YEREL YÖNETİM HİZMETLERİNDE TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI: BİNGÖL İL MERKEZİNDE BİR UYGULAMA

Bu araştırmanın temel amacı, yerel yönetimlerin sunduğu hizmetlerde tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarının anlaşılmasını, tüketici davranışlarının neler olduğunun ortaya konulmasını ve bu davranışları etkileyen faktörleri analitik bir yaklaşımla incelemektir. Çalışmanın ana kitlesi, Bingöl Belediyesinden hizmet alan ve Bingöl'ün merkezinde bulunan 14 mahallede yaşayan hane halkı reislerinden oluşmaktadır. Bingöl merkez nüfusu dikkate alınarak minimum örneklem büyüklüğü 400 olarak belirlenmiştir. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniği kullanılmıştır. Anket iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda kişilerin sosyoekonomik ve demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorular sorulmuştur. İkinci kısımda ise katılımcıların belediye hizmetlerini etkileyen tüketici davranışlarını sorgulamaya yönelik 34 sorudan oluşan bir ölçeğe yer verilmiştir. Bu ölçeğin yapı geçerliliği açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleriyle yapılmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda tüketici davranışları üzerinde beş faktörün etkili olduğu, dolayısıyla yerel yönetim hizmetlerinde beş tür tüketici davranışının önemli olduğu tespit edilmiştir. Bu faktörler, çevreci tüketici, katılımcı tüketici, pasif tüketici, tavırlı tüketici ve sorgulayıcı tüketici olarak belirlenmiştir.

CONSUMER BEHAVIOURS IN LOCAL GOVERNMENT SERVICES: AN APPLICATION IN BINGÖL CITY CENTER

The primary purpose of this research is to understand the demands and needs of consumers in the services offered by local governments, to reveal what consumer behaviours are and to examine the factors affecting these behaviours with an analytical approach. The main population of the study consists of the heads of the households living in 14 neighbourhoods in the centre of Bingöl and receiving service from Bingöl municipality. Considering the population in central Bingöl, the minimum sample size was determined as 400. The questionnaire was applied in March-June 2017 period. In this study, the questionnaire technique was used as a data collection method. The survey consists of two parts. In the first part, questions were asked to determine the socio-economic and demographic characteristics of the individuals. The second part involves the Scale of Consumer Behaviour in Local Government Services, which consists of 34 questions to question the consumer behaviours of the participants affecting the municipal services. The construct validity of this scale was determined by exploratory and confirmatory factor analyses. As a result of the factor analysis, it has been determined that five types of consumer behaviour are significant and accordingly crucial in local government services. These factors are identified as Environmental Consumer, Participant Consumer, Passive Consumer, Attentive Consumer and Questioning Consumer.

PDF

___

AJZEN, I. ve FİSHBEİN, M. (1973), “Attitudinal and Normative Variables as Predictors of Specific Behaviors”, Journal of Personality and Social Psychology, 27: 41-57.

AKDOĞAN, M.Ş. ve KARAARSLAN, M.H. (2013), “Tüketici Yenilikçiliği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2): 1-20.

AKYÜZ, M. (2015), Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler; Gösteriş Amaçlı Tüketim Eğilimi ve Sembolik Tüketim Eğiliminin Genç Tüketiciler Açısından değerlendirilmesi (SDÜ Örneği), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Isparta.

ALTUNÖZ U. ve ALTUNÖZ, H. (2016), Davranışsal Ekonomi: Nörofinans. 1.Baskı. Ankara: Şeçkin Yayıncılık.

ANDREASEN, A.R. (1995), Marketing Social Change: Changing Behavior to Promote Health, Social Development, and the Environmen.t JosseyBass, San Francisco.

ARSLAN, M. (2013), Yerel Yönetimlerde Sosyal Belediyecilik Faaliyetleri; Arnavutköy Belediye Örneği, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

AYDIN, O.B. (2014), Elektronik Ağızdan Ağıza İletişim (1. Baskı), İstanbul: Gece Yayınları.

AYDIN, S. (2009), “Kişisel ve Ürün Temelli Yenilikçilik: Cep Telefonu Kullanıcıları Üzerine ampirik Bir Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2): 188-203.

