TÜRKİYE-İRAN ADLİ İŞBİRLİĞİ SÖZLEŞMESİ’NİN GERİ VERMEYE İLİŞKİN BÖLÜMÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ

Türk hukukunda geri verme konusu, 5237 sayılı TCK’nın 18’inci maddesinde düzenlenmiştir. Ayrıca, bu alanda çeşitli ikili sözleşmeler de imzalanmıştır. Diğer yandan, günümüzde geri verme işleminin vazgeçilmez unsurlarından biri haline gelen insan hakları konusundaki güvencelerin ise imzalanan ikili sözleşmelerde yeterince yer almadığı görülmektedir. Bu konuda verilebilecek örneklerden birisi ise çalışmamızda inceleme konusu yapılan ve görece yeni tarihli olan Türkiyeİran Sözleşmesidir. Esasen, söz konusu Sözleşmede tespit edilen ve genel olarak ikili sözleşmelerde görülen sorunlar ve eksiklikler,Türkiye’nin bu alanda politika geliştirmesine de esas olacak müstakil bir geri verme kanununa olan ihtiyacı bir kez daha ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler:

Geri Verme, İnsan hakları, Müstakil Geri Verme Kanunu, Terminoloji

THE EVALUATION OF EXTRADITION SECTION OF TURKEY-IRAN MUTUAL LEGAL COOPERATION AGREEMENT

In Turkish law, extradition matter is regulated in Article 18 of 5237 numbered Turkish Penal Code. Furthermore, Turkey has also signed bilateral agreements in this field. On the other hand, human rights guarantees, which have become indispensable element for extradition, have not taken place adequately in those bilateral agreements. Relatively new Turkish-Iran Extradition Agreement, which is examined in this essay, constitutes an example on this topic. Essentially, those problems and defects which are identified in this agreement shows us the necessity of Special Law on Extradition that will be basement for policy development within this area

Keywords:

