Edirne Bulgar cemaati ve Polonya Azınlık Okulu "Polak Mektep"

Bulgar milliyetçilerinden Dragan Tsankov’un 1854’te İstanbul’a gelerek Katolik mezhebine geçmesi ve Bulgar Patrikhanesi lehine propaganda yapmak amacıyla Saint Benoit Koleji içinde bir matbaa kurması Katolik mezhebinin Bulgarlar arasında yayılmasında önemli bir kilometre taşı oluşturmuştur. Bu tarihten sonra Bulgarlar Edirne ve civarına yerleşerek hızla cemaatleşmişlerdir. Bulgarların bölgede kendi okullarını kurması bu cemaatleşmeye paralel olarak yürümüştür.Edirne’de Bulgarlar tarafından kurulan toplam 12 okuldan sadece bir tanesi Katolik öğretiye bağlı kalarak eğitim vermiştir. Bu okulun kurulmasına Rusya’dan kovulan Polonyalı Resüreksiyonistler öncülük ettikleri için kaynaklarda Polonya Azınlık Okulu olarak geçmektedir. Söz konusu bu okul Edirneliler tarafından “Polak Mektep” olarak adlandırılmıştır. Bu okul Katolik Bulgar öğrencileri kabul ettiği için aynı zamanda Katolik Bulgar Okulu olarak ta tanınmıştır. Alman arşiv belgelerine göre, bu okul müfredatındaki Almanca dersinden dolayı Almanya ve Avusturya’da da Bulgar-Alman Okulu olarak tanınmıştır. Bu okulun yöneticileri Rumeli ve Edirne’de Rus etkisini kırmayı amaçladıkları için okul ve kiliseleri Fransa ve Avusturya tarafından maddi olarak desteklenmiştir. Edirne’de Katolik mezhebinin Bulgarlar arasında yayılmasında Polonya Azınlık Okulu önemli bir rol oynamıştır.

Bulgaristan community in Edirne and Polish Minority school "Polak Mektep"

Bulgarian nationalist Dragan Tsankov came to Istanbul, in 1854 where he converted from Orthodox into Roman Catholic Church and started to propagate for establishing of an independent Bulgarian Church. In order to maintain an influential propaganda he founded a publishing house in the French School Saint Benoit. This step was an important milestone in connection with convert of Bulgarians from Orthodox into Catholic faith. After this date, Bulgarians started to settle in Edirne and in surrounding area, where they developed their own community. This process went hand in hand with the foundation of Bulgarian schools in this region. There were totally twelve Bulgarian schools in Edirne. One of this schools was however a catholic one, which was founded by the Polish resurrectionists. It was the main reason, why the inhabitants of Edirne named this school as Polish Minority School (Polak Mektep). Because of attending only by the Catholic Bulgarian pupils; this school was known as Catholic Bulgarian School as well. According to the German archives, Polish Minority School was known as German-Bulgarian School among Germans and Austrians. The reason for this was that Resurrectionists taught German as a foreign language in their school. The main goal of this school was to diminish the Russian influence in Bulgaria and Turkey. Therefore this school and its Catholic Church were supported by French and Austrian governments. Polish Minority School played an important role in the spreading of Catholic faith among the Bulgarians of Edirne.

PDF

___

Arşiv Belgeleri Bulgarisches Katholisches Erzbistum 17 Juli 1916, Alman Dış İşleri Bakanlığı Arşivi(PA AA) Konstantinopel 344, No. 262, Cilt 2.
Erzberger an Enver Pascha, 5 Oktober 1916; PA AA Konstantinopel 344, No.262, Cilt 2.
Literatür
Bali, Rıfat N., "Edirne Yahudileri", Edirne: SerhattakiPayitaht, E. Nedret Işıl, M. Sabri Koz (Haz.) (1998), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Balta, Evangelia, "Edirne Rum Cemaati (20. yy. Ortası-1922)", Edirne: Serhattaki Payitaht, E. Nedret Işıl, M. Sabri Koz (Haz.) (1998), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Çetin, Mahmut (1998), Boğaz'daki Aşiret, Edille 3. Baskı, İstanbul.
Dilan, Hasan B. (2003), La Mission du Lycee Saint-Benoit dans les Relations Turco-Françaises,L'Harmattan, Paris.
Encyclopaedia Judaica (1971), A-ANG, 2. Cilt, Kudüs, Keter Publishing, s. 648-54.
Hartmann, Martin (1910), Der Islamische Orient. Unpolitische Briefe aus der Türkei, Orient Verlag, 3. Bd., Leipzig.
Haydaroğlu, Polat İlknur (1993), Osmanlı İmparatorluğu'nda Yabancı Okullar, Ocak Yayınları, Ankara.
Kazancıgil, Ratip-Gökçe, Nilüfer-Bilar, Ender (2006), Edirne'nin Eğitim Tarihi (İlkOrta Öğretim) 1361-2005, Edirne Valiliği Yayınları, Edirne.
Kısaparmak, Necip Güngör (1968), Milli Eğitim Cephesiyle Edirne, Turan Matbaası, Elazığ.
Macar, Elçin (2002), İstanbul'un Yok Olmuş İki Cemaati. Doğu Ritli Katolik Rumlar ve Bulgarlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
Onur, Oral (1998), Edirne Ermeni Kolonisi, Trakya Ofset, Edirne.
Onur, Oral (2005), 1492'den Günümüze Edirne Yahudi Cemaati, Dinç Ofset Matbaacılık Sanayi ve Tic. Ltd. Şirketi İstanbul.
Özodaşık, Mustafa (1999), Cumhuriyet Dönemi Yeni Bir Nesil Yetiştirme Çalışmaları,Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
Peremeci, Osman Nuri (1939), Edime Tarihi, Resimli Ay Matbaası, İstanbul. Polonezkay Muhtarlığı Broşürü, İstanbul 2005.
Polvan, Nurettin (1952), Türkiye'de Yabancı Öğretim, C. 1, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
Rodrigue, Aron (1990), French Jews, Turkish Jews. The Alliance Israelite Üniverselle and the Politics of the Jewish Schooling in Turkey 1860-1925, Indiana University Press,Bloomington.
Rodrigue, Aron (1997), Türk Yahudilerinin Batılılaşması "Alliance Okulları" 1860-1925,Araç Yayınları, Ankara.
Tozlu, Necmettin (1991), Kültür ve Eğitim Tarihimizde Yabancı Okullar, Akçağ Yayınları,Ankara.
Tunca, Ayhan (2006), Edime için Notlar ve Edirne'de Tarih Kültür İnanç Turu, İnkilap Kitapevi, İstanbul.
Türk, Fahri (2007), "Yahudi Devleti'nin Demografik Temelleri: Birinci Dünya Savaşı'na Kadar Osmanlı Devleti'nin Filistin Siyaseti", Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 9, sayı 2, s. 69-104.
Vahapoğlu, Hidayet (1992), Osmanlıdan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okulları, 2. Baskı,Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
Internet
http://edirne.meb.gov.tr/egitim kurumlari tanitici bilgiler/143055.htm (07.07.2008).
http://www.newadvent.Org/cathen/b.htm (22.07.2008).
http://www.newadvent.org/cathen/10357a.htm(22.07.2008).