Hayvansal Üretim Yapılarında Gübre Atık Sistemlerinin Yönetimi ve Vermikültür

Ülkemiz ve dünyada artan gıda ihtiyacı besin maddelerinin daha fazla üretilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bu ihtiyaç sonucunda tarım ve hayvancılık faaliyetlerinde mevcut kaynaklardan daha fazla verim alma çabaları da hız kazanmıştır. Özellikle hayvancılık faaliyetleri sonucu elde edilen besin maddelerinin besleyici özelliklerinin fazla olması bu alandan elde edilecek verimin arttırılması çalışmalarına artan şekilde yön vermiştir. Mevcut kaynaklardan fazla verim alma ihtiyacı sonucu bu faaliyetlerden kaynaklı atık madde miktarlarında da artış görülmüş ve bu artış sonucunda çevreye verilen zarar yüksek oranda artmıştır. Hayvancılık işletmelerinde özellikle gübre yönetiminin doğru yapılmaması bu zararların çok büyük boyutlara ulaşmasını sebep olmuştur. Bu bağlamda gübre kaynaklı atıkların çevreye olan zararlarının azaltılması ve değerlendirilmesi noktasında birçok yol bulunmaktadır. Bu çalışmada ülkemizde henüz gelişmekte olan bir kavram olan vermikültür ile hayvan barınaklarında atık gübre yönetimi ve değerlendirilmesi konusunda bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hayvansal üretim yapıları, Atık yönetimi, Vermikültür, Gübre depolama yapıları

PDF

___

[1] M. Çayır, ‘Büyükbaş Hayvan Barınaklarında Oluşan Atıkların Çevre Üzerine Etkileri’, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Isparta. 2010.
[2] İ. İnan, ‘Hayvansal atıkların ve arıtma çamurlarının stabilizasyonunda kullanılan kompostlama ve anaerobik çürütme proseslerinin verimliliklerinin karşılaştırılması’. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 2012.
[3] E. Şimşek, E. Yaslıoğlu, İ. Arıcı, “Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Gübre Yönetimi ve Gübre işletim Sistemlerinin Planlanması”. GAP II. Tarım Kongresi, 2001. 2. Cilt, 715-722.
[4] Ş.Ö. Gür, Konut Sorunu Ders Notları, Karadeniz teknik üniversitesi, Trabzon,1993.
[5] M. Olgun, H.E. Polat, “Ülkemizdeki Hayvancılık İşletmelerinde Atık Yönetim Sistemlerinin Değerlendirilmesi”. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, 6. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, 2005, 206-211s.
[6] T. Coşkun, N. Manav, E. Debik, S. B. Binici, C. Tosun, E. Mehmetli, A. Baban, “Büyükbaş Hayvan Atıklarının Anaerobik Çürütülmesi”. Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi. Sigma 3, 117-125, 2011
[7] G. Soyer, “Aydın İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Gübre Yönetim Uygulamaları ve Bitkisel Üretimde Gübre Kullanım Olanaklarının Geliştirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, 2014.
[8] C. Erensayın, Tavukçuluk;Bilimsel-Teknik Pratik, 72 DTFO Matbaası, Ankara,1992.
[9] M. Ergül, “Hayvansal Üretim ve Çevre Kirliliği”. Yem Sanayi Derg, 1989. Sayı, 64, 20-25.
[10] İ. Öztürk, “İzmir-Tire Yöresi Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Gübre Yönetim Sistemleri ve Geliştirme Olanakları,” Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir,2009.
[11] A. Mutlu, “Adana İli ve Çevresindeki Hayvancılık Tesislerinde ortaya Çıkan Atıkların Yarattığı Çevre Kirliliği Üzerinde Bir Çalışma”. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana 1999.
[12] A. Çayır, A. Atılgan, “Büyükbaş Hayvan Barınaklarındaki Gübrelikler ve Su Kaynaklarına Olan Durumlarının İncelenmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (2):1-9, 2012.
[13] T. Öztürk, Tarımsal Yapılar. On dokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No: 49, Samsun, 2003.
[14] A. Atılgan, T. Alagöz, B. Saltuk, M. Erkan, “Hayvan Barınaklarında Gübre Depolarının Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi”. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 20, 2, 37-46, 2005.
[15] C. Tosun, S. M. Binici, E. Mehmetli, A. Baban, N. Manav, T. Coşkun, E. Debik, “Büyükbaş Hayvan Atıklarının Kompostlaştırılması”. Sigma 3, 117-125, 2011.
[16] A. Yıldız, M. Karakaplan, F. Aydin, “Studies on Pleurotus ostreatus (Jacq. Ex Fr.) Kum. var. Salignus (Pers. ex Fr.) Konr. et Maubl.: Cultivation, Proximate Composition, Organic and Mineral Composition of Carpophores.” Food Chemistry, 61, 127-130,1998.
[17] E. Erdin, “Biyoçöp ve Kompost Nedir? Nerede Nasıl Kullanılır?” Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü. Buca /İzmir,1997.
[18] A. Demirbaş, “Turkey’ s renewable energy facilities in the near future”. Energy Sources, Part A. 28, 527-536,2006.
[19] C. Saday, “Vermikültür Üretimi, Yaşanılan Yasal Zorluklar ve Çözüm Yolları İle Üretim Süreçleri ve Gelişimi Konusundaki Deneyimlerinin Aktarılması”, TEMA Vakfı Ulusal Vermikültür Çalıştayı Bildiriler Kitabı, 2013, 20-36.
[20] A.J. Patangray, “Vermicompost: Beneficial Tool for Sustainable Farming”. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 2 (8), 254-257,2014.
[21] B. Yağmur, D. Eşiyok, “Solucan gübresi: vermikompost – III (Vermikompostun Kullanım Alanları)”2016. http://www.dunyagida.com.tr/haber.php?nid=3202, ET: Mart 2016
[22] C.A Edwards, A. Niederer, “The Productionand Processing of earthworm Protein. In earth worm in Waste and Environmental Management”. SPB Academic Publishing, the Netherlands, 169-180, 1988.
[23] C.A. Edwards, P.J. Bohlen, Biology and Ecology of Earth worms. 3rd. Ed. Chapman and Hall, New York, 1996.