Extradition, Human Rights, Special Law on Extradition, Terminology,

PDF

___

ABDELGAWAD, Elisabeth Lambert; The Execution of Judgments of the European Court of Human Rights, AK Yayını, Strasbourg/Fransa, 2008.
ARMAĞAN, Servet; Türkiye’nin Anayasa Deneyimleri ve Yeni Anayasanın Dili, Dil ve Edebiyat, Nisan 2012, ss.16-21.
ARTUK, Mehmet Emin/GÖKCEN, Ahmet/YENİDÜNYA, A. Caner; 5237 Sayılı Yeni TCK’ya Göre Hazırlanmış Ceza Hukuku Genel Hü- kümler, 3.Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007.
ASIAN DEVELOPMENT BANK; Mutual Legal Asistance, Extradition and Recovery of Proceeds of Corruption in Asia and the Pacific, Thematic Review-Final Report, 2007.
AYBAY, Rona; Kamusal Uluslararası Hukuk, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2012.
CRYER, Robert/FRIMAN, Hakan/ROBINSON, Darryl/WILMSHURST, Elizabeth; An Introduction to International Criminal Law and Procedu- re, Cambridge, 2.Baskı, 2010.
DAVER, Bülent; Kanunla İlgili Meseleler, AÜSBF Dergisi, C.16, Sayı:4, 1961, ss.217-246.
DOĞRU, Osman/NALBANT, Atilla; İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, Açıklama ve Önemli Kararlar, Şen Matbaa, Ankara, 2012.
DONAY, Süheyl; Türkiye ile ABD Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Yardım ve Ceza Yargılarının Yerine Getirilme- sine İlişkin Anlaşmalar, MHB, Sayı:1, 1981, ss.9-12.
DUGARD, John/WYNGAERT, Christine Van den; Reconciling Extraditi- on with Human Rights, American Journal of International Law, C.92, No:2, 1998, ss.187-212.
EM, Ali; Kanunların ve İdari düzenleyici Tasarrufl arın Yapım Tekniği, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
ERGÜL, Ergin; Teori ve Uygulamada Suçluların İadesi ve Hükümlülerin Nakli, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2003.
ERSOY, Yüksel; Onuncu Milletlerarası Ceza Hukuku Kongresi, AÜSBF Dergisi, C.24, 1969, ss.295-305.
FENDOĞLU, Hasan Tahsin/ARI, Bülent/ASLANTAŞ, Selim; AB Mükte- sebatına Uyum Reformları, Adalet Kitabı, Adalet Bakanlığı Yayını, An
GILBERT, Geoff; Aspects of Extradition Law, Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht/ Boston/London, 1991.
GÖZÜBÜYÜK, Abdullah Pulat; Devletlerarası Ceza Hukuku, Türk Hukuk Kurumu Yayını, Ankara, 1959.
GÜLER, Ülkü; 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununa Göre Suçluların Geri Veril- mesi, Adalet Dergisi, Sayı:28, 2007, ss.55-110.
GÜNDEL, Ahmet; Türk Ceza Kanunu Açıklaması, C.1, Sözkesen Matbaacı- lık, Ankara, 2009.
IZUMO, Alice; Diplomatik Assurances Against Torture and Ill Treatment: European Court of Human Rights Jurisprudence, Columbia Human Rights Law Review, C.42, Sayı:1, Fall-2010, ss.233-277.
İBA, Şeref; Kanun Metninin Hazırlanması ve Cumhurbaşkanlığına Gönderme Süreci, in Kanun Yapım Süreci Sempozyumu, 17/1/2011, (Ed: İrfan Neziroğlu ve Fahri Bakırcı), ss.179-184.
İÇEL, Kayıhan/DONAY, Süheyl; Karşılaştırmalı ve Uygulamalı Ceza Hu- kuku, Genel Kısım, 1.Kitap, Beta, İstanbul, 2005.
De LANGE, Roel; The European Public Order, Constitutional Principles and Fundamental Rights (Kasım 2, 2009), Erasmus Law Review, C.1, No.1, 2007, ss.3-24.
LANGFORD, Peter; Extradition and Fundamental Rights: the Perspective of the European Court of Human Rights, The International Journal of Hu- man Rights, C.13, Sayı:4, Eylül-2009, ss.512-529.
MARMO, Marinella; The Execution of Judgments of the European Court of Human Rights-A Political Battle, Maastricht Journal of European and Comparative Law, C.15, No:2, 2008, ss.235-258.
MERDANOĞLU, Hüsnü; Hukuk Metinlerimizin Sorunları ve Çözüm Yolları, Amme İdaresi Dergisi, C.27, Sayı:1, 1994, ss.107-127.
NAL, Sabahattin; AİHS Çerçevesinde İşkence ve İnsanlıkdışı Muamele veya Küçültücü Muamele veya Ceza, MHB, Yıl:1999-2000, C.19, Sayı:1-2, 2001, ss.529-554.
NAL, Sabahattin; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Taraf Ülke Hukukla- rındaki Yeri ve Taraf Ülke Hukuklarına Etkisi, Yargıtay Dergisi, Ocak- Nisan, C.28, Sayı:1-2, 2002, ss.214-232.
O’BOYLE, Michael; Practice and Procedure Under the European Conven- tion on Human Rights, Santa Clara Law Review, C.20, Sayı:3, Sum- mer-1980, ss.697-732.
ÖNDER, Ayhan; Ceza Hukuku Genel Hükümler, C.I, Beta, İstanbul, 1991.
ÖZGEN, Eralp; Suçluların Geri Verilmesi, Ajans-Türk Matbaası, Ankara, 1962.
ÖZGENÇ, İzzet; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, An- kara, 2008.
ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, M.Ruhan; Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirle- ri Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2008.
