Songül KARAKAYA, Fatmagül DELİMUSTAFAOĞLU BOSTANLIK, Ceyda Sibel KILIÇ

Ferulago sandrasica Peşmen & Quezel ve Ferulago mughlae Peşmen Apiaceae türlerinin anatomisi

Apiaceae familyasına ait Ferulago W. Koch cinsinin Türkiye’de 34 türü yetişmekte olup bu türlerin 19'u endemiktir. Ferulago türleri ülkemizin çeşitli yörelerinde “çakşır, asaotu, çakşırotu, çağşır, kılkuyruk, kişniş, geyikotu, kuzukişnişi vb.” adlarıyla bilinmektedir. Eski zamanlardan beri bu türlerden bağırsak solucanlarına karşı, hemaroit tedavisinde, tonik, sakinleştirici, uyarıcı, hazmı kolaylaştırıcı, gaz söktürücü, afrodizyak ve gıda baharat veya salata olarak olarak faydanılmaktadır. Bu çalışmada, F. mughlea ve F. sandrasica türlerinin gövde, pedunkul, ışın, pedisel ve yaprak kısımlarının anatomik yapıları incelenmiştir. Türlerin bu kısımlardan alınan kesitlerle karekteristik elemanları saptanmış ve aydınlatılmıştır. Her iki türde de gövde enine kesitinde iletim doku demetleri gövde boyunca halka şeklinde düzenli olarak sıralanmıştır. Türlerin pedunkul, ışın ve pedisel anatomisi de genel olarak gövdenin anatomisine benzemekte olup ancak pedunkul, ışın ve pedisellerde iletim doku salgı kanallarının sayısı azalmış ve öz bölgesi daralmıştır. Türlerin yaprak yüzeyel kesitlerinde örtü tüyleri gözlenmemiş olup, yapraklar monofasiyaldir ve stoma bekçi hücreleri karakteristik böbrek şekilli, sayıları genellikle 3’tür ve komşu hücrelerden birisi diğerlerinden daha küçüktür

Anahtar Kelimeler:

Apiaceae, anatomi, Ferulago

Anatomy of Ferulago sandrasica Peşmen & Quezel and Ferulago mughlae Peşmen Apiaceae species

Ferulago W. Koch belongs to Apiaceae family and 34 species of this genus grow in Turkey, of which 19 are endemic. Ferulago species are known in various regions of our country as “çakşır, asaotu, çakşırotu, çağşır, kılkuyruk, kişniş, geyikotu, kuzukişnişi”, etc. Since ancient times, these species have been utilized against intestinal worms, for haemorrhoid treatment, as tonic, sedative, stimulant, digestive facilitator, carminative aphrodisiac and food as spiceor salad- . In this study, anatomical structures of stem, peduncle, ray, pedicel and leaf parts of F. mughlea and F. sandrasica were investigated. Characteristic elements were defined with sections taken from aforementioned parts of these species and their structures were demonstrated with photographs. In the transverse section of stem of these species, vascular bundles are regularly lined up in a ring-shaped along the stem. The anatomy of peduncles, rays, and pedicles of the species are generally similar, however, the number of secretory canals of the peduncle, rays, and pedicles have reduced and the pith regions are narrowed. In the superficial sections of the leaves of the species, no cover feathers were observed, the leaf is monofacial and the stoma guard cells are characteristic kidney shaped, usually 3, and one of the neighboring cells is smaller than the others

Keywords:

Apiaceae, anatomy, Ferulago,

PDF

___

Akalın, E., Özhatay, N. (1996). Üç yakın tıbbı cinsin ayırt edici morfolojik özellikleri: Peucedanum, Ferula, Ferulago. XI. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, 22-24 Mayıs Bildiri Kitabı, Ankara, 195.
Akalın, E. (1999). Türkiye’ nin Batısında Yetişen Ferulago Türleri Üzerinde Farmasötik Botanik Araştırmalar. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, İstanbul.
Basile, A., Sorbo, S., Spadaro, V. (2009). Antimicrobial and antioxidant activities of coumarins from the roots of Ferulago campestris (Apiaceae). Molecules, 14 (3), 939-952.
Bulut, G., Tuzlaci, E., Doğan, A. (2014). An ethnopharmacological review on the Turkish Apiaceae species. Journal of Faculty Pharmacy of Istanbul University, 44 (2), 163-179.
Curini, M., Cravotto, G., Epifano, F., Giannone, G. (2006). Chemistry and biological activity of natural and synthetic prenyloxycoumarins. Current Medicinal Chemistry, 13, 199-222.
Dall'Acqua, S., Maggi, F., Minesso, P., Salvagno, M., Papa, F., Vittori, S., Innocenti, G. (2010). Identification of nonalkaloid acetyl cholinesterase inhibitors from Ferulago campestris (Besser) Grecescu (Apiaceae). Fitoterapia. 81, 208-212.
Golfakhrabadi, F,, Ardakani, M.R.S., Saeidnia, S., Akbarzadeh, T., Yousefbeyk, F., Jamalifar, H., Khanavi, M. (2016). In vitro antimicrobial and acetylcholinesterase inhibitory activities of coumarins from Ferulago carduchorum. Medicinal Chemistry Research, 25, 1623-1629.
Güner A, Aslan S, Ekim T, Vural M, Babaç MT (eds). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). İstanbul: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları.
İşcan, G., Demirci, F., Kirimer, N., Kürkçüoğlu, M., Başer, K.H.C. Kivanç M. (2002). Bazı Umbelliferae türlerinden elde edilen uçucu yağların amtimikrobiyal etkileri. 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, 29-31 Mayıs 2002 Bildiri Kitabı. Eskişehir, Turkey. Karakaya S, Kılıç
C.S. (2016). Anatomy of Ferulago blancheana Post, F. pachyloba (Fenzl) Boiss., F.
trachycarpa Boiss., and F. bracteata Boiss. & Haussk. (Apiaceae) Plants. Journal of Faculty Pharmacy Ankara, 40 (3), 1-28.
Karakaya, S., Gözcü, S., Güvenalp, Z., Özbek, H., Yuca, H., Dursunoğlu, B., Kazaz, C., Kılıç, C.S. (2018). The α- amylase and α-glucosidase inhibitory activities of the dichloromethane extracts and constituents of Ferulago bracteata roots. Pharmaceutical Biology, 56 (1), 18-24.
Metcalfe, C.R., Chalk, L. (1965). Anatomy of the Dicotyledones. London: Oxford University Press.
Ozturk, B., Gur, S., Coskun, M., Kosan, M., Erdurak, C.S., Hafez, G., Gonulalan, U., Cetinkaya M. (2012). A new relaxant on human corpus cavernosum: Ferulago syriaca root extract. African Journal of Pharmacy and Pharmacology, 6(37), 2652-2656.
Peşmen, H. (1972). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol.?? Edinburgh: Edinburgh University Press.
Rosselli, S., Maggio, A.M., Faraone, N. (2009). The cytotoxic properties of natural coumarins isolated from roots of Ferulago campestris (Apiaceae) and of synthetic ester derivatives of aegelinol. Natural Product Communications, 4(12), 1701-1706.