Çağdaş Türk Seramik Sanatına Kaynaklık Eden Geleneksel Nesneler

Günlük yaşantıda hayatımızı kolaylaştıran birçok fonksiyonel nesne bulunmaktadır. İnsanoğlu kullanacağı nesneyi kendi yaşam kültürüne göre uyarlamaktadır. Ancak dünya ölçeğinde hem kullanım hem de biçim açısından değişiklik göstermeyen nesneler de vardır. Burada nesnenin evrensel özelliği öne çıkmaktadır. Bazı nesneler ise ülkeden ülkeye, yöreden yöreye değişiklik göstermektedir. Bu durum nesnenin kullanımında geleneğin etkisiyle açıklanabilir. Bu makalede, Türk kültürüne dayalı yakın dönem geleneksel nesnelerden ilham alınarak oluşturulan çağdaş seramik eserlerden örnekler incelenmiştir. Söz konusu seramik eserlere ilham kaynağı olan nesnelerin ele alınış biçimleriyle seramiğe kattığı yeni anlamlarla birlikte ortaya çıkan değişim ve görsellik tartışılmıştır. Araştırmada iki sonuca ulaşılmıştır. Bunlardan ilki, bazı sanatçıların oluşturdukları sanatsal formların geleneksel nesnenin birebir yansıması şeklinde olduğu diğeriyse sanatçıların eserlerinde biçim ve renk unsurlarında değişiklik yaptıkları yönündedir. Aynı zamanda eserlerin nesnenin üretim amacının derinliklerine inilerek içerik olarak geçmişe öykünen özellikleriyle bir metafora dönüştürüldüğü de söylenebilir. Sonuç olarak sanatçıların geçmişten günümüze gelişerek değişen ve yenilenen geleneğin ışığında bu tür nesnelerden ilham aldıkları ve almaya devam edecekleri, bununla beraber geleneğin gelecek nesillere aktarılması noktasında önemli bir misyonu yerine getirdikleri düşünülmektedir.

Traditional Objects That Source to Contemporary Turkish Ceramic Art

There are many functional objects that make our lives easier in daily life. Humans adapt the objectsto use according totheir own culture of life. However, there are also objects that do not change in terms of usage and form in the world order.Here, the universal feature of an object becomes prominent. Some objects vary from country to country and even regionto region. This can be explained by the influence of tradition on the use of the object.In this article, some examples of contemporary ceramic artworks are examined, which are inspired by recent traditionalobjects based on Turkish culture. Ways of handling objects that inspire these ceramic artworks in question and the changeand visuality of the new meanings they brought to ceramics are discussed.Two conclusions have been reached in the research. The first of these is the fact that the artistic forms created by someartists are in the form of a similar reflection of the traditional object, and the other is that the artists make changes in formand color in their artworks. On the other hand, it can also be said that the artworks are transformed into a metaphor bydelving deeper into the object’s production purpose, with its features emulating the content into the past. As a result itcan be said that artists are inspired by these objects in the light of the changing and renewed tradition that is developingfrom past to present and will continue to receive this inspiration. In addition, it is clear that these artists fulfill an importantmission in conveying tradition to future generations.

