Atakan Süha KARAYILMAZLAR, Hatice Selma ÇELİKYAY

Kentsel Alanların ve Kent Donatılarının Tasarımında Ergonomik İlkeler

Kentsel mekân içerisindeki kamusal alanlar, toplumun ortak yaşam alanlarını oluşturmaktadır. Bu alanlar, estetik bir çevre algısı içerisinde güvenlik ve konfor gereksinimini karşıladığı ölçüde, birey için cezbedici sosyalleşme alanları haline gelmektedir. Kent kimliğini ve kültürünü yansıtan kamusal alanların, yaşam kalitesi ve kentlilerin memnuniyeti gibi dinamikleri bakımından kentin karakterini koruyacak, rekabetçi olabilmesini sağlayacak ergonomik tasarım ilkeleri ile düzenlenmesi gerekmektedir. Buçalışmada, kamusal alanlar, kentsel tasarım, kentsel ergonomi, kent donatıları kavramlarına ve ergonomik kent donatılarına ilişkin kuramsal bilgiler ve ergonomik ilkeler verilmiştir. Ayrıca, ergonominin kentsel tasarımdaki önemi ve ilişkili olduğu faktörler irdelenmiştir.

Ergonomic Principles in The Design of Urban Spaces and Urban Furnitures

Public spaces in the urban space constitute the common living spaces of the society. These areas become attractive areas of socialization for an individual to the extent that they meet the need for safety and comfort within an aesthetic perception of the environment. Reflecting the urban identity and culture, public spaces need to be organized according to the ergonomic design principles that will help the urban to be competitive and protect its identity in terms of such dynamics as socio-economic, life quality and satisfaction of city-dwellers. In this study was given theoretical information and ergonomic principles related to public spaces, urban design, urban ergonomics, terms for urban furniture and ergonomic urban furniture. Moreover, the significance of ergonomics in urban design and the related factors were also examined in this study.

Keywords:

