Aşkın BOZKURT, İsmet DAŞDEMİR, Selda KARAKAYA, Hüsni Ali ŞAHİN

Sakarya İli Kavak Üreticilerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörler

Türkiye’de odun hammaddesi arz açığının karşılanabilmesi için başta kavak ağaçlandırmaları olmak üzere hızlı gelişen türlerle endüstriyel ağaçlandırmalar kurmak gerekmektedir. Kavak üreticisinin yaptığı işten doyum alması kavakçılığın devamlılığı, geleceği ve odun hammaddesi arz açığının kapatılması açısından büyük önemi vardır. Bu çalışma, arazisi kavakçılık yapmaya uygun olan ve yoğun kavakçılık faaliyetleri yapılan, kavak odunu ve fidanı üretimi bakımından Türkiye’de önemli bir merkez olan Sakarya ilindeki kavak üreticilerinin iş doyumunu etkileyen faktörleri belirlemek, iş doyumunun bazı temel değişkenlere (yaş, eğitim, meslek, faaliyet biçimi, kavak alan/ölçek, deneyim, mülkiyet) göre farklılığını denetlemek ve böylece kavak odunu üretim miktarının artırılmasına katkı yapmak amacıyla ele alınmıştır. Araştırma verileri Sakarya ilindeki kavak üreticileri üzerinde yapılan bir anket çalışmasından elde edilmiştir. İki bölümden oluşan anket formunun birinci bölümünde kavak üreticilerinin bazı sosyoekonomik özelliklerine (yaşı, cinsiyeti, eğitimi, mesleği vb.) ilişkin sorular, ikinci bölümünde ise kavak üreticilerinin iş doyumunu belirlemeye yönelik olarak 5’li “Likert ölçeği” tipinde geliştirilen 34 soru yer almaktadır. Anket formları 2016 yılında 121 kavak üreticisi üzerinde yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Faktör Analizi ve Kruskal-Wallis H-Testi kullanılmıştır. Değerlendirme sonucunda, kavak üreticilerinin iş doyumunu etkileyen en önemli faktörler; (1) İşteki özgürlük ve esneklik, (2) Gelir düzeyi, (3) Kendini kanıtlamak, (4) Saygı görmek, (5) Üretim ve fayda sağlamak olarak saptanmıştır. Ayrıca kavak üreticilerinin orta düzeyde iş doyumuna sahip oldukları ve toplam iş doyumunun yaş, eğitim, meslek, faaliyet biçimi, kavak alan/ölçek, deneyim ve mülkiyete göre farklı olmadığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda, Sakarya ilindeki kavak üreticilerinin iş doyumunu artırmaya ve verimli çalışmalarına/başarılı olmalarına yönelik birtakım değerlendirmeler ve öneriler yapılmıştır.

Factors Affecting Job Satisfaction of Poplar Producers in the Sakarya Province

Industrial plantations with fast growing species including poplar plantations should be established to close the gap of wood raw material supply in Turkey. Satisfaction of poplar producers from their work has great importance in terms of the continuity and future of poplar culture, and the closing of the gap of wood raw material supply. This study was carried out to determine the factors affecting job satisfaction of poplar producers in the Sakarya province, which is suitable for poplar culture and is conducted intensive poplar culture activities and is an important center for poplar wood and nursery production in Turkey, to control the difference of job satisfaction according to some basic variables (age, education, occupation, activity form, poplar field / scale, experience, ownership) and thus to contribute to increasing the production of poplar wood. The research data were obtained from a questionnaire study conducted on poplar producers in the Sakarya province. In the first part of the two-part questionnaire, there are some questions about socioeconomic characteristics (age, sex, education, profession etc.) of poplar producers and in the second part, there are 34 questions developed in the form of 5 "Likert scale" to determine the job satisfaction of poplar producers. The questionnaire forms were applied to 121 poplar producers by face to face interview method in 2016. Factor analysis and Kruskal-Wallis H-Test were used to evaluate the data. As a result of the evaluation, the most important factors affecting job satisfaction of poplar producers were determined as (1) Freedom and flexibility at work, (2) Income level, (3) Prove oneself, (4) Respect, (5) Produce and benefit. It was also determined that poplar producers had medium job satisfaction and that total job satisfaction was not different according to age, education, occupation, activity form, poplar field / scale, experience and ownership. At the end of the study, some evaluations and suggestions were made to increase job satisfaction and to be productive / successful of the poplar producers in the Sakarya province.

