Kalkınma Odaklı Mekânsal Tasarım ve Uygulama Girişimlerinin Sürdürülebilirliğinin Değerlendirilmesi: Sakin Şehir Uzundere Örneğinde Bir Çalışma

Bu çalışma bir turizm merkezi ve aynı zamanda Sakin Şehir (Cittaslow) olan Uzundere’deki yerel kalkınma odaklı mekânsal tasarım ve uygulama çalışmaları ile sosyo-ekonomik, kültürel ve sanatsal faaliyet ve programlar üzerinde yürütülmüştür. Çalışmanın amacı gerek turizmle ilişkili gerekse de turizmden bağımsız olarak, devam eden ve/veya tamamlanan kalkınma odaklı girişimlerin sürdürülebilirliğini değerlendirmektir. Çalışma kapsamında odak grup, yerel halk grubu ve ziyaretçi grubu olmak üzere üç farklı grupla anket yapılmıştır. Anketler ANOVA ve T-Testi yapılarak analiz edilmiştir ve katılımcı grupların verdiği cevaplar arasındaki farklılıklar tartışılmıştır. Çalışmanın sonucunda özellikle kırsal doku ve kırsal kültürün hakim olduğu turizm alanlarında yapılacak olan mekânsal tasarım ve uygulama çalışmalarında estetik değerlendirme süreçlerinin işletilmesi ve mekânsal tasarım ve uygulama girişimlerinin sürdürülebilirliği için koruma-kullanıma ek olarak faydalanma dengesinin de karşılaması gerektiği vurgulanmaktadır.

Evaluation of the Sustainability of Development-Oriented Spatial Design and Implementation Initiatives: A Case Study of the Slow City (Cittaslow) Uzundere

This study has been carried out on local development-oriented spatial design and implementation studies and socio-economic, cultural and artistic activities and programs in Uzundere, which is a tourism center and also a Cittaslow. The aim of the study is to evaluate the sustainability of ongoing and / or completed development-oriented initiatives, whether related to tourism or independently of tourism. Within the scope of the study, a survey was conducted with three different groups as focus group, local community group and visitor group. The questionnaires were analyzed using ANOVA and T-Test, and differences between the responses of the participating groups were discussed. As a result of the study, it is emphasized that in spatial design and application studies to be carried out in tourism areas where rural texture and rural culture are dominant, it is emphasized that the balance of utilization should be met in addition to protection-use for the operation of aesthetic evaluation processes and the sustainability of spatial design and implementation initiatives.

Keywords:

Cittaslow, spatial design, sustainability tourism, Uzundere,

PDF

___

1. Acuner, E. (2015). Zigana Turizm Merkezi’nin Sürdürülebilir Turizm Kriterleri Çerçevesinde Yerel Destinasyon Yönetim Örgütleri Tarafından Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1 (2015), 62-93.
2. Afacan, G. (2017). Seferihisar’daki Turizm Yapılarının Sürdürülebilir Tasarım İlkeleri Doğrultusunda İncelenmesi. Y. Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
3. Aksu, C. (2011). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre. Güney Ege Kalkınma Ajansı http://cevre.mf.duzce.edu.tr/Dokumanlar/cevre_mf/Dosyalar/S%C3%9CRD%C3%9CR%C3%9CLEB%C4%B0L%C4%B0R%20Kalk%C4%B1nma%20ve%20%C3%87evre.pdf (20.10.2018)
4. Alkin, E. (2008). İktisada Giriş, (11-20 Ünite), Editör: İlyas Şıklar, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 7. Baskı, Eskişehir, Kasım
5. Atalay, İ. (1979). Geomorphology of the Lake Tortum and Its Immediate Surroundings (NE Turkey). Review of the Geographical Institute of the University of İstanbul, İnternational Edition, Number: 17, 49-65.
6. Atıl, A., Gülgün, B., Yörük, İ. (2005). Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42, 215-226.
7. Ayaşlıgil, Y. (1997). Ekolojik Planlama Dersi Basılmamış Ders Notları. İÜ Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Yüksek Lisans Programı. İstanbul.
8. Aydın, B. (2010). Gelişme Alanlarında Ekolojik Kentsel Yerleşim Kriterlerinin Belirlenmesi ve İmar Planı Kapsamında Yorumlanması: Ömerli Havzası-Sancaktepe Örneği. Y. Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
9. Bahtiyar Karadeniz, C. (2014). Sürdürülebilir Turizm Bağlamında Sakin Şehir Perşembe. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (29), 84-107.
10. Bayat, B. (2014). Uygulamalı Sosyal Bilim Araştırmalarında Ölçme, Ölçekler ve Likert Ölçek Kurma Tekniği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3), 1-24.
11. Beyhan, E. (2008). Sürdürülebilir Kalkınma – Çevre ve Yerel Yönetimler. Yerel Siyaset Aylık Bilimsel Siyasi Dergi, 35, 12-17.
12. CEPF (2003). Critical Ecosystem Partnership Fund. Ecosystem Profle, Caucasus Bioiversity Hotspot. https ://www.cepf.net/our-work/biodiversityhotspots/caucasus. (30.11.2019)
13. Çalışkan, Ö., Tütüncü, Ö. (2008). Turizmin Yerel Halk Üzerindeki Etkileri ve Kuşadası İlçesi Uygulaması. IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Bildiriler Kitabı, 127-148.
14. Denzin, N.K., Lincoln, Y.S. (2008). The Landscape of Qualit ative Research. Sage Publications, London, 615 pages.
15. EDTMP (2013). Erzurum Doğa Turizmi Master Planı 2013-2023. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Erzurum, 119 s.
16. Elinç, H. (2011). Görsek Kalite Değerlendirmesi Yöntemi ile Antalya İli Alanya ilçesindeki Abdurrahman Alaeddinoğlu ve Alanya Belediye Başkanları Kent Parklarının İrdelenmesi. Y. Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
17. Gündüz, F. (1999). Turizmin Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesi ve Çevre Duyarlı Sürdürülebilir Turizm. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
18. Gürlük, S. (2001). Dünyada ve Türkiye’de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma, Uludağ üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 19 (4), 1-12.
19. Harris, J.M. (2000). Basic Principles of Sustainable Development. Global Development and Environment Institute Working Paper:00-04, Tufts University, USA.
20. Inskeep, E. (1991). Tourism planning: An integrated and sustainable development approach. New York: Van Nostrand Reinhold, 40 pages.
21. Karahan, F., Çil, A., Ercişli, S. (2017). Uzundere Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı (2017-2023). Erzurum, 191 s.
22. Karahan, F., Kopar, İ., Orhan, T., Çakır, E. (2011). The geopark potential of Tortum Valley (ErzurumTurkey) and its surroundings. In Natural environment and culture in the Mediterranean Region II , Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, pp. 395–407.
23. Karakurt Tosun, E. (2013). Yaşam Kalitesi Ekseninde Şekillenen Alternatif Bir Kentsel Yaşam Modeli: Yavaş Kentleşme Hareketi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (1), 215-237.
24. Karvonen, L. (2000). Guidelines for Landscape Ecological Planning. Forestry Publications of Metsahallitus. https://julkaisut.metsa.fi/assets/pdf/mt/mt36.pdf (27.11.2018)
