NARĀM-SÎN ANTLAŞMASI

Devletlerin birbirleriyle ilişkileri ve bu ilişkiler üzerine inşa ettikleri hukuk, devletlerin varoluş tarihi kadar eskidir. Dünyanın ilk medeniyetleri olarak Antikçağ’da Mezopotamya’da ortaya çıkan medeniyetler aynı zamanda devletlerarası hukukun başlangıç tarihini yaratmış, yazının icadı ile birlikte MÖ. 2500 yıllarından itibaren de Mezopotamya’dan devletlerarası hukuk belgeleri elimize ulaşmaya başlamıştır. Bu makalede en eski devletlerarası hukuk belgelerinden birisi olması sıfatıyla Eski Elamca dilinde yazılmış olan Narām-Sîn Antlaşması incelenecektir. Söz konusu antlaşma, bugün İran Platosu olarak bilinen coğrafi alanda, MÖ. 3400 ile MÖ. 320 yılları arasında 3000 yıldan fazla geçmişiyle en eski ve en uzun ömürlü Antikçağ uygarlıklarından biri olan Elam İmparatorluğu’yla MÖ. 2334 ile MÖ. 2150 yılları arasında Mezopotamya’da varlığını sürdürmüş olan Akad İmparatorluğu arasından gerçekleşmiştir.

Treaty of Narām-Sîn

Devletlerin birbirleriyle ilişkileri ve bu ilişkiler üzerine inşa ettikleri hukuk, devletlerin varoluş tarihi kadar eskidir. Dünyanın ilk medeniyetleri olarak Antikçağ’da Mezopotamya’da ortaya çıkan medeniyetler aynı zamanda devletlerarası hukukun başlangıç tarihini yaratmış, yazının icadı ile birlikte MÖ. 2500 yıllarından itibaren de Mezopotamya’dan devletlerarası hukuk belgeleri elimize ulaşmaya başlamıştır. Bu makalede en eski devletlerarası hukuk belgelerinden birisi olması sıfatıyla Eski Elamca dilinde yazılmış olan Narām-Sîn Antlaşması incelenecektir. Söz konusu antlaşma, bugün İran Platosu olarak bilinen coğrafi alanda, MÖ. 3400 ile MÖ. 320 yılları arasında 3000 yıldan fazla geçmişiyle en eski ve en uzun ömürlü Antikçağ uygarlıklarından biri olan Elam İmparatorluğu’yla MÖ. 2334 ile MÖ. 2150 yılları arasında Mezopotamya’da varlığını sürdürmüş olan Akad İmparatorluğu arasından gerçekleşmiştir.

___

  • Altman, Amnon, Tracing the Earliest Recorded Concepts of International Law, The Ancient Near East (2500-330 BCE), Leiden: Martinus Nijhoff, 2012.
  • Altman, Amnon, “Tracing the Earliest Recorded Concepts of International Law. The Ancient Near East in the Old Babylonian Period (2003-1595 BCE)”, Journal of the History of International Law(10), 2008: 1-33.
  • Cameron, George G. History of Early Iran, Chicago: The University of Chicago Press, 1936.
  • Cooper, Jerrold, “International Law in the Third Millenium”, A History of Ancient Near Eastern Law” , (edit by Raymond Westbrook), Leiden: Brill, 2003: 241-255.
  • Henkelman, Wouter F.M., “Parnakka’s Feast”, Elam and Persia”,(der. J. Alvarez- Mon), Winona Lake: Eisenbrauns, 2007, 1-88.
  • Hinz, Walther, “Elamite God d. GAL”, JNES (Journal of Near Eastern Studies) 24(4), 1965: 351-54.
  • Hinz, Walther, “Elams Vertrag mit Naräm-Sin von Akkade”, ZA(Zeitschrift für Assyriologie), 1967: 66-96.
  • Kämmerer, Jörn Axel, “Das Völkerrecht des Kolonialismus: Genese, Bedeutung und Nachwirkungen”, VRÜ(Verfassung und Recht in Übersee), Cilt: 4, Sayı: 39, 2006: 397-425.
  • Koch, Heidemarie, “Elams Vertrag mit dem akkadischen Konig Narām-Sin (2260– 2223 v. Chr.)”, Staatsverträge, Herrscherinschriften und andre Documente zur politischen Geschichte, Texte aus der Umwelt des Alten Testaments, (der. M Lichtenstein), Gütersloh: Mohn, 2005: 283-287.
  • Korošec, V., Der Vertrag zwischen Narām-Sin aus akkad und unbekannten Elamischen herrscher(MDp, Xi,2-11), Disertationes - XiV, acedemia Scientiarum et artium Slovenica, Clasis i: historia et Sociologia, 1 Jubljana: Slovenska ademedi jaznanost i in unetnosti , 1983.
  • König, F. W., “Die elamischen Königsinschriften”, (AfO (Archiv für Orientforschung), Beiheft 16), graz: Selbstverlag, AfO, 1965.
  • Potts, D.T., The Archaelogy of Elam, Formation and Transformation of an Ancient Iranian State, Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
  • Salem, Isam Kamel, Islam und Völkerrecht, Das Völkerrecht in der islamischen Weltanschauung, Berlin: Kai Homilius, 2009.
  • Truyol Y. Serra, Antonia. Der Wandel der Staatenwelt in neuer Zeit im Spiegel der Völkerrechtsliteratur des 19. und 20. Jahrhundert, Bad Homburg: Gehlen, 1968.
  • Westbrook, Raymond, “The Character of Ancient Near Eastern Law”, A History of Ancient Near Eastern Law, (der. Raymond Westbrook), Leiden: Brill, 2003, 1-93.