BASILGAN, M. (2008), İktisadi Psikoloji: Teori ve İhracatçı Müteşebbis Karar Profili Üzerinde Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Lisans Tezi, Bursa.

BAUDRILLARD, J. (1997), El crimen perfecto. Anagrama.

BAUMGARTNER, H., ve HOMBURG, C. (1996), “Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review”, International Journal of Research in Marketing, 13(2): 139-161.

BAYAZIT, H. (2009), “Sürdürülebilir Tüketim Davranışının Kazanılmasında Tüketici Eğitiminin Rolü”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3): 143-151.

BENTLER, P.M. (1980), “Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling”, Annual Review of Psychology, 31: 419-456.

BENTLER, P.M., and BONETT, D.G. (1980), “Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures”, Psychological Bulletin, 88: 588-606.

BRAY, J. (1997), Consumer Behaviour Theory: Approaches and Models, [Online] https://core.ac.uk/reader/75477 > [Erişim Tarihi: 07.01.2019].

BROWNE, M.W. and CUDECK, R. (1992), “Alternative ways of assessing model fit”, Sociological Methods & Research, 21(2): 230-258.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002), “Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32: 470-48.

BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2009), Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (10. Baskı) Ankara: Pegem A Akademi.

ÇAKIR, M., ÇAKIR, F., ve GÜLŞAH, U.S.T.A. (2010), “Üniversite öğrencilerinin tüketim tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2): 87-94.

ÇAMUR, Ö. (2013), Belediye Hizmetlerinde Vatandaşlık Odaklılık; Malatya Belediye Örneği, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.

ÇUBUKÇU, M. (1999), Küreselleşme Süreci İçinde Tüketim Toplumu Tüketim Kültürü Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi.

DASTAN, I. (2015), “Digitalizing the Municipality and Factors Affecting the Acceptance of E-municipality: An Empirical Analysis”, International Business Research, 8(12): 104-115.

DURSUN, İ., ALNIAÇIK, Ü., ve Tümer Kabadayı, E. (2013), “Tüketici Karar Verme Tarzları Ölçeği: Yapısı ve Boyutları”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19): 293-304.

Endüstri4.0Platformu; TUBİTA (2020), ttps://www.endustri40.com/hakkimizda > [Erişim Tarihi: 06.01.2020].

ENGEL, J.F., BLACKWELL, R.D. and KOLLAT, D.T. (1978), Consumer Behavior, The Dryden Pres, Hinsdale, Illinois.

ER, A. (2016), Belediye Hizmetlerinin Performans Algısının Değerlendirilmesi Üzerine bir Çalışma; Alanya Örneği, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.

ERYİĞİT, C. and KAVAK, B. (2011), “Moderator roles of interpersonal effects on the influence of consumer ethnocentrism on intention to buy foreign products: a cross cultural testing”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7(2): 97-119

GERLEVIK, D. (2012), İnternet Üzerinden Alışverişin Tüketici Davranışı Üzerindeki Etkisi. Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

GOODHOPE, O.O. (2013), “Major Classic Consumer Buying Behaviour Models: Implications for Marketing Decision-Making”, Journal of Economics and Sustainable Development, 4(4): 164-171.

HAYME, S. (2015), Ölçme Eşdeğerliğinin Çoklu Grup Uygulamaları ve Rasch Analizi ile Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

HOURIE, E., MALUL, M., and BAR-EL, R. (2015), The social value of municipal services. Journal of Policy Modeling, 37(2): 253-260.

HOWARD, J.A. and SHETH, J.N. (1969), The Theory of Buyer Behavior, New York: John Wiley & Sons.

HU, L., and BENTLER, P.M. (1999), “Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives”, Structural Equation Modeling, 6(1): 1-55.

KARABACAK, E. (2003), Medyanın Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi ve Pazarlama Yönetimi Açısından Önemi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.

KATONA, G. ve MORGAN, J.N. (1980), Essays on Behavioral Economics, Survey Research Center Institute for Social Research The University of Michigan, ISR Code Number 4325, https://isr.umich.edu/wpcontent/uploads/historicPublications/ESSAYSONBEHAVIORAL_432 5_.PDF> [Erişim Tarihi: 18.08.2020].

KLINE, R.B. (2011), Principles and practice of structural equation modeling, New York: The Guilford Press.