Public space urban furniture, urban ergonomics,

PDF

___

Akad S (2007). Kentsel Açık Alanlarda Kullanım Sonrası Değerlendirme: İzmir Sahil Bantları Örneği Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Bayraktar N, Tekel A, Ercoşkun Ö Y (2008). Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel
Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği Ilişkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), 105-118.
Bekci B (2012). Fiziksel Engelli Kullanıcılar Için En Uygun Ulaşım Akslarının Erişebilirlik Açıdan Irdelenmesi: Bartın Kenti Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(21), 26-36.
Bulut Y, Atabeyoğlu Ö, Yeşil P (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138.
Burgess J, Harrison C M, Limb M (1988). People, Parks and The Urban Green: A Study of Popular Meanings and Values for Open Spaces in The City. Urban studies, 25(6), 455-473.
Carr S, F rancis M, Rivlin L, Stone A (1995). Public space. Cambridge University Press, Cambridge, ISBN: 0–521–35960–0, 400s.
Chiesura A (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and urban planning, 68(1), 129-138.
TÜİK (2018). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30709 Erişim Tarihi: 10.07.2019
Childs M C (2010). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial andHistoric Districts. Journal of Urban Design, 15:2, 287-289, DOI: 10.1080/13574801003638103.
Crankshaw N (2012). Creating Vibrant Public Spaces: Streetscape Design in Commercial and Historic Districts. Island Press.
Çelikyay S, Karayılmazlar A S (2016). Bartın Kent Merkezindeki Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi ve Kent Kimliği Açısından İncelenmesi. Journal of Bartın Faculty of Forestry, 2016, 18 (2): 224-238.
Çetin M, Sevik H, Isinkaralar K (2017). Changes In The Particulate Matter And CO2 Concentrations Based On The Time And Weather Conditions: The Case of Kastamonu. Oxidation Communications, 40 (1-II), 477-485.
Doğan C, Altan O (2007). Kamusal Alanda Oturma Eylemi ve Ergonomik İlkeler. YTÜ MİM. Fak. E-Dergisi, Cilt:2, Sayı:3, İstanbul.
Dunnett N, Swanwick C, Woolley H (2002). Improving urban parks, play areas and green spaces. London: Department for transport, local government and the regions.
Dwyer J F, Mc Pherson E G, Schroeder H W, Rowntree R A (1992). Assessing The Benefits and Costs of the Urban Forest. Journal of Arboriculture, 18, 227-227.
Foreman B P, Caesar R R, Parks J, Madden C, Gentilello L M, Shafi S, Diaz-Arrastia R R (2007). Usefulness of The Abbreviated Injury Score and The Injury Severity Score in Comparison to The Glasgow Coma Scale in Predicting Outcome After Traumatic Brain Injury. Journal of Trauma and Acute Care Surgery, 62(4), 946-950.
Frumki H (2001). Beyond Toxicity: Human Health and The Natural Environment. Am. J. Prev. Med., 20 (3), 234-240.
Golany G S (1996). Urban Design Morphology and Thermal Performance. Atmospheric Environment, 30(3), 455-465.
Gülgün B, Altuğ İ (2006). İzmir Kıyı Bandı Uygulamalarında Ergonomik Standartlara Uygunluğun Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 145-156.
Jackson L E (2003). The Relationship of Urban Design to Human Health and Condition. Landscape and urban planning, 64(4), 191-200.
Kalaycı A, Kutay E L, Kesim G A (2006). Ergonomik Kent ve Engelliler. Kent ve Sağlık Sempozyumu, Bursa, s:239-40.
Karayılmazlar A S (2017). Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi Açısından Irdelenmesi, Bartın Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Bartın.
Madanipour A (1996). Design of Urban Design, John Wiley & Sons Ltd, ISBN: 047196672X, 300 s.
Mitchell C G B, Suen S L (1998). Urban Travel, Intelligent Transportation Systems, And The Safety of Elderly and Disabled Travelers. Journal of Urban Technology, 5(1), 17-43.
Montgomery J (1998). Making a City: Urbanity, Vitality and Urrban Design. Journal of Urban Design, 3(1), 93-116.
Niaki M, Saunier N, Miranda-Moreno L, Amador L, Bruneau J F (2014). Method for Road Lighting Audit and Safety Screening at Urban Intersections. Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, (2458), 27-36.
Oğuz D (2000). User Surveys of Ankara’s Urban Parks. Landscape and urban planning, 52(2), 165-171.
Oğuz D, Saygı H, Akpınar N (2010). Kentiçi Endüstri Alanlarının Dönüşümüne Bir Model:
İzmit/Sekapark A model for the transformation of former industrial sites: İzmit/Sekapark. Coğrafi Bilimler Dergisi, CBD 8(2), 157-167.
Oke T R (1988). Street Design and Urban Canopy Layer Climate. Energy and buildings, 11(1), 103-113.
Painter K (1996). The influence of Street Lighting Improvements on Crime, Fear and Pedestrian Street Use, After Dark. Landscape and urban planning, 35(2), 193-201.
Rabare R S, Okech R, Onyango G M (2009). The Role of Urban Parks and Socio- Economic Development: Case Study of Kisumu Kenya. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 4(3 (12), 22-36.
Rehan R. M (2013). Sustainable Streetscape as an Effective Tool In Sustainable Urban Design. HBRC Journal, 9(2), 173-186.
Rutledge A J (1985). A Visual Approach to Park Design. John Wiley and Sons, New York, 180 p.
Sağlık A, Sağlık E, Kelkit A (2014). Kentsel Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi: Çanakkale Kent Merkezi Örneği, 1. Uluslararası Kentsel Planlama- Mimarlık-Tasarım Kongresi, Kocaeli, Türkiye, 8-11 Mayıs 2014, 1023-1035.
Sevik H, Cetin M, Belkayali N (2015). Effects of Forests On Amounts of CO2: Case Study of Kastamonu and Ilgaz Mountain National Parks. Pol J Environ Stud, 24 (1), 253-256.
Sevik H, Cetin M, Guney K, Belkayali N ( 2017). The Influence of House Plants on Indoor CO2. Pol. J. Environ. Stud. Vol. 26, No. 4, 1-9.
URL-1 (2017). http://engelsizkent.org/tasarim-rehberi/. Erişim Tarihi: 8.11.2017
UN (2018). United Nations World Urbanization Prospects: The 2018 Revision. United Nations Department of Economic and Social Affairs, https://population.un.org/wup/Publications/Files/WUP2018-KeyFacts.pdf Erişim Tarihi: 8.11.2017
Yigit N, Sevik H, Cetin M, Kaya N (2016). Determination of the Effect of Drought Stress on the Seed Germination in Some Plant Species. Water Stress in Plants, ISBN:978-953-51-2621-8, chapter 3: p:43-62, InTech, August, 2016.
Yücel G F (2013). Street Furniture and Amenities: Designing the User-Oriented Urban Landscape. In Advances in Landscape Architecture. InTech. doi.org/10.5772/55770.