Lise Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Görülme Sıklığı ve Bazı Sosyo-demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinde internet bağımlılığının görülme sıklığının belirlenmesi ve internet bağımlılığının bazı sosyo-demografik değişkenlere (cinsiyet, yaş, internet kullanım süresi, internette gerçekleştirilen etkinlikler ve internete ulaşım araçları) göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi çok aşamalı örnekleme yöntemiyle belirlenen 34 farklı lisede eğitim gören, 14-19 yaş arası (M = 16.03, Sd = 1.06) 2197 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Young İnternet Bağımlılık Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, lise öğrencilerindeki internet bağımlılık oranının % 10.2 olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca internet bağımlılığı puan ortalamasının yaş ve cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermediğini; internet kullanım süresi, internette gerçekleştirilen etkinlikler ve internete ulaşım araçlarına göre ise anlamlı farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Buna göre uzun süre internet kullanan, internette sosyal paylaşım, çevrimiçi oyun, bahis/kumar oynama ve video izleme etkinliklerini gerçekleştiren öğrencilerin internet bağımlılığı puan ortalamaları daha yüksek iken, internette alışveriş yapma ve bilgi edinme etkinliklerini gerçekleştiren öğrencilerin ise internet bağımlılığı puan ortalamaları daha düşüktür. Sonuç olarak lise öğrencilerinde görülen internet bağımlılığına yönelik önleme ve müdahale programlarının geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

“İnternet bağımlılığı”, “ergenler”, “internet kullanım süresi”, “internette gerçekleştirilen etkinlikler”, “internet araçları”

The Mediating Effect of Resilience in the Relationship Between Perceived Social Support and Positive Emotion in the Covid-19 Era

The aim of this study is to determine the mediating effect of self-recovery power between perceived social support and positive emotion variable. This research was conducted according to the mixed metod design. The sample of the study was determined with the appropriate sampling method. Quantitative data from 314 individuals from different provinces of Turkey and the qualitative data were obtained from nine persons. The data in the study were obtained by personal information form, semi-structured interview form, Multidimensional Perceived Social Support Scale, Short Version of Resilience Scale and Positive Negative Emotion Scale. Quantitative data were analyzed using SPSS 26 and AMOS 24 programs, and qualitative data were analyzed by content analysis method. As a result of the analysis, it was determined that the relationship between positive emotion and perceived social support had a full mediating role in the self-recovery power. In addition, in the analysis of qualitative data, it was observed that the themes of the participants' family life, private life, work life, emotions and coping strategies were obtained. In line with the results of the study, researchers may be recommended to develop intervention programs that may be effective in increasing individuals' positive emotion levels and to conduct studies to test their effectiveness.

Keywords:

