journal of Economics and Financial Research, 2(5), 82-87.
Beheshtitabar, E. ve Irgaliyev, A. (2008). The Impact of Economic Freedom on FDI Inflows to Developing Countries: The Case of the Middle East. Jönköping International Business School Jönköping University.
Bengoa, M. ve Sanchez-Robles, B. (2003). Foreign Direct Investment, Economic Freedom and Growth: New Evidence from Latin America. European Journal of Political Economy, 19(2003), 529-545.
Beşkaya, A. ve Manan, Ö. (2009). Ekonomik Özgürlükler ve Demokrasi ile Ekonomik Performans Arasındaki İlişkinin Zaman Serileri İle Analizi: Türkiye Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10):47-76.
Caetano, J. ve Caleiro, (2009). Economic Freedom and Foreign Direct Investment: How Different are The MENA Countries From the EU. Universidade De Evora, Documento De Trabalho, 2009/02.
Çetenak, Ö.Ö. ve Işık, M. (2016). Ekonomik Özgürlükler ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi:
OECD Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 6(1):1-16.
Çiftçi, İ.; Özbek, R.İ. ve Uzgören, E. (2018). Feldstein-Horioka Bulmacasının OECD Ülkeleri İçin Panel Veri Analiziyle Sınanması. Yönetim ve Ekonomi, 25(2):369-390.
Depken, C. ve Sonora, R. (2005). Asymmetric Effects of Economic Freedom on International Trade Flows. International Journal of Business and Economics, 4(2): 141-155.
Dkhili, H. ve Dhiab, L.B. (2018). The Relationship between Economic Freedom and FDI versus Economic Growth: Evidence from the GCC Countries. Journal of Risk and Financial Management, 11(81):1-17.
Gemrik, S. (2015). İslam Ülkelerinde Ekonomik Özgürlükler: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Türkiye İslam İktisadı Dergisi, 2(2): 71-91.
Hanke, S. H. ve Walters, S. J.K. (1997). Economic Freedom, Prosperity, and Equality: A Survey. Cato Journal, 17(2):117-146.
Hossain, S. (2016). Foreign Direct Investment, Economic Freedom and Economic Growth: Evidence from Developing Countries. International Journal of Economics and Finance, 8(11), 200-214.
Imtiaz, S. ve Bashir, M. F. (2017). Economic Freedom and Foreign Direct Investment in South Asian Countries. Theoretical and Applied Economics, 2(611), 281-294.
Kapuria-Foreman, V. (2007). Economic Freedom and Foreign Direct Investment in Developing Countries. The Journal of Developing Areas, 41(1): 143-154.
Koçbulut, Ö. ve Altıntaş, H. (2016). İkiz Açıklar ve Feldstein-Horioka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 48:145-174.
Kök, R.; İspir, M. S. ve Arı, A. (2010). Zengin Ülkelerden Azgelişmiş Ülkelere Kaynak Aktarma mekanizmasının Gerekliliği ve Evrensel Bölüşüm Parametresi üzerine Bir Deneme. 2. Uluslararası Ekonomi Konferansı, Türkiye Ekonomi Kurumu, Kıbrıs.
Lamaj, J. (2015). The Impact of International Trade and Competition Market on Developing Countries. Management, Knowledge and Learning, Joint International Conference 2015, 27-29 May 2015, Bari, Italy.
Levina, O. (2011). FDI, Economic Freedom and Growth: Are They Related. Central European University, Budapest, Hungary.
Moussa, M.; Çaha, H. ve Karagöz, M. (2016). Review of Economic Freedom Impact on FDI: New Evidence from Fragile and Conflict Countries. Procedia Economics and Finance, 38(2016): 163-173.
Muslija, A. (2018). Foreign Direct Investments and Economic Freedom in OECD Countries. International Journal of Economic Studies, 4(4), 51-59.
Naanwaab, C. ve Diarrassouba, M. (2013). The Impact of Economic Freedom on Bilateral Trade: A Cross-Country Analysis. Cephas Naanwaab et al-Int.J.Buss.Mgt.Eco.Res., 4(1),668-672.
Pesaran, M.H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, 22:265-312.
Quazi, R. (2007). Economic Freedom and Foreign Direct Investment in East Asia. Journal of the Asia Pacific Economy, 12(3): 329-344.
Razmi, M.J. ve Refaei, R. (2013). The Effect of Trade Openness and Economic Freedom on Economic Growth: The Case of Middle East and East Asian Countries. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(2): 376-385.
Sağlam, Y.; Egeli, H.A. ve Egeli, P. (2017). Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Ar&Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi. Sosyoekonomi, 25 (31),149-165.
Savaşan, F. ve Dursun, İ. (2006). Ekonomik Özgürlükler ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar: İstatistiksel Bir Analiz. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12:29-52.
Sonora, R.J. (2008). On the Impacts of Economic Freedom on International Trade Flows: Asymmetries and Freedom Components. FEB-Working Paper Series, Paper No:08-05: 1-31.
Şahin, D. (2018). BRICS-T Ülkelerinde Ekonomik Özgürlükler ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Arasındaki İlişki: Bootstrap Panel Nedensellik Testi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 285-294.
Tunçsiper, B. ve Biçen, Ö.F. (2014). Ekonomik Özgürlükler ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Panel Regresyon Yöntemiyle İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(2):25-45.
Türker, O. (2018). Dışa Açıklık ve Ekonomik Özgürlüklerin Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerindeki Etkisi: BRICS Ülkeleri Örneği. Researcher: Social Sciences Studies, 6(2), 214-227.
Westerlund, J. (2007). Testing for Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69(6), 709-748.