PDF

___

Ağatekin, Elif. “Türkiye’de Kadın Gözüyle Kadın Olmak Sorunsalı ve Çağdaş Türk Seramik Sanatından İzlenimler.” Yedi: Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi 15, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları (2016): 77-90.
Aral, İnci. “Kurtarılmış Bölge: Sanat”, 4. Ulusal Sanat Sempozyumu, Kültürün Gelişiminde Sanatın Öncülüğü Bildiri Kitabı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, 1994.
Aslitürk, Gül Erbay. 20. Yüzyılda Türk Seramik Sanatı, Ankara: Gece Kitaplığı, 2014.
Atalayer, Faruk. “Geleneksellik, Bir El Yazması ve İdeoloji.” Anadolu Sanat 6, (1997): 12-37.
“Ayşegül Türedi Özenden Çeşitlemeler.” Seramik Türkiye Dergisi (2016), Accessed 08.09.2015. http://www.seramikturkiye.net/?p=2813
“Betül Demir Karakaya.” Accessed 08.09.2015. http://www.betuldemirkarakaya.com/?page_id=116
“Burçak Bingöl.” Accessed 20.11.2019. https://www.burcakbingol.com/works
“Dünya Evi.” Accessed 11.09.2019. https://dunyaevirenkleri.blogspot.com.tr/2015/10/soznisan-bohcas-susleme.html
Eren, Elif. “Prof. Dr. Ayşegül Türedi Özen ile Seramik Sanatı Üzerine Söyleşi.” İdil Dergisi 2, Vol 1 (2012): 178-188.
Ekici, Metin. “Geleneksel Kültürü Güncellemek Üzerine Bir Değerlendirme.” Milli Folklor 80 (2008): 33-38.
“Ezgi Hakan Verdu Matinez.” Accessed 28.11.2019. https://ezgihakanvmartinez.com/works/pillows/my-philosophy/
“Ezgi Hakan Verdu Matinez.” Accessed 28.11.2019. https://ezgihakanvmartinez.files.wordpress.com/2013/07/1.jpg
Dictionnaire Larousse: Ansiklopedik Sözlük, Milliyet Gazetecilik, Vol 3 (1994): 91.
Gezer, Hülya. “Prof. Zehra Çobanlı’nın Çağdaş Türk Seramik Sanatındaki Yeri.” Master Thesis, Erciyes University, 2009.
Güzel, Eylem. “Tunceli İli Oya Örnekleri.” Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi 5, Aralık (2015): 98.
Gökbel, Firdevs Müjde. “Hamam Kültürü ve Seramik Yansımaları.” Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 43, (2019): 57-68.
“Hamam Kültürü.” Accessed 27.11.2019. http://bursaolgunlasma.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/16/15/966823/dosyalar/2016_10/05032439_ hamamkltr2.pdf
“İyileşme Akademisi.” Accessed 28.11.2019. http://iyilesmeakademisi.blogspot.com.tr/2017/07/uzerlik-ya-da-nazar-otu.html
“Kolay yap.” Accessed 28.11.2015. https://www.scoop.it/topic/kolayyap?q=mekik+oyas%C4%B1
Köktürk, Milay. “Ernst Cassirer’de Sembol ve Sembolik Formlar.” PhD Thesis, Atatürk University, 2001.
“Köşe Yazısı: Kara Lastik.” Accessed 17.11.2019. https://tahiromer.wordpress.com/2016/03/04/kose-yazisikara-lastik/ https://www.lafsozluk.com/2017/11/takunya-nedir-ne-demektir-anlami.html. Accessed 15.11.2019.
Özsezgin, Kaya. “Sanat Yapıtını Algılama Pratiği Konusunda.” Anadolu Sanat 2, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları No: 7, (1994):121-125.
Perk, Haluk. “Anadolu Hamam Tasalarının Serüveni.” Accessed 27.11.2019. https://www.zdergisi.istanbul/makale/anadolu-hamam-taslarinin-seruveni-132#images-3
“Safiye Başar.” Accessed 27.11.2019. http://safiyebasar.blogspot.com.tr/
“Sanal Kültür-Kanal Kültür.” Accessed 28.11.2019. http://kanalkultur.blogspot.com.tr/2013/10/aydan-birdevrim-anadolu-kap-tokmaklar.html
Sevim, Cemalettin and Gamze Boz. “Hazır Nesnelerin ve Teknolojinin Sanatta Kullanımı ve Seramik Sanatına Yansıması.” Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi 1, Vol 1 (Kasım 2011): 111-135.
Soylu, Rasim. “Yörük Kültüründe Üzerlik Otu Nazarlıklarının İncelenmesi.” Accessed 15.11.2019. https://www.academia.edu/35748758/Yörük_Kültüründe_Üzerlik_Otu_Nazarlıklarının_İncelenmesi
Tunçalp, Mustafa. Sergi Kataloğu. Hacettepe Üniversitesi Ahmet Göğüş Sanat Galerisi, Ankara (2011).
Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu, Accessed 08.09.2015. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_ bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.55f5d198350428.37914020
Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu, Accessed 08.09.2015. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts
Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu, Accessed 08.09.2015. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.55fc3f5f90cb20.81990831
“Ufuk Tolga Savaş Seramik Sergisi” İzlediklerimiz, Seramik Türkiye Dergisi 24 (2008): 64. Accessed 11.09.2015. https://serfed.com/upload/merged_5.pdf
Yılmaz, Hediye Selda. “Eğin Evleri ve Kapı Tokmakları.” Accessed 27.11.2019. http://www.kentyasam.com/egin-evleri-ve-kapi-tokmaklari-yhbrdty-4185.html
“Zehra Çobanlı.” Accessed 08.09.2015. http://www.zehracobanli.com/zehra-cobanli-kadin-hakkinda-on-women.html