Covid-19, “Resilience”, “Positive Emotion”, “Perceived Social Support”.,

PDF

___

Abdul-Aziz, M., Wan-Ismail ,WS., Bahar, W., Mahadevan, R. & Azhar-Shas, S. (2018). Internet addiction among secondary school students in klang valley, malaysia: what is the association with depressive symptoms, anxiety symptoms, and self-esteem? International Medical Journal Malaysia, 17(2), 17-25.
Akar, F. (2015). Purposes, causes and consequences of excessive internet use among Turkish adolescents. Eurasian Journal of Educational Research, 60, 35-56. doi:10.14689/ejer.2015.60.3
Aksoy. F. (2016). Ergenlerde İnternet Bağımlılığı ile Şema Mekanizmaları ve Baş Etme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5). American Psychiatric Pub.
Ayas, T. (2012). The relationship between Internet and computer game addiction level and shyness among high school students. Educational Sciences: Theory And Practice, 12(2), 632-636.
Ayaz, M. F. & Karatas, K. (2016). Examining the Level of Internet Addiction of Adolescents in Terms of Various Variables. World Journal On Educational Technology: Current Issues, 8(3), 238-244.
Aylaz, R., Güneş, G., Günaydın, Y., Kocaer, M., & Pehlivan, E. (2015). Problematic internet usage among high school students and the relevant factors. Turkish Journal Public Health, 13(3), 184-192.
Batıgün, A. D. & Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(3), 213-219.
Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Bayraktar, F., & Gün, Z. (2006). Incidence and correlates of Internet usage among adolescents in North Cyprus. CyberPsychology & Behavior, 10(2), 191-197.doi: 10.1089/cpb.2006.9969
Beard, K. W. & Wolf, E. M. (2001). Modification in the proposed diagnostic criteria for Internet addiction. Cyberpsychology & Behavior, 4(3), 377-383. https://doi.org/10.1089/109493101300210286
Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 1-213.
Canbaz, S., Sunter, T., Peksen, Y. & Canbaz, M. A. (2009). Prevalence of the pathological Internet use in a sample of Turkish school adolescents. Iranian J Publ Health, 38(4), 64-71.
Christakis, D. A., Moreno, M. M., Jelenchick, L., Myaing, M. T. & Zhou, C. (2011). Problematic internet usage in US college students: a pilot study. BMC Medicine, 9(1), 1-6. http://doi:10.1186/1741-7015-9-77
Chiu, Y. C., Pan, Y. C. & Lin, Y. H. (2018). Chinese adaptation of the Ten-Item Internet Gaming Disorder Test and prevalence estimate of Internet gaming disorder among adolescents in Taiwan. Journal of Behavioral Addictions, 7, 719-726. doi:10.1556/2006.7.2018.92
Chou, W. J., Chang, Y. P. & Yen, C. F. (2018). Boredom proneness and its correlation with Internet addiction and Internet activities in adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder. The Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 34, 467-474. doi:10.1016/j.kjms.2018.01.016
Çakır, Ö. & Oğuz, E. (2017). Lise Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri ile Akıllı Telefon Bağımlılığı Arasındaki İlişki. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 31, 418-429. doi:10.17860/mersinefd.290711
Doğan, A. (2013). İnternet bağımlılığı yaygınlığı. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Durualp, E. & Çiçekoğlu, P. (2013). Yetiştirme yurdunda kalan ergenlerin yalnızlık düzeylerinin internet bağımlılığı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 29-46.
Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Griffiths, M. (1998). Internet addiction: Does it really exist? In J. Gackenbach (Ed.), Psychology and the Internet: Intrapersonal, interpersonal, and transpersonal implications (p. 61–75). Academic Press.
Griffiths, M. (2000). Does internet and computer "addiction" exist? Some case study evidence. CyberPsychology and Behavior,3, 211-218. doi:10.1089/109493100316067
Goldberg, I. (1996). Internet addiction disorder. Social and Behavioral Sciences, 191, 1372-1376.
Gökçearslan, Ş. & Günbatar, M. S. (2012). Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 10-24.
Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Günüç, S. & Kayri, M. (2010). Türkiye’de internet bağımlılık profili ve internet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik-güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 220-232.
