Ahkâm-ı şikâyet defterleri, halkın sorun ve problemlerine çözüm üretmek maksadıyla oluşturulmuş olmalarına rağmen, bu defterler 18 ve 19. yüzyıl şehir ve bölge tarihi araştırmaları için çok önemli bir kaynak niteliği taşımaktadırlar. Bu defterlerde, halkın gündelik yaşam içerisinde karşılaştığı; alacak-verecek, gasp, darp, cinayet, arazi anlaşmazlığı, vergi sorunları, miras meseleleri, vakıflardaki problemler, göreve müdahale ve eşkıyalık gibi birçok konu bulunurken, aynı zamanda yönetici sınıfın da farklı konulardaki şikâyetleri yer almaktadır. Bu çalışmada; Amasya kazâ merkezi ve kazâya bağlı Geldiklan, Argoma (Suluova), Bergoma (Ezine Pazarı) ve Akdağ nahiyelerinde yaklaşık 200 yıllık süreç (1742-1908) dâhilinde meydana gelmiş olaylar ahkâm defterlerinden tespit edilmiştir. Bu şikâyetler sayfa ve hüküm numarası verilerek tablolar halinde yazılmıştır. Kazâya ait şikâyetlerin tespit edilmesi ve bu şikâyetlerin tablolaştırılması, 18 ve 19. yüzyıl Amasya kazâsının sosyo-kültürel durumu ile ilgili araştırma yapacak insanlar için önemli bir veri oluştururken ve aynı zamanda bu veriler bölge tarihinin aydınlatılmasına bir nebze de olsa katkı sağlayacaktır.