"Cesaret Et Hatırla!": Dersim 1938 Tertelesi

Bu çalışma Dersim Tertelesi ile toplumsal olarak gerçekten yüzleşilip yüzleşilmediği meselesini tartışmaktadır. Bu niyetle öncelikle toplumsal bellek konusunda yapılan kuramsal çalışmalar bağlamında bir çerçeve çizilmektedir. Ardından Dersim Tertelesine ilişkin resmi tarihin kıskacından kurtulup sızan belgeler üzerinden hakikate ulaşma amacıyla sorumlunun/sorumluların kim/kimler olduğu sorusuna yanıt aranmaktadır. Son olarak iki milletvekili, Onur Öymen’in, 10 Kasım 2009’de ve Hüseyin Aygün’ün 10 Kasım 2011’de, yaptıkları açıklamalar sonrası gündemin öncelikli konusu haline gelen Dersim Tertelesi, basındaki temsili üzerinden tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dersim 38 Tertelesi, Toplumsal Bellek, Dersim 38 Tertelesi ile Yüzleşme, Medya ve Dersim 38, Belgelerde Dersim 38

“Dare to Remember”: Dersim 38 Tertelesi (Massacre)

This study aims to discuss whether Turkish society has really come to terms with the Dersim Tertelesi (Massacre). For this purpose, I will first present the theoretical framework developed based on memory studies. Secondly, in search of truth, I will try to locate the actor/s responsible for this massacre drawing upon rare documents leaked from official archive. Lastly, I will discuss and problematize whether Turkish society has really come to terms with Dersim Massacre. This discussion will draw upon examples from media representations of the Massacre which was brought to public agenda after recent speeches by two MPs, Onur Oymen and Hüseyin Aygün.

Keywords:

Dersim 38 Massacre (Tertele), Social Memory, Comes to Terms With Dersim 38 Massacre, Media and Dersim 38, Dersim 38 on Documents,

PDF

___

Agamben, Giorgio (1999), Tanık ve Arşiv: Auschwitz’den Artakalanlar, (Ankara: Dipnot), (Çev. Ali İhsan Başgül).
Aslan, Şükrü (2010), “Genel Nüfus Sayımı Verilerine Göre Dersim’de “Kayıp Nüfus”:1927-1955”, Şükrü Arslan (der.) Herkesin Bildiği Sır: Dersim, (İstanbul: İletişim).
Assmann, Jan (2001), Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik, (İstanbul, Ayrıntı), (Çev. Ayşe Tekin).
Aygün, Hüseyin (2011), Dersim 1938 ve Zorunlu İskân: Telgraflar, Dilekçeler, Mektuplar, Fotoğraflar, (Ankara: Dipnot).
Aygün, Hüseyin (2009), Dersim 1938 Resmiyet ve Hakikat, (Ankara: Dipnot).
Bergson, Henri (1998), Metafiziğe Giriş, (Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları), (Çev. Barış Karacasu). Bergson, Henri (2007), Madde ve Bellek, (Ankara: Dost) (Çev. Işık Ergüden).
Bulut, Faik (2009), Dersim Raporları, (İstanbul: Evrensel Basım Yayın).
Connerton, Paul (1999), Toplumlar Nasıl Anımsar?, (İstanbul: Ayrıntı), (Çev. Alaeddin Şenel)
Conway, Brian (2008), “Local Condition, Global Environment and Transnational Discourses in Memory Work: The case of Bloody Sunday”, Memory Studies, 1(2), 906-927
Çağlayangil, İ. Sabri (2007), Anılarım, (İstanbul: Bilgi).
Çalışlar, İzzeddin (2010), Dersim Raporu, (İstanbul: İletişim).
Derrida, Jacques (2005), Bağışlama ve Kozmopolitizm, (İstanbul: Birey Yayınları), (Çev. Ali Utku ve Mukadder Erkan).
Halbwachs, Maurice (1992), On Collective Memory, (Ed. and translated: Lewis A.Coser), (Chicago: The University of Chicago Press).
Hegarty, Angela (2004), “Truth, Law and Official Denial: The Case of Bloody Sunday”, Criminal Law Forum , 15 (1), 199-246
Jandarma Umum Kumandanlığı (JGK) Raporu (2010), (İstanbul: Kaynak Yayınları).
Nietzsche, Friedrich (2006). Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Sakıncası, (İstanbul: İthaki Yayınevi), (Çev. Mustafa Tüzel).
Nora, Pier (2006). Hafıza Mekânları, (Ankara, Dost), (Çev. Mehmet Emin Özcan).
Ricoeur, Paul (2012), Hafıza, Tarih, Unutuş, (İstanbul: Metis), (Çev. M. Emin Özcan).
Rolston, Bill (2002), “Assembling the Jigsaw: Truth, Justice and Transition in the North Irland”, Race and Class, 44(1), 87-105.
Sancar, Mithat (2008), Geçmişle Hesaplaşma: Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne, (Ankara: İletişim).
Semelin, Jacques (2011), Arındırma ve Yok Etme: Katliam ve Soykırımın Siyasi Kullanımları, (İstanbul: İletişim), (Çev. Melike Işık Durmaz).
Şener, Cemal ( 2003), Osmanlı Belgelerinde Dersim Tarihi, (İstanbul: Etik Yayınları), (Çev. A. Hazarfen).
Traverso, Enzo (2009), Geçmişi Kullanma Kılavuzu: Tarih, Bellek, Politika, (İstanbul, Versus), (Çev. Işık Ergüden).
Umumi Müfettişler Toplantı Tutanakları (2010), (Ankara: Dipnot).
Wieviorka, Annette (2006), 60 Yıl Sonra Auschwitz, (İstanbul: İletişim), (Çev. Işık Ergüden).