Türkiye Kruvaziyer Limanlarının Performans Değerlendirmesi

Limanların etkin bir şekilde çalışması hem ulusal hem de uluslararası bazda ülkeler için oldukça önem arz etmektedir. Literatürde limanperformansı ve verimliliğini ölçebilmek için yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmaların büyük bir çoğunluğu konteynerlimanları için yapılmıştır. Kruvaziyer limanlarının verimliliğini hesap edebilmek için yapılan çalışmalara da nadiren rastlanmaktadır.Türkiye’deki kruvaziyer limanlarının performans değerlendirmesinin yapıldığı bu çalışmada entropi ve CODAS yöntemleri birliktekullanılmıştır. Bu amaçla Türkiye’de faaliyet gösteren altı kruvaziyer limanının 2018 yılına ait verileri kullanılmıştır. Limanlarınperformans değerlendirmesi yapılırken kullanılan kriterlerin ağırlıkları entropi yöntemi ile hesap edilmiştir. Elde edilen kriter ağırlıklarıCODAS yöntemine aktarılarak kruvaziyer limanlarının performans sıralaması yapılmıştır. Entropi yöntemi ile yapılan hesaplamalarsonucunda en büyük değere sahip kriter transit yolcu sayısı olarak bulunmuştur. En düşük ağırlığa sahip olan kriter ise maksimum draftkriteridir. CODAS yöntemi sonuçlarına göre kruvaziyer limanlarının performans değerleri sırasıyla Kuşadası, Çeşme, Bodrum, Antalya,Alanya ve Marmaris olarak bulunmuştur. Çalışma sonuçlarına göre toplamda daha fazla yolcu taşımacılığı yapılan kruvaziyerlimanlarının performans değerlerinin diğer limanlara oranla daha yüksek çıktığı görülmüştür. Yapılan çalışmada ayrıca bir duyarlılıkanalizi gerçekleştirilmiştir. Entropi yöntemiyle elde edilen kriter ağırlıklarından en yüksek olanı ile diğer kriterlerin ağırlıkları sırasıyladeğiştirilmiştir. Böylelikle CODAS yönteminin kriterlerin ağırlık değişimine ne şekilde tepki vereceği gözlemlenmiştir. Yapılanduyarlılık analizinde tüm ağırlık değişimi senaryolarına göre Kuşadası limanı ilk sırada yer alırken, Marmaris limanı ise son sırada yeralmıştır. Bu sonuçlarÜç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olmasına rağmen Türkiyr’nin kruvaziyer turizminden yeterli ölçüde payalamadığını göstermektedir. Ülkemizin kruvaziyer turizmi alanındaki eksikliklerini gidermesi ve gerekli önlemleri almasıgerekmektedir.

Performance Evaluation of Turkish Cruise Ports

The efficient operation of the ports is very important for countries both nationally and internationally. There are many studies in the literature to measure port performance and efficiency. A great majority of these studies were carried out for container ports. Studies for calculate the efficiency of cruise ports are rarely encountered. In this study which evaluated the performance of cruise ports in Turkey were entropy and CODAS methods used together. Data from six cruise ports operating in Turkey for the year 2018 has been used for this purpose. The weights of the criteria used during the performance evaluation of the ports were calculated using entropy method. The obtained criteria weights were transferred to the CODAS method and the performance ranking of the cruise ports was made. As a result of the calculations performed by entropy method, the criterion with the greatest value was found to be the number of transit passengers.The criterion with the lowest weight is the maximum draft criterion. According to the results of CODAS method, the performance values of cruise ports were found as Kuşadası, Çeşme, Bodrum, Antalya, Alanya and Marmaris respectively. According to the results of the study, the performance values of the cruise ports, which carried more passengers in total, were higher than those of other ports. A sensitivity analysis was also carried out in the study. The highest of the criterion weights obtained by the entropy method and the weights of the other criteria were changed respectively. Thus, it was observed how the CODAS method would react to the weight change of the criteria. According to all the weight change scenarios, Kuşadası port takes the first place and Marmaris port takes the last place in the sensitivity analysis. These results showed thatTurkey is a country surrounded on three sides by sea, it does not get enough share from cruise tourism. Our country needs to eliminate its shortcomings in the field of cruise tourism and take the necessary measures.