Hardie, E. & Tee, M. Y. (2007). Excessive Internet use: The role of personality, loneliness and social support networks in Internet Addiction. Australian Journal of Emerging Technologies and Society, 5(1), 34-47
Internet World Stats (2020). Usage and population statistics. https://www.internetworldstats.com/stats.htm
Johansson, A. & Götestam, K. G. (2004). Internet addiction: characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12–18 years). Scandinavian journal of psychology, 45, 223-229. doi:10.1111/j.1467-9450.2004.00398.x
Kaess, M., Durkee, T., Brunner, R., Carli, V., Parzer, P., Wasserman, C., Sarchiapone M., Hoven, C., Apter, A., Balazs, J., Balint, M., Bobes, J., Cohen, R., Cosman, D. & Cotter, P. (2014). Pathological Internet use among European adolescents: psychopathology and self-destructive behaviours. European Child and Adolescent Psychiatry, 23(11), 1093-1102. http://doi:10.1007/s00787-014-0562-7
Kaltiala-Heino, R., Lintonen, T. & Rimpelä, A. (2004). Internet addiction? Potentially problematic use of the Internet in a population of 12–18 year-old adolescents. Addiction Research and Theory, 12, 89-96. doi:10.1080/1606635031000098796
Kelleci, M., Güler, N., Sezer, H. & Gölbaşı, Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(3), 223-230.
Kim, K., Ryu, E., Chon, M. Y., Yeun, E. J., Choi, S. Y., Seo, J. S. & Nam, B. W. (2006). Internet addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: a questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 43(2), 185-192. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2005.02.005
Kim, J. H. (2018). Psychological issues and problematic use of smartphone: ADHD's moderating role in the associations among loneliness, need for social assurance, need for immediate connection, and problematic use of smartphone.
Computers in Human Behavior, 80, 390-398. doi:10.1016/j.chb.2017.11.025
Kimbrough, A. M., Guadagno, R. E., Muscanell, N. L. & Dill, J. (2013). Gender differences in mediated communication: Women connect more than do men. Computers in Human Behavior, 29, 896-900. doi:10.1016/j.chb.2012.12.005
Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. C., Chen, S. H. & Yen, C. F. (2005). Proposed diagnostic criteria of Internet addiction for adolescents. The Journal of Nervous and Mental Disease, 193, 728-733. doi: 10.1097/01.nmd.0000185891.13719.54
Lee, J., Sung, M. J., Song, S. H., Lee, Y. M., Lee, J. J., Cho, S. M., ... & Shin, Y. M. (2018). Psychological factors associated with smartphone addiction in south korean adolescents. The Journal of Early Adolescence, 38(3), 288-302.
Li, N. & Kirkup, G. (2007). Gender and cultural differences in Internet use: A study of China and the UK. Computers and Education, 48, 301-317. doi:10.1016/j.compedu.2005.01.007
Liu, T. C., Desai, R. A., Krishnan-Sarin, S., Cavallo, D. A. & Potenza, M. N. (2011). Problematic Internet use and health in adolescents: data from a high school survey in Connecticut. Journal of Clinical Psychiatry, 72(6), 836-845. https://doi.org/10.4088/JCP.10m06057
Mak, K. K., Lai, C. M., Watanabe, H., Kim, D. I., Bahar, N., Ramos, M., Young, K. S., Ho, R. C. M., Aum, N. & Cheng, C. (2014). Epidemiology of internet behaviors and addiction among adolescents in six Asian countries. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(11), 720-728. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0139
McMillan, J.H. & Schumacher, S. (2006). Research in education. Evidence-based inquiry (6th ed). Boston: Pearson Education Inc
McNicol, M. L., & Thorsteinsson, E. B. (2017). Internet addiction, psychological distress, and coping responses among adolescents and adults. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(5), 296-304. https://doi.org/10.1089/cyber.2016.0669
Morahan-Martin, J. & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological Internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29. doi:10.1016/S0747-5632(99)00049-7
Öztürk, Ö., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y. & Kalyoncu, Ö. A. (2007). İnternet bağımlılığı: Kliniği ve tedavisi. Bağımlılık Dergisi, 8(1), 36-41.
Sağlan, R. (2019). Adolesanlarda internet bağımlılığı ve sosyal fobi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Eskişehir.