25. Kaypak, Ş. (2011). Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 13 (20): 19-33.
26. Kopar, İ., Çakır, Ç. (2013). Determination of Geo-diversity of Lake Tortum-Tortum Gorge Valley and Surrounding Places (Uzundere-Erzurum and Yusufeli-Artvin) through Serrano and Ruiz-Flaño Method. İ.Ü. Coğrafya Dergisi, 27, 46-66.
27. Kopar, İ., Sevindi, C. (2013). Tortum Gölü’nün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri. Türk Coğ. Derg., 60, 49-66.
28. Korkut, A., Kiper, T., Üstün Topal, T. (2017). Kentsel Peyzaj Tasarımda Ekolojik Yaklaşımlar. Artium, 5 (1), 14-26.
29. Kozak, M.A., Bahçe, S. (2009). Özel İlgi Turizmi. Detay Yayıncılık, Ankara, 320 s.
30. Likert, R., Roslow, S., Murphy, G. (1934). A Simple and Reliable Method of Scoring The Thurstone Attitude Scales. The Journal of Social Psychology. Doi: 10.1080/00224545.1934.9919450
31. Miele, M. (2008). Cittaslow: Producing Slowness against the Fast Life. Space and Polity, 12, (1), 135-156.
32. Özbey, R.F. (2002). Sustainable Tourism Development In Globalization Progress. Globalization and Sustainable Development, International Scientific Conference, Varna/Bulgaristan.
33. Özcan, A. (2017). Ekolojik Temele Dayalı Sürdürülebilir Kentsel Gelişme: Malatya Kent Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme. http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/%C3%96ZCAN-Ay%C5%9Fe-EKOLOJ%C4%B0K-TEMELE-DAYALI-S%C3%9CRD%C3%9CR%C3%9CLEB%C4%B0L%C4%B0R-KENTSEL-GEL%C4%B0%C5%9EME-MALATYA-KENT-%C3%96RNE%C4%9E%C4%B0-%C3%9CZER%C4%B0NDEN-B%C4%B0R-DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME.pdf (04.05.2018)
34. Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Kaan Kitabevi, Eskişehir, 344 s.
35. Özgeriş, M., Karahan, F. (2015). Rekreasyonel tesislerde görsel kalite değerlendirmesi üzerine bir araştırma: Tortum ve Uzundere (Erzurum) örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 16 (1), 40-49.
36. Özgeriş, M. (2020). Sakin Şehir Uzundere’nin Planlama ve Tasarım Uygulamaları Yönünden Sürdürülebilirliğinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
37. Özkök, F., Gümüş, F. (2009). Sürdürülebilir turizmde bilginin önemi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 51-71.
38. Özmete, E. (2011). Sürdürülebilir Kalkınmanın Temel Prensipleri. Hacettepe Üni. Sosyolojik Araş. e- Derg. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/?page=makaleler (10.05.2020)
39. Page, S.J., Connell, J. (2006). Tourism: a modern synthesis. Thomson, London, 546 pages.
40. Shu-Yang, F., Freedman, B., Cote, R. (2004). Principles and Practice of Ecological Design. Environmental Reviews, 12, 97-112.
41. Şahin, İ., Kutlu, S. Z. (2014). Cittaslow: Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Bir Değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2 (1), 55-63.
42. Tıraş, H.H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (2) , 57-73.
43. UN (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf (07.08.2018)
44. UN (1993). United Nations. Report of the UnitedNations Conference on Environment and Development. http://www.un.org/esa/dsd/agenda21/Agenda%2021.pdf (09.08.2018)
45. UN (2015). Transforming Our World:The 2030 Agenda for Sustainable Development. https://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/70/1&Lang=E (10.10.2018)
46. UNEP and WTO (2005). United Nations Environment Programme and World Tourism Organization. Making Tourism More Sustainable: A Guide for Policy Makers. http://www.unep.fr/shared/publications/pdf/dtix0592xpa-tourismpolicyen.pdf (01.08.2018)
47. URL-1 (2020). Cittaslow Türkiye. https://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/ (28.10.2019)
48. URL-2 (2020). Cittaslow International. http://www.cittaslow.org/ (28.10.2019)
49. URL-3 (2018). BY Teknik Dizayn Proje. http://www.byteknik.com.tr/?p=866 (09.07.2018)
50. URL-4 (2018). Uzundere Belediyesi, Belediye İhaleleri. http://www.uzundere.bel.tr/ihale_detay.asp?git=67 (10.11.2018).
51. UNWTO (2018). United Nations World Tourism Organization. Sustainable Development of Tourism. http://sdt.unwto.org/content/about-us-5 (01.08.2018)
52. WTO (2004). Indicators of Sustainable Development for Tourism Destinations: A Guidebook. Madrid, 507 pages.
53. Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara, 448 s.