Pınar SAĞIR, Aysel BARS ORAK, Emine KARADEMİR, Behzat BARAN

Sığır gübresinin Pamuk solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) ve lif teknolojik özellikleri üzerine etkisi

Bu çalışma, farklı sığır gübresi uygulamalarının pamuk solgunluk hastalığı ve lif teknolojik özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme, Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde Verticillium dahliae fungusu ile doğal bulaşık olan bir çiftçi tarlasında 2013 ve 2014 yıllarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ana parselleri, sığır gübre miktarları (2, 4 ve 6 ton/da) alt parselleri ise pamuk çeşitleri oluşturmuştur. Çalışmalarda solgunluk hastalığına karşı tolerant GW Teks ve orta derecede tolerant Stoneville 468 pamuk çeşitleri kullanılmıştır. Patojenin inokulum yoğunluğunu belirlemek için deneme alanından gübrelemeden önce ve sonra toprak örnekleri alınmıştır. Hastalık şiddeti, yaprak ve iletim demetlerindeki renk değişikliğine göre hesaplanmıştır. Ayrıca lif analizleri için her parselden 40 koza örneği alınmıştır. Rollergin makinesinde çırçırlandıktan sonra bazı lif kalite özellikleri incelenmiştir. Deneme alanında 2013 yılında bir gram toprakta 75 adet mikrosklerot (ms) saptanmıştır. İkinci yılda 2 ve 4 ton/da sığır gübresi uygulaması hariç diğer parsellerde sklerot yoğunluğunda bir artış olmuştur. İki yılın ortalama sonuçlarına göre hastalık şiddeti, gübre uygulamaları, pamuk çeşitleri ve yıllar arasındaki fark önemli bulunmuştur. En düşük hastalık indeksi yeşil aksam değerlendirmesinde 2 ton/da (1.48), gövde kesitinde ise 4 ton/da (1.58) uygulamasında saptanmıştır. İki yılın ortalama sonuçlarına göre GW Teks çeşidinin hastalık şiddeti Stoneville 468’e göre daha düşük bulunmuştur. Lif uzunluğu, lif inceliği, lif üniformitesi, lif kopma dayanıklılığı, kısa lif oranı ve lif kopma uzaması değerleri gübre uygulamalarına göre farksız bulunmuştur. Ancak lif uzunluğu, lif inceliği ve lif üniformitesi yıllara ve pamuk çeşitlerine göre farklılık göstermiştir. Bu çalışmanın sonuçları, sığır gübresi uygulamasının çiftçi uygulaması ve kontrole göre Verticillium solgunluğunu baskı altına aldığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

pamuk, solgunluk, sığır gübresi, lif özellikleri, Verticillium dahliae

The effect of cattle manure on Cotton wilt disease (Verticillium dahliae Kleb.) and fiber technological properties

This study was carried out to determine the effects of different cattle manure application on cotton wilt disease and fiber properties. The experiments were performed in the experimental plots contaminated with fungi Verticillium dahlia at farmer’s field during 2013 and 2014 in Bismil district of Diyarbakır. The field trials were designed according to the split plots under the randomized blocks with three replications. The main plots were cattle manure doses (2, 4 and 6 tons/da) and sub-parcels formed cotton varieties. GW Tex and Stoneville 468 cotton varieties were used as the material that one was tolerant and the other moderately tolerant to the Verticillium wilt disease, respectively. The soil samples were taken from the experimental area before and after applying manures for determining of inoculum intensity of pathogen. Disease severities were determined by using foliar and vascular disease index. In addition, 40 bolls were collected from each parcel for fiber analysis. After the ginning in the Rollergin machine, some fiber quality properties were investigated. In the experimental area, 75 microsclerotia (ms) were detected in one gram of soil in 2013. In the second year, except 2 and 4 tons/da cattle manure applications, there was an increase in the density of ms on the other parcels. The difference between disease severity, fertilizer applications, cotton varieties and years was found to be significant according to the average results of two years. The lowest disease index was found to be 2 ton/da (1.48) in the green component evaluation and 4 ton/da (1.58) in the stem section of the plant. According to the average results of two years, the disease severity of GW Teks was lower than that of Stoneville 468. Fiber length, fiber fineness, fiber uniformity, fiber strength, short fiber ratio, and fiber elongation values were found to be no different from cattle manure applications. However, fiber length, fiber fineness, and fiber uniformity values varied according to years and cotton varieties. The results of this study indicated that the application of cattle manure was suppressing Verticillium wilt according to farmer application and control.