KOTLER, P. (1984), Pazarlama Yönetimi. Çev: Yaman Erdal, 2.Baskı, New Jersey: Beta Basım Yayım Dağıtım.

LANTOS, P.,G. (2012), “Using Theories of Consumer Behavior in the Search for the Meaning of Life”, Christian Business Academy Review, 7, 33-40.

MARSH, H.W., HAU, K.T., ARTELT, C., BAUMERT, J., and PESCHAR, J.L. (2006), “OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries”, International Journal of Testing, 6(4): 311-360.

MEYERS, L.S., GAMST, G., and GUARİNO, A. J. (2006), Applied Multivariate Research: Design and Interpretation. SAGE Publacitions Inc. California.

MOLETSANE, A.M., de KLERK, N., and BEVAN-DYE, A.L. (2014), “Community expectations and perceptions of municipal service delivery: a case study in a South African Municipality”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(21): 281-290.

MUNRO, B.H. (2005), Statistical Methods For Health Care Research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

NİCOSIA, F.M. (1966), Consumer Decision Processes; Marketing and Advertising Implications. Prentice-Hall.

ODABAŞI, Y. ve BARIŞ, G. (2002), Tüketici Davranışı, Kapital Medya Hizmetleri, İstanbul

ÖZTUNA, D. (2008), Kas-İskelet Sistemi Sorunlarının Özürlülük Değerlendiriminde Bilgisayar Uyarlamalı Test Yönteminin Uygulanması. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.

SAHNEY, S. (2009), Module - 5 Consumer Behavıor, NPTEL Vinod Gupta School of Management, https://www.academia.edu/20331382/Module_- _5?auto=download> [Erişim Tarihi: 06.01.2020].

SARIYER, N. (2008), “Gloval Ölçeği ile Belediye Hizmetlerinde Müşterinin Algıladığı Değerinin Belirlenmesi- Kayseri Büyükşehir Örneği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 163-185.

SARİYER, N. (2008), “Gloval Ölçeği ile Belediye Hizmetlerinde Müşterinin Algıladığı Değerinin Belirlenmesi- Kayseri Büyükşehir Örneği”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 163-185

ŞAHİN, K. (2011), Belediye Hizmetleri ve Hizmet Kalitesine Yönelik Vatandaş Memnuniyetinin Ölçümü, (Konya İl Merkezi Örneği), Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Karaman.

ŞİMŞEK, ÖF. (2007), Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks.

TAN, C.S. (2010), “Understanding Consumer Purchase Behavior In The Japanese Personal Grooming Sector”, Journal of Yaşar University, 17(5): 2821- 2831.

TERZİOĞLU, M., AVCI, M., ve GÖKOVALI, U. (2008), “İşletmelerde Yenilik Yeteneği: Denizli Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü Örneği”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3): 377-388.

TOPUZOĞLU, A., HIDIROĞLU, S., AY, P., ÖNSÜZ, F. ve İKİIŞIK, H. (2007), “Tüketicilerin Gıda Ürünleri ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Sağlık Risklerine Karşı Tutumları”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4): 253- 258.

TUNÇ, A. (2017), Yapısal Eşitlik Modeli ile Belediye Hizmetlerinden Memnuniyet Ölçeği Geliştirilmesi ve Memnuniyetin Değerlendirilmesi: Sivas Örneği, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.

ÜNAL, S. ve ERCİŞ, A. (2006), “Pazarın satın alma tarzlarına ve kişisel değerlere göre bölümlendirilmesi”, Marmara üniversitesi İİBB Dergisi, 21(1): 359-383.

VEBLEN, T. (1899), The Theory of the Leisure Class. Yeni Baskı 1965. MacMillan New York.

YAĞCI, M.İ. ve İLARSLAN, N. (2011), “Reklamların ve Cinsiyet Kimliği Rolünün Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1): 138-155.

YILDIRIM, H.H. (1999), “Sağlık Bakımında Tüketici Davranışları: Tüketici Davranış Endeksine Dayalı Bir Uygulama”, Amme İdaresi Dergisi, 32(2): 69-102.

YILMAZ, V. (2004), “LISREL ile Yapısal Eşitlik Modelleri: Tüketici Şikâyetlerine Uygulanması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 77-90.