Keywords:

Sakarya Turkey, Poplar culture, poplar producer, job satisfaction,

PDF

___

Akçaöz H, Özkan B, Kızılay H (2005). Tarımsal Üretimde Çiftçilerin Tutum ve Davranışları: Çiftçilik Amaçları Ölçeği (FOS). Anadolu, Cilt: 15, No: 2, s.104-125.
Altunel T, Ünal S (2017). Kastamonu’da Kavak Üreticilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı, Sorunları, Beklentileri, Çözüm Önerileri. Uluslararası Taşköprü Pompeiopolis Bilim Kültür Sanat Araştırmaları Sempozyumu, 10-12 Nisan 2017, Özet Kitabı, Kastamonu, 9 s.
Anonim (2017). Sakarya Valiliği. http://www.sakarya.gov.tr/kurumlar/sakarya/2017 Şubat İl Brifingi. pdf (Erişim: 24.03.2017).
Bennet S, Bowers D (1977). An Introduction to Multivariate Techniques for Social and Behavioural Sciences. ISBN 0 333 18277 4. The MacMillan Press, London, 149 pp.
Besser T, Mann S (2015). Which farm characteristics influence work satisfaction? An analysis of two agricultural systems. Agricultural Systems, 141, 107-112.
Bozkurt A, Daşdemir İ, Karakaya S, Şahin HA (2017a). Samsun İli Kavak Üreticilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı, Sorunları, Beklentileri ve Çözüm Önerileri. Proje Sonuç Raporu, 54 s., KAE, İzmit.
Bozkurt A, Daşdemir İ, Karakaya S, Şahin HA (2017b). Socioeconomic Structure, Problems and Solution Suggestions of Poplar Producers in Samsun Province. IV. International Multidisciplinary Congress of Eurasia (IMCOFE 2017), Proceedings Book, Volume-1, pp.335-344, 23-25 August, Roma/Italy.
Büyüköztürk Ş (2015). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 21. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., ISBN 978-975-6802-74-8, 213 s., Ankara.
Coughenour CM, Swanson LE (1988). Rewards, values, and satisfaction with farm work. Rural Sociology, 53(4), 442.
Çukur T, Işın F (2008). İzmir İli Torbalı İlçesinde Sanayi Domatesi Üreticilerinin Tarımın Çok Fonksiyonluluğu Kavramına Bakış Açıları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 45(3): 185-193.
Daşdemir İ (1996). Orman İşletmelerinin Başarı Düzeylerinin Belirlenmesi (Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Orman Bakanlığı Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 1, ISSN 1300-9478, 162 s., Erzurum.
Daşdemir İ (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Yayın No: 1536, ISBN 978-605-320-442-8, 210 s., Ankara.
Ercan M, Uluer K, Selek F (2002). Uzaktan Algılama Verilerinden Yararlanılarak, Adapazarı ve Düzce Ovalarında Melez Kavak Dikili Alanların Envanteri. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü. OGM Yay. No: 144, Müdürlük Yayın No: 232, İzmit.
Gasson R (1973). Goals and Values of Farmers, Journal of Agricultural Economics, 24, No: 3, 521-542.
Gökçe O (1978). Küçük Menderes Ovasında Kavak Yetiştiriciliğinin Ekonomik Yönü ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma Doktora Tezi, 173 s., İzmir.
IPC (2016). Poplars and Other Fast-Growing Trees-Renewable Resources for Future Green Economies. International Poplar Commission, Synthesis of Country Progress Reports, Activities Related to Poplar and Willow Cultivation and Utilization-2012 through 2016. 25th Session, Berlin, Germany, 13-16 September, Working Paper IPC/15, FAO, Rome, Italy.
Kalıpsız A (1981). İstatistik Yöntemler. İÜ Orman Fakültesi Yayın No: 2837/294, 558 s., İstanbul.
Karakaya S (2010). Sakarya İli Kavak Üreticilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Başarı Düzeylerini Etkileyen Faktörler. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No:209, 108 s., İzmit.
Karakaya S, Daşdemir İ, Ercan M (2014). Kavak Üreticilerinin ve Kavak Odunu İşleyen İşletmelerin Sosyo-Ekonomik Yapısı-Sorunları-Beklentileri (Sakarya ve Kocaeli Örneği). Türkiye Milli Kavak Koordinatörlüğü VIII. Genel Kurul Toplantısı, Tebliğler Kitabı, KHGOA Araştırma Enstitüsü, Müdürlük Yayın No:272, Çeşitli Yayınlar Serisi No: 27, s.7-16, 13-14 Kasım, Kocaeli.
Mucuk İ (1978). İşletmelerde Modern Bir Araştırma Tekniği Olarak Faktör Analizi. İstanbul Üniversitesi Doçentlik Tezi, İstanbul.
Orhunbilge AN (2000). Örnekleme Yöntemleri ve Hipotez Testleri (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı). ISBN 9789758345045, Avcıol Basım ve Yayın, 420 s, İstanbul.
Rezvanfar A, Veisi H (2006). Job Satisfaction amongst Agricultural Extension Personnel in Kurdistan Province of Iran. Journal of Extension Systems, Vol.22, No.1, 32-35.
SİGHM (2016). Samsun İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Kayıtları.
Uzunöz M, Çiçek A (1998). Niksar Ovasında Melez Kavak Yetiştiriciliğinin Önemi ve Alternatif Tarla Ürünlerine Göre Kârlılığı Üzerine Bir Araştırma. GOPÜ Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın No: 1998/1, Cilt: 15, s.85-106, Tokat.
Velioğlu E, Akgül S (2016). Poplars and Willows in Turkey: Country Progress Report of the National
Poplar Commission. Time period: 2012-2015, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, İzmit, Turkey.
Wani NR, Malik TH (2014). Role of Poplars in Agroforestry System in India. http://www.sciencepub.net/newyork/ny0702/006_22978ny070214_50_56.pdf/25.05.2016.