PDF

___

Akpınar, H., & Bitiktaş, F. (2016). Türkiye’deki Kruvaziyer Limanlarının Mevcut Durumu, Potansiyeli ve Gelişimine Yönelik Öneriler, 3. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu, January 2016, İzmir. Doi=10.18872/DEU.b.UDTS.2016.0015.
Ayçin, E., & Arsu, T. (2019). CODAS ve Entropi yöntemleri ile yenilenebilir enerji kaynaklarının düzey 1 bölgelerine göre incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(18), 425-447.
Ayyıldız, E., & Yalçın, S. (2018). Türkiye’de yer alan lojistik dostu şehirlerin bütünleşik entropi-CODAS kullanılarak belirlenmesi. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 23(4), 127-140.
Badi, I., Abdulshahed, A. M., & Shetwan, A. (2018). A case study of supplier selection for a steelmaking company in Libya by using the Combinative Distance-based ASsessment (CODAS) model. Decision Making: Applications in Management and Engineering, 1(1), 1-12.
Bakır, M., & Alptekin, N. (2018). Hizmet kalitesi ölçümüne yeni bir yaklaşım: CODAS yöntemi ile havayolu işletmeleri üzerine bir uygulama. Business & Management Studies: An International Journal, 6(4), 1336-1353.
Bircan, K. (2014). Kruvaziyer yolcu taşımacılığı kapsamında kruvaziyer limanların etkinliğinin değerlendirilmesi: alternatif liman önerisi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, 241s.
Bolturk, E., & Kahraman, C. (2018). Interval-valued intuitionistic fuzzy CODAS method and its application to wave energy facility location selection problem. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 35(4), 4865-4877.
Büyükipekçi, S. & Gök, B. (2015). Akdeniz çanağındaki kruvaziyer turizm rakiplerinden Türkiye ve Yunanistan’ın liman vergilendirmelerinin karşılaştırılması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 18(2), 21-40.
Deniz, M. (2017). Kruvaziyer Turizminin Türk Turizm Sektörü Açısından Değerlendirilmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 1-13.
DTGM, (2019). Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü, Planlama ve İstatistik Dairesi Başkanlığı, Kruvaziyer İstatistikleri, https://atlantis.udhb.gov.tr/istatistik/istatistik_kruvaziyer.aspx
Ghorabaee, M. K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Hooshmand, R., & Antuchevičienė, J. (2017). Fuzzy extension of the CODAS method for multi-criteria market segment evaluation. Journal of Business Economics and Management, 18(1), 1-19.
Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2016). A new Combinative Distance-Based Assessment (CODAS) method for multi-criteria decision-making. Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 50(3), 25-44.
Gökgöz, B. (2010) Dünyada ve Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi ve Endüstrisi: Karadeniz’e Yönelik Bir Destinasyon Modellemesi. Uzmanlık Tezi. Ankara.
Dwyer, L. & Forsyth, P. (1998). Economic Significance of Cruise Tourism. Annals of Tourism Research, 25(2), 393-415.
Lekakou, M. B., Pallis, A. A., & Vaggelas, G. K. (2009). Which homeport in Europe: the cruise ındustry’s selection criteria. An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 4(4), 215–240.
Li, X., Wang, K., Liu, L., Xin, J., Yang, H. & Gao, C. (2011). Application of the entropy weight and TOPSIS method in safety evaluation of coal mines. Procedia Engineering, 26, 2085-2091.
Maghsoodi, A. I., Maghsoodi, A. I., Poursoltan, P., Antucheviciene, J., & Turskis, Z. (2019). Dam construction material selection by implementing the integrated SWARA–CODAS approach with target-based attributes. Archives of Civil and Mechanical Engineering, 19(4), 1194-1210.
Mathew, M., & Sahu, S. (2018). Comparison of new multi-criteria decision making methods for material handling equipment selection. Management Science Letters, 8(3), 139-150.
Oral, E.Z. & Esmer, S. (2010). Ege Bölgesi Kruvaziyer Turizminin Mevcut Durumu ve Geleceği, Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Alanları VIII. Kongresi (27 Nisan-1 Mayıs 2010), 805-816, Trabzon.
Ömürbek, N., & Aksoy, E. (2016). Bir petrol şirketinin çok kriterli karar verme teknikleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 723-756.
Özdağoğlu, A., Yakut, E., & Bahar, S. (2017). Machine selection in a dairy product company with entropy and SAW method integration. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(1), 341-359.
Öztel, A., Köse, M. S., & Aytekin, İ. (2012). Kurumsal Sürdürülebilirlik performansının ölçümü için çok kriterli bir çerçeve: henkel örneği, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 1(4), 32-44.
Pamucar, D., Badi, I., Sanja, K., & Obradovic, R. (2018). A novel approach for the selection of power-generation technology using a linguistic neutrosophic CODAS method: a case study in Libya, Energies, 11(9), 1-25.
Panchal, D., Chatterjee, P., Shukla, R. K., Choudhury, T., & Tamosaitiene, J. (2017). Integrated fuzzy AHP-CODAS framework for maintenance decision in urea fertilizer industry. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 51(3), 179- 196.
Perçin, S., & Çakır, S. (2013). AB ülkeleri‟nde bütünleşik entropi ağırlık-TOPSIS yöntemiyle Ar-Ge performansının ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95.
Polat, N. (2015). Technical innovations in cruise tourism and results of sustainability, procedia. Social and Behavioral Sciences, World Conference on Technology, Innovation and Entrepreneurship, 195, 438-445.
Shemshadi, A., Shirazi, H., Toreihi, M., & Tarokh, M. J. (2011). A fuzzy VIKOR method for supplier selection based on entropy measure for objective weighting. Expert Systems with Applications, 38(10), 12160-12167.
Shannon, C. E. (1948). A mathematical theory of communication. Bell system technical journal, 27(3), 379-423.
Tuş, A., & Adalı, E. A. (2018). CODAS ve PSI yöntemleri ile personel değerlendirmesi. Alphanumeric Journal, 6(2), 243-256.
TDİ, (2017), Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ Sektör Raporu 2017, www.tdi.gov.tr/wp-content/uploads/2018/05/SEKTÖRRAPORU.pdf, Erişim tarihi: 15.12.2019.
URL-1, 2019. http://denizstrateji.com/tr/turkce-turkiyede-kruvaziyer- limanlar/ Erişim tarihi: 15.12.2019.