İstanbul Arkeoloji Müzesinde bulunan "İskender lâhti" klasik arkeolojinin en tanınmış ve hayret uyandırmış eserlerinden olup 1887 yılında Sidon (Sayda) yöresinde Ayâ mevkiindeki yeraltı kıral nekropolünde tesadüfî olarak bulunmuş, müzelerimizin ve Türkiye'de arkeolojinin kurucusu Osman Hamdi Bey'in zamanında işe el koyması, o dönem için örnek sayılabilecek bir kazı yapması sonunda meydana çıkarılarak deniz yoluyla İstanbul’a götürülmüş ve bu keşiften sonra yapılan yeni bir müzede teşhir edilmiştir. Osman Hamdi Bey'in o zamanın tanınmış arkeologlarından Th. Reinach ile birlikte yayınladığı anıtsal eser sayesinde bilim dünyasına tanıtılan bu lâhit klasik arkeoloji literatüründe önemli bir yer almakta gecikmemiştir. Nitekim G. Mendel'in İstanbul Arkeoloji Müzeleri kataloğunun birinci cildinde, bu lâhte dair yazılmış büyük bir monografinin sonundaki 1912 yılına kadar yapılan yayınların listesi bu hususu meydana koymaktadır. Bu tarihten sonra artık elkitaplarına geçmiş olan bu anıta dair yayınlar yavaş yavaş azalmakla beraber yine de devam etmiştir ki bunların bir listesi v. Graeve tarafından eserinin sonuna ilave edilmiştir (s. 171/72). Fakat bu yayınların büyük bir kısmı lahti sırf sanat eseri olarak ele almakta, ona karşı duyulan hayranlığı dile getirmekte, fakat onun taşıdığı problemleri geniş bir Yunanistan-Anadolu-ön Asya çerçevesi içinde çözmeğe çalışmamakta idiler. İşte bu noksanı telifi etmek üzere Frankfurt/Main Üniversitesi Arkeoloji Profesörü G. Kleiner'in teşvik, yönetimi ve arkeolojinin bugünkü durumunun ışığı altında hazırlanmış bir doktora tezinin genişletilmiş şekli olan bu kitap İstanbul’daki Alman Arkeoloji Enstitüsünün yayınladığı "Istanbuler Forschungen" serisinde çıkmıştır. Eserin sonuna katılmış olan fotoğraflar yukarda zikrettiğimiz Osman Hamdi Bey-Th. Reinach'ın eserindeki fotoğraflardan sonra hiç şüphesiz en iyi resimlerdir.

The object is a group consisting a figurine of a man playing a flute at the right side, and the head of Cybele, which was sold to Archaeological Museums of Istanbul in 1966 by an Antiquarian and said to be found somewhere in the neighbourhoud of Eskişehir. The birth and growth of the Phyrgian music is attributed to one the Cybele's divine powers. Corybantes and Curetes who accompany Cybele by playing the seven stringed kithara and the double flute are known as the creators of this music and its instruments. Dimentions: The height of the head: 8.2 cm. The height of the male figurine: 9.5 cm The lenght of the base: 11.9 cm. The width of the base: 6 cm. The height of the base: 3.1 cm. The statuette is made of dark creamy coloured clay poured to a hollow model. Cybele's polos is almost compeletely ruined. It is restored below the neck. The head and the neck is remaining The head and the figurine at the right is worked in plastic. Of the figurine which must be at the left side, only the footprints can be seen. The group is placed on a rectangular base. The goddess is represented frontally. The glamour and the greatness of Cybele can be realized from the few traces of her polos. There are some traces of the polos on the upper part and below them, there is a garland of leaves in the shape of a crown.