Shapira, N.A., Lessig, M.C., Goldsmith, T.D., Szabo, S.T., Lazoritz, M., Gold, M.S. & Stein, D.J. (2003). Problematic internet use: proposed classification and diagnostic criteria. Depression and Anxiety, 17, 207-216. doi:10.1002/da.10094
Shaw, M. & Black, D.W. (2008). Internet addiction: Definition, assessment, epidemiology and clinical management. CNS Drugs, 22, 353-365. doi:10.2165/00023210-200822050-00001
Shi, J., Chen, Z., & Tian, M. (2011). Internet self-efficacy, the need for cognition, and sensation seeking as predictors of problematic use of the internet. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14(4), 231-234. https://doi.org/10.1089/cyber.2009.0462
Sığrılı, H. (2017). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ile bağlanma biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Skipper, J.K., Guenther, A.L., & Nass, G. (1967). The sacredness of. 05: a note concerning the uses of statistical levels of significance in social science. The American Sociologist, 2(1), 16–18.
Subrahmanyam, K. & Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42(168), 659.
Suler, J. (1996). Why is this thing eating my life? Computer and cyberspace addiction at the "palace". http://users.rider.edu/~suler/psycyber/eatlife.html
Suler, J. R. (1999). To get what you need: healthy and pathological Internet use. CyberPsychology and Behavior, 2, 385-393. doi:10.1089/cpb.1999.2.385
Tarı Cömert, I. & Ögel, K. (2009). İstanbul örnekleminde internet ve bilgisayar bağımlılığının yaygınlığı ve farklı etkenlerle ilişkisi. Türkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine, 6(1), 9-16.
Tahiroğlu, A.Y., Çelik, G.G., Uzel, M., Özcan, N. & Avcı, A. (2008). Internet use among Turkish adolescents. CyberPsychology and Behavior, 11, 537-543. doi:10.1089/cpb.2007.0165
Thompson, S. H. & Lougheed, E. (2012). Frazzled by Facebook? An exploratory study of gender differences in social network communication among undergraduate men and women. College Student Journal, 46(1), 88-98.
TODAİE. (2017). İzmir ilçeleri nüfus listeleri. http://izmir.yerelnet.org.tr/il_ilce_nufus.php?iladi=%DDZM%DDR adresinden 22.09.2017’de alınmıştır.
Tsai, H. F., Cheng, S. H., Yeh, T. L., Shih, C. C., Chen, K. C., Yang, Y. C. & Yang, Y. K. (2009). The risk factors of Internet addiction—a survey of university freshmen. Psychiatry Research, 167, 294-299. doi:10.1016/j.psychres.2008.01.015
Tsitsika, A., Janikian, M., Schoenmakers, T. M., Tzavela, E. C., Olafsson, K., Wójcik, S., Macarie, G.F., Tzavara, C., Consortium, E. N. A. & Richardson, C. (2014). Internet addictive behavior in adolescence: a cross-sectional study in seven European countries. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(8), 528-535. https://doi.org/10.1089/cyber.2013.0382
TÜİK. (2019). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması.
TÜİK. (2020). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması.
Wang, H., Zhou, X., Lu, C., Wu, J., Deng, X. & Hong, L. (2011). Problematic Internet use in high school students in Guangdong Province, China. Plos One, 6, 1-8. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0019660
Xin, M., Xing, J., Pengfei, W., Houru, L., Mengcheng, W. & Hong, Z. (2018). Online activities, prevalence of internet addiction and risk factors related to family and school among adolescents in China. Addictive Behaviors Reports, 7, 14-18. doi:10.1016/j.abrep.2017.10.003
Yılmaz, E., Şahin, Y. L., Haseski, H. İ. & Erol, O. (2014). Lise öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Balıkesir ili örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 133-144. http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2014.41.7
Yılmaz, G., Şar, A. H., & Civan, S. (2015). Investigation of Adolescent Mobile Phone Addiction by Social Anxiety Effect of Some Variable [Ergenlerde Mobil Telefon Bağımlığı İle Sosyal Kaygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.]. Online Journal Of Technology Addiction Cyberbullying, 2(2), 20-37.
Young, K. S. (1998a). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237-244. https://doi.org/10.1089/cpb.1998.1.237
Young, K. S. (1998b). Caught in the net: How to recognize the signs of internet addiction and a winning strategy for recovery. John Wiley and Sons.
Young, K.S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402-415. https://doi.org/10.1177/0002764204270278