Urfalı Naif Ressamların Resimlerinin Renk, Kompozisyon, Mekân ve Konu Açısından İncelenmesi

Naif resim, sanat tarihinde belli bir dönemin, akımın ve kuramın sanatsal özelliklerinden bağımsız bir şekilde çalışmaların yapıldığı bir türdür. Mesleki bir eğitim geçmişi olmayan naif ressamlar, akademik resim tekniklerine sahip olmadan ve güncel sanatsal eğilimlerden uzak şekilde iç yaratıcı dürtülerine göre çalışırlar. Naif ressamlar, farklı sosyo-ekonomik yapıya ve mesleklere sahip çevrelerden gelirler. Çalışmalarında çoğunlukla çocukluk anılarını, doğup büyüdükleri çevrenin sıradan yaşam sahnelerini ve halk sanatıyla ilişkili konuları ele alırlar. Düşündüklerini ve hissettiklerini sansüre tabi tutmadan aktaran naif ressamların çalışmalarında fantastik, sembolik, gerçeküstücü, yergilerin ve eleştirel içeriklerin yanı sıra tarihsel ve sosyal sorunları irdeleyen yönlerin de ön plana çıktığı görülebilmektedir. Naif ressamların çalışmaları, içerik ve biçim uygulamaları açısından, sanat eğitimi görmüş amatör ve taşralı ressamların üretimlerinden farklıdır. Aynı şekilde geleneksel kültürü oluşturan halk sanatı da naif sanat kategorisinde değerlendirilmez. Çocuksu bir duyarlılıkla yaratılan resimlerde her öge, titiz bir anlayışla en ince ayrıntısına kadar betimlenir. Naif ressamlar, anlatılan hikâye ve olaya odaklandığından çoğu zaman perspektif, ölçü ve denge gibi sanatsal kurallara uyma konusunda kaygı duymadan ve yaratım sürecinde akademik anlamdaki sanat ürünleriyle karşılaştırma yapmadan çalışırlar. Naif ressam, ortaya çıkardığı resimlerin yapım aşamasında yeni detaylar keşfederek yeni olguları, dünyaları anlatmaya çalışır. Bu çalışmada, öncelikli olarak naif resmin tarihsel gelişim sürecine ilişkin bazı değerlendirmeler yapılmış ve Türkiye’deki yansımaları ile birlikte yerel motif ve temaları ön plana çıkaran Urfalı naif ressamlardan Namuslu Ali, Osman Görgün, Şefika Güneş, Naci Büyükkırcalı, Abdurrahman Birden, Abdurrahman Polat, Neşet Uçkan, Necmi Kaya ve Muharrem Çelik’in çalışmaları renk, kompozisyon, mekân ve konu özellikleri bakımından incelenmiştir.

Examination of Paintings of Naive Artists from Urfa in Terms of Colors, Compositions, Space and Subjects

Naive art is the kind of art that is performed independently of the artistic characteristics of a certain period in art history,art movement and theory. Naive artists, who do not have any vocational education history, work with their inner creativeimpulses without using any academic painting techniques and having contemporary art inclinations. Naive artists comefrom various socio-economic backgrounds and have various occupations. They mostly handle subjects such as theirchildhood memories, ordinary scenes of everyday life in the environment where they grew up, and subjects related to folkart. However, there are examples of fantastic, symbolic, surrealistic, satirical and critical content, as well as historical andsocial aspects, which also come into prominence in the works of Naive artists, who do not self-censor what they think andfeel. The works of Naive artists differ from the works of amateurs and countryside artists who have received art educationin terms of their content and execution of shapes. In the same way, folk art that depicts traditional culture cannot beevaluated in the same art category as Naive art. Each element in these paintings, which are created with childish sensitivity,is described in finest details and with attentive insight. Most of the time, Naive artists work without worrying about therules of art like perspective, dimensions or balance and without making comparison between their own work and otherpieces of art in an academic sense during the creation process, since they focus on the story or events to be depicted intheir work. The Naive artist tries to introduce new worlds, new phenomena, by discovering new details during the processof production. In this study, some evaluations concerning the historical evolution of Naive art and its reflections on Turkeywill be made. Secondly, the works of Namuslu Ali, Osman Görgün, Şefika Güneş, Naci Büyükkırcalı, Abdurrahman Birden,Abdurrahman Polat, Neşet Uçkan, Necmi Kaya and Muharrem Çelik, some of the Naive artists from Urfa who work witha Naive approach bringing local motifs and themes into the forefront, are examined in terms of characteristics of colors,composition, space and subjects.