Keywords:

cotton, wilt, cattle manure, fiber properties, Verticillium dahliae,

PDF

___

Anonim 2000. Pamukta Entegre Mücadele Teknik Talimatı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, TAGEM, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara, 14-16 s.
Anonim 2018. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı.http://www.tuik.gov.tr [Erişim Tarihi: 26.11.2018].
Agrios G.N., 1997. Plant Pathology. Fourth Edition. Academic Press, London, 635 pp.
Aydın M.H., Sağır A., 2001. Bazı pamuk çeşitlerinin solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.)’na karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 41 (1/2), 17-24.
Baykal N., 1992. Fitopatoloji. Uludağ Üniversitesi Yayınları, No: 7-027-0229, 368 s.
Bejarano-Alcazar J., Melero-Vara J.M., Blanco-Lopez M.A., Jimenez-Diaz R.M., 1995. Influence of inoculum density of defoliating and non defoliating pathotypes of V. dahliae on epidemics of Verticillium wilt of cotton in southern Spain. Phytopathology, 85, 1474–1481.
Bora T., 1975. Effects of alfalfa and its rhizosphere on cotton wilt fungus, Verticillium dahliae Kleb. Journal of Turkish Phytopathology, 4 (1), 1-6.
Derviş D., Biçici M., 2005. Pamukta Verticillium solgunluğunu azaltmak için kolza (Brassica napus L.), fiğ (Vicia sativa L.) ve bakla (Vicia faba L.) yeşil gübre uygulamaları. GAP IV. Tarım Kongresi, 21–23 Eylül 2005, Şanlıurfa, 305–310.
Derviş S., Yetişir H., Tok F.M., 2008. Türkiye’de bazı sebze türlerinde Verticillium solgunluğu. VII. Sebze Tarımı Sempozyumu Bildirileri, 26-29 Ağustos 2008, Aydın, 101 s.
El-Zik K.M., 1985. Integrated control of Verticillium wilt of cotton. Plant Disease, 69 (12), 1025-1032.
Erdoğan O., Sezener V., Özbek N., Bozbek T., Yavaş İ.,Ünay A., 2006. The effects of Verticillium wilt (Verticillium dahliae Kleb.) on cotton yield and fiber quality. Asian Journal of Plant Science, 5 (5), 867-870.
Erdoğan O., 2009. Bazı pamuk çeşit adaylarının Verticillium solgunluk hastalığı etmeni (Verticillium dahliae Kleb.)’ne karşı duyarlılıklarının belirlenmesi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (2), 9–16.
Erdoğan O., Göre M.E., Özbek N., 2012. Yeşil gübre uygulamalarının organik pamuk üretiminde solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.)’na ve verime etkileri. Bitki Koruma Bülteni, 52 (1), 81-91.
Erdemci İ., Sağır A., 2001. Pamuk ekim zamanları ile solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) arasındaki ilişkinin ve bunun verime olan etkisinin belirlenmesi. Türkiye IX. Fitopatoloji Kongresi, 3-8 Eylül 2001, Tekirdağ, 284-290.
Erdemci İ., Sağır A., Başbağ S., 2003. Ekim zamanları ile pamuğun (G. hirsutum) bazı agronomik özellikleri ve solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae) arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, Diyarbakır, 655-659.
Erwin D.C., Tsoti S.D., Khan R.A., 1976. Reduction of severity of Verticillium wilt of cotton by the growth retardant tributyl (5-chloro-2-thienyl methyl) phosphonium chloride. Pytopathology, 66, 106-110.
Esentepe M., Karcılıoğlu A., Sezgin E., 1972. The first report of Verticillium wilt of sesame and okra in Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 1 (3), 127-129.
Esentepe M., 1979. Adana ve Antalya illerinde pamuklarda görülen solgunluk hastalığının etmeni, yayılışı, kesafeti ve zarar derecesi ile ekolojisi üzerinde araştırmalar. İzmir Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi, Yayın No: 32, Sayfa No: 45.
Fard H., 2005. Study on the effect of animal manures on soilborne diseases of cotton. http: //agris.fao.org/agrissearch/ search.do recordID=IR2007000988 [Erişim Tarihi: 19.11.2018].
Gencer O., Coşkun Tuncel F., Tarımer N., Josef A., 1998. Adana İli I. Tarım Şurası, Pamuk Tarımı Alt Komisyon Raporu, Adana.
Godoy A., Palomo G.A., Garcia C.E.A., 1995. Performance of new cotton cultivars on Verticillium dahliae Kleb. infested soils at Camorca Lagunera, Mexico. Proceedings Belt Wide Cotton Conferences, 4-7 January 2001, San Antonio TX, USA. 498-500 pp.
Harem E., 2014. Türkiye pamuk çeşit kataloğu. Pamuk Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Islah ve Genetik Bölümü, Yayın No:14., 180 s.
İyriboz N., 1941. Mahsul Hastalıkları. Ziraat Vekaleti Neşriyatı. Umum No: 237.
Joaquim T.R., Rowe R.C.,1990. Reassessment of vegetative compatibility relationships among strains of Verticillium dahliae using nitrate-non utilizing mutants. Phytopathology, 80, 1160-1166.
Kabir Z., Bhat R.G., Subbarao K.V., 2004. Comparison of media for recovery of Verticillium dahliae from soil. Plant Disease, 88, 49-55.
Karaca İ., Karcılıoğlu A., Ceylan S., 1971. Wilt disease of cotton in the Eagan Region of Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 1 (1), 4-11.
