Murat YEŞİLKAYA, Yıldız ÇABUK, Selman KARAYILMAZLAR

TOPSIS-VIKOR Yöntemleriyle Türkiye’deki İllerin Endüstriyel Odun Üretimi Analizi

Bu çalışmada, Türkiye’de endüstriyel odun üretimine dayalı olarak illerin potansiyel analizi yapılmıştır. Bu maksatla çok ölçütlü karar verme tekniklerinden olan TOPSIS ve VIKOR yöntemleri kullanılmıştır. Bilindiği gibi ormandan elde edilen odunlar faklı sınıflara sahip olup ekonomik değerleri de birbirinden farklıdır. Problemin hiyerarşik yapısında farklı tiplerdeki odun sınıfları kriter olarak, Türkiye’deki iller de alternatif olarak belirlenmiştir. Çalışmadaki veriler Orman Genel Müdürlüğü’nden elde edilmiştir. Her iki yöntemden elde edilen sonuçlar karşılaştırılmış ve harita üzerinde görselleştirilmiştir. Sonuçlarda, orman varlığı yüksek olan Kütahya, Kastamonu, Bolu, Antalya gibi iller endüstriyel odun üretim performansına göre ilk sırada yer almıştır. Tel direk ve tomruk sınıfından odun üretimi yapan illerin endüstriyel odun üretim performansının üst sıralarda olduğu görülmüştür. Ayrıca iki yöntemin sonuçlarına göre, özellikle ilk 30 ilin sıralaması oldukça farklı olup, son 51 ilin sonuçlarının ise birbirine çok yakın olduğu görülmektedir. Son sıralarda yer alan iller ise orman varlığı çok düşük olan Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yer alan illerdir.

Anahtar Kelimeler:

endüstriyel odun üretimi, TOPSIS, VIKOR, çok ölçütlü karar verme

Industrial Wood Production Analysis of Provinces in Turkey with TOPSIS-VIKOR Methods

In this study, a potential analysis of provinces based on industrial wood production in Turkey was carried out. For this purpose, TOPSIS and VIKOR methods, which are multi-criteria decision-making techniques, were used. As it is known, the woods obtained from the forest have different grades and their economic values are different from each other. In the hierarchical structure of the problem, different types of wood grades were determined as criteria, and provinces in Turkey were determined as alternatives. The data in the study were obtained from the General Directorate of Forestry. The results obtained from both methods were compared and visualized on the map. In the results, provinces such as Kütahya, Kastamonu, Bolu and Antalya, which have high forest assets, ranked first in terms of industrial wood production performance. It has been observed that the industrial wood production performance of the provinces producing wood from utility telephone pole and log grade is at the top. In addition, according to the results of the two methods, especially the ranking of the first 30 provinces is found quite different, and it is seen that the results of the last 51 provinces are very close to each other. The provinces in the last place are those located in Eastern Anatolia and South-eastern Anatolia, where forest assets are extremely low.

Keywords:

industrial wood production, multi-criteria decision making, TOPSIS, VICOR,

PDF

___

Akyüz, B. E., ve Çetin, E. İ. (2022). İnsani Gelişme Endeksi ve VIKOR Yöntemine Göre Türkiye'deki İllerin Sıralaması. Verimlilik Dergisi, (1), 60-77.
Ananda, J., and Herath, G. (2009). A critical review of multi-criteria decision making methods with special reference to forest management and planning. Ecological economics, 68(10), 2535-2548.
Elfvengren, K., Korpela, J., Tuominen, M., and Sierila, P. (2007). AHP-based expert analysis of forest industry strategies. International Journal of Industrial and Systems Engineering, 2(4), 375-392.
FAO (2020), Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agriculture Organization), https://www.fao.org/home/en/
Güler, E., Selen, A. V. C. I., ve Aladağ, Z. (2021). Türkiye’de İllerin Deprem Hasar Görebilirlik Sıralamasında Promethee, VIKOR, TOPSIS Yöntemlerinin Başarılarının Değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği, 32(3), 414-437.
Kaya, T., and Kahraman, C. (2011). Fuzzy multiple criteria forestry decision making based on an integrated VIKOR and AHP approach. Expert Systems with Applications, 38(6), 7326-7333.
Latterini, F., Stefanoni, W., Venanzi, R., Tocci, D., and Picchio, R. (2022). GIS-AHP Approach in Forest Logging Planning to Apply Sustainable Forest Operations. Forests, 13(3), 484.
Mardani, A., Zavadskas, E. K., Govindan, K., Amat Senin, A., and Jusoh, A. (2016). VIKOR technique: A systematic review of the state of the art literature on methodologies and applications. Sustainability, 8(1), 37.
Nilsson, H., Nordström, E. M., and Öhman, K. (2016). Decision support for participatory forest planning using AHP and TOPSIS. Forests, 7(5), 100.
OGM (2022), Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü (OGM), Ormancılık İstatistikleri, 2020, https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler (Erişim: 01.05.2022)
Opricovic, S., and Tzeng, G. H. (2004). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research, 156(2), 445-455.
Opricovic, S., and Tzeng, G. H. (2007). Extended VIKOR method in comparison with outranking methods. European Journal of Operational Research, 178(2), 514-529.
Sari, F. (2021). Forest fire susceptibility mapping via multi-criteria decision analysis techniques for Mugla, Turkey: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. Forest Ecology and Management, 480, 118644.
Shohda, A. M., Ali, M. A., Ren, G., Kim, J. G., Abdo, A. M., Abdellah, W. R., and Hassan, A. M. (2022). Sustainable Assignment of Egyptian Ornamental Stones for Interior and Exterior Building Finishes Using the AHP-TOPSIS Technique. Sustainability, 14(4), 2453.
Urmak, E. D., Çatal, Y., ve Karaatlı, M. (2017). İllerin Ormancılık Faaliyetlerinin AHP Temelli Maut Ve Saw Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 301-325.
Yeşilkaya, M. (2018). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Kağıt Fabrikası Kuruluş Yeri Seçimi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 31-44.
Yoon, K. P., and Hwang, C. L. (1995). Multiple attribute decision making: an introduction. Sage publications.