PDF

___

Aksoy, Fahir. Naif Sanat ve Türk Naifleri. İstanbul: Ak Yayınları, 1990.
Becker, Howard Saul. Sanat Dünyaları. Translated by Evren Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı, 2003.
Berg, Bruce L. and Howard Lune. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Edited by Hasan Aydın.Konya: Eğitim Yayınevi/Pearson, 2015.
Büyüköztürk, Şener, Ebru Kılıç Çakmak, Özcan Erkan Akgün, Şirin Karadeniz and Funda Demirel. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2010.
Erdem, Sevim. Modern Sanat. İstanbul: Türkiye Basımevi, 1963.
Erzen, Jale. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. Vol. 2. İstanbul: Yem Yayın, 2008.
Gombrich, Ernst H. Sanatın Öyküsü. Translated by Erol Duman and Ömer Erduman. İstanbul: RemziKitabevi, 1999.
Güneş, Mustafa. “Ressam Nine Şefika”. Accessed 09 December 2018. http://www. haberninova. com/makale/yazar---mustafagunes/ressam-nine-sefika/60.html.
Library of Universal Knowledge-The Practical Self-Educator. Edited by Franklin J. Meine. Chicago: Consolidated Book Publishers, 1963.
Manukyan, Ayda Şirin. Naif Resmi, Cumhuriyetin Renkleri ve Biçimleri. Edited by Ayla Ödekan. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 1999.
Özsezgin, Kaya. Sanat Üzerine Yazılar. İstanbul: Cumalı Sanat Galerisi Yayınları, 1982.
Read, Herbert. Sanatın Anlamı. Translated by Güner İnal and Nuşin Asgari. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1974.
Saraç, Simge. “Türkiye’de Naive Resim”. M. A. Thesis, Istanbul University, 1988.
Sözen, Metin and Uğur Tanyeli, Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2007.
T.C. Şanlıurfa Valiliği. Şanlıurfalı Ressamlar. İstanbul: Küre Basım Yayım San. ve Tic. Ltd. Şti., 2001.
Tansuğ, Sezer. Türk Resminde Yeni Dönem. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1990.
Toros, Ani. “Paul Klee.” Adam Sanat Dergisi 65 (1991): 69.
Accessed 08 December 2018. http://all-art.org/art_20th_century/modern_art/Naive%20art1.htm
Accessed 22 January 2019. https://arthive.com/henrirousseau/works/324683~Landscape_with_a_dirigible.
Accessed 07 December 2018. http://asanliurfa.blogspot.com/2013/05/zelo-neden-aglyor-tablosu. html.
Accessed 22 January 2019. http://www.canvasreplicas.com/Rousseau105.htm.
Accessed 21 November 2018. http://www.urfakultur.gov.tr/TR 65525/ressamlarin fircasindan.
Accessed 07 December 2018. http://www.urfahizmet.com/yazarlar/kose_yazilari/konuk_yazar/4587.
Accessed 07 December 2018, http://www.urfadabugun.com/haber/111067/.html.
“Hayırseverliğin sanatçılıkla birleşiği isim; Neşet Uçkan,” Accessed 07 December 2018. http:// gapgundemi.com/haber-hayirseverligin_sanatcilikla_birlesigi_isim_neset_uckan-16561.html.
Accessed 07 December 2018. http://www.supersatforum.com/resim-ve-fotograf-dunyasi/17588- ressam nine.html.