Karademir Ç., Karademir E., Doran İ., Altıkat A., 2005. Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı azot ve fosfor uygulamalarının pamukta verim ve lif teknolojik özelliklere etkisi. GOP Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (12), 55-61.
Karademir E., Karademir Ç., Ekinci R., Baran B., Sağır A., 2012. Effect of Verticillium dahliae Kleb. on cotton yield and fiber technological properties. International Journal of Plant Production, 6 (4), 387-407.
Karademir Ç., Karademir E., Ekinci R., Sevilmiş U., 2015. İleri generasyondaki pamuk (Gossypium hirsitum L.) hatlarında verim ve lif kalite özelliklerin belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2 (2), 100-107.
Karademir Ç., Karademir E., Sevilmiş U., 2017. Bazı pamuk (Gossypium hirsitum L.) genotiplerinin verim ve lif teknolojik özellikleri bakımından değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27 (2), 183-191.
Karcılıoğlu A., Sezgin E., Esentepe M., 1985. Üre gübrelemesi ile pamuklarda Verticillium solgunluğunu önleme imkanları üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK Doğa Bilim Dergisi, Seri D 2 (9), 359-366.
Kaymak F., Şimşek M., Ünal M., 1976. Pamuk çeşitlerinin solgunluk hastalığına mukavemetlerinin tespiti. Proje No: 62/105-814-B1.S:195, Nazilli Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü Araştırma Proje ve Sonuçları, 195-205.
Kechagia O.E., Xanthopoulos F.P., 1998. Degree of Verticillium wilt in festation and the relative damage in fibre quality parameters. World Cotton Research Conferance-2, 6-12 September, Athens, Greece, 336 p.
Kerkeni A., Remadi M.D., Tarchoun N., Khedher M.B., 2007. In vitro assessment of the anti fungal activity of several compost extracts obtained from composted animal manure mixtures. International Journal of Agricultural Research, 2 (9), 786-794.
Kocatürk S., Karcılığlu A., 1979. Ege Bölgesinde Verticillium spp. fungusunun konukçuları ve türlerinin tespiti üzerinde çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 19 (4), 237-242.
Kurt Ş., Biçici M., 1998. Development of V. dahliae in cotton plants grown in Çukurova and reaction of some cultivars to wilt. Proceedings of the World Cotton Research Conference2, 6-12 September 1998, Greece, 919-922 pp.
Nemli T., 2003. Pamuk hastalıkları ve savaşım yöntemleri. Pamukta Eğitim Semineri, 14-17 Ekim 2003, İzmir, 103- 111.
Pegg G.F., 1984. The impact of Verticillium diseases in agriculture. Phytopathologia Mediterranea, 23 (2/3), 176- 192.
Rossbauer G., Zwack F., 1982. Chopped hop bines-waste or valuable fertilizer. Hopfen-Rundscha,. 33 (22), 464-472.
Saydam C., Sarıbay A., Öğüt M., 1971. Occurance of Verticillium wilt of peach in Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 2 (1), 12-13.
Saydam C., Copçu M., 1972. Verticillium wilt of olives in Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 1 (2), 45-49.
Saydam C., Delen N., Ercivan S., 1973. Verticillium wilt of apricot in the Aegean Region of Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 2 (2), 90-92.
Sağır A., Tatlı F., Gürkan B., 1995. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde pamuk ekim alanlarında görülen hastalıklar üzerinde çalışmalar. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, 27-29 Nisan 1995, Şanlıurfa, 5-9.
Sağır A., Başbağ S., 1998. Pamukta solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) üzerine damla sulama yönteminin etkisi. Türkiye VIII. Fitopatoloji Kongresi, 21- 25 Eylül 1998, Ankara
Sağır A., Başbağ S., 2002. Determination of the effect of wilt disease caused by Verticillium dahliae Kleb. on some physiological and technological properties in cotton. The Journal of Turkish Phytopathology, 31 (1), 1-8.
Schnathorst W.C., 1981. Life cycle and epidemiology of Verticillium. 81-111 pp. In: Fungal Wilt Diseases of Plants. Mace M.E., Bell A.A., Beckman C.H., (eds.), Academic Press, New York.
Sezgin E., 1985. Pamuk solgunluk hastalığı ile savaşımda kültürel önlemlerin önemi. Bornova Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, İzmir, 3 (3), 23-31.
Yelin D., Erşan K., 1985. A research on yield and some technological characters and sensivity of cotton varieties (G. hirsutum L.) to Verticillium dahliae Kleb. in Kahramanmaraş. Journal of Turkish Phytopathology, 14 (3), 96.
Yıldırım M., Sağır A., 1999. Pamuk (Gossypium hirsutum L.)’ta kullanılan farklı azot form ve dozlarının solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) üzerine etkileri. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-20 Kasım 1999, Adana s.274-278.
Yurtsever N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü, Genel Yayın No. 121, Teknik Yayın No. 56, Ankara.