PONCET, Dominique/HART, Paul Gully; Extradition: The European Mo- del, New York, 1986.
POYNOR, Bryony; Mamatkulov and Askarov v.Turkey: The Relevance of Article 6 to Extradition Proceedings, E.H.R.L.R, Sayı:4, 2005, ss.409- 418.
REİSOĞLU, Safa; Uluslararası Boyutlarıyla İnsan Hakları, Beta, İstanbul, 2001.
SCHABAS, William; Indirect Abolition: Capital Punishment’s Role in Extra- dition Law and Practice, The Loyola of Los Angeles International and Comparative Law Review, C.25, 2003, ss.581-604.
SELÇUK, Sami; Önce Dil, Truva Yayınları, İstanbul, 2009.
SINAR, Hasan; Siyasal Suç Üzerine Bir İnceleme, İÜHFM, C.LVIII, Sayı:1- 2, ss.53-77.
SITAROPOULOS, Nicholas; The Role And Limits of The European Co- urt Of Human Rights In Supervising State Security And Anti-Terrorism Measures Affecting Aliens’ Rights, in: Terrorism and the Foreigner: a decade of tension around the rule of law in Europe,(Ed: Elspeth Guild and Anneliese Baldaccini), Leiden, Brill, 2007, ss.85-120.
TEZCAN, Durmuş/ERDEM, M.Ruhan/SANCAKDAR, Oğuz; Avrupa İn- san Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Adalet Bakanlığı Yayını, An
TEZCAN, Durmuş/ERDEM, M.Ruhan/ÖNOK, R.Murat; Uluslararası Ceza Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2009.
TURHAN, Faruk; Alman Suçluların İadesi Hukukunun Esasları, SÜHFD, C.11, Sayı:3-4, 2003, ss.74-113.
ÜNVER, Yener; Uluslararası Normlar Bağlamında Suçluların Geri Verilmesi ve Türkiye, Anayasa Yargısı Dergisi, C.17, 2000, ss.410-436.
WARBRICK, Colin; Recent Developments in UK Extradition Law, Interna- tional and Comparative Law Quarterly, C.56, Sayı:1, 2007, ss.199-208.
YENİSEY, Feridun; Yurtdışında İşlenen Suçlar, MHB, Sayı:1, 1986, ss.21- 23.
YENİSEY, Feridun (Ed); Ceza Hukukuna Giriş, Alman Ceza Hukuku, Ku- sur İlkesi, Ceza Hukukunun Sınırları, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.
YILMAZ, Alia; Individual Rights in the European Extradition Procedure, Cenevre Üniversitesi, Institut Universitaire de Hautes Etudes Internati- onales, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Tez No:506, Cenevre, 1993.
YÜKSEL, Nahit; Yasama Sürecinin Söylem Sorunları (5018 Sayılı Yasaya Eleştirel Bakış Denemesi)”, Bütçe Dünyası, C.2, Sayı: 25, 2007, ss.16- 27.
ZAGARIS, Bruce; Procedural Safeguards and Evidentiary Requirements, In- ternational Review of Penal Law, Sayı:62, 1991, ss.75-77.
ZÜLFİKAR, Hamza; Anayasa Dili ve Bir Dönemin Tartışmaları, Dil ve Edebiyat, Nisan-2012, ss.22-26.
UN Human Rights Experts Condemn Recent Execution in Iran; http://www. Un.org/apps/ news/story.asp? NewsID =42346&Cr=execution&Cr1; Erişim: 23/10/2012.
http://www.statewatch.org/news/ 2007/jun/uk-usa-extradition-treaty.pdf ; Eri- şim:13/11/2012.
http://tdkterim.gov.tr/bts/ ; Erişim: 3/10/2012.
http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=024&CM=8 &DF=12/11/2012&CL=ENG; Erişim:12/11/2012.
http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss613.pdf ; Erişim: 27/9/2012.
Extradition Act 1988; http://www.comlaw.gov.au/Details/C2012C00683 ; Erişim: 19/10/2012.
Death Sentences and Executions 2011;http://www.amnesty.org/en/library/as- set/ACT50/001/ 2012/en/241a8301-05b4-41c0-bfd9-2fe72899cda4/ act500012012en.pdf; Erişim:23/10/2012.
http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2003/41/pdfs/ukpgaen20030041en. pdf;Erişim: 11/11/2012.
http://www.publications.parliament.uk/pa/jt201012/jtselect/ jtrights/156/15605.htm ; Erişim: 3/10/2012
http://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/E-23.01/; Erişim: 21/10/2012.
http://www.oas.org/juridico/english/treaties/b-47.html ;Erişim: 3/10/2012
http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig.asp?NT=190&CM=8 &DF=10/11/2012&CL=ENG ; Erişim:10/11/2012.
European Convention on Extradition; http://conventions.coe.int/Treaty/en/ Treaties/Html/ 024.htm ; Erişim: 30/3/2012.
http://www.echr.coe.int/ECHR/homepageen ; Erişim: 11/11/2012.
http://www.un.org/documents/ga/res/45/a45r116.htm ; Erişim: 3/10/2012.
International Covenant on Civil and Political Rights; http://treaties. un.org/ Pages/View Details.aspx?src=UNTSONLINE&tabid=2&mtdsg_ no=IV-4&chapter=4&lang=en# Participants ; Erişim: 20/10/2012.
http://www.publications.parliament.uk/pa/jt201012/jtselect/ jtrights/156/15605.htm; Erişim: 3/10/2012.
Adalet Bakanlığının 16/11/2011 tarihli ve B.03.0. UİG.0.00.00.06/010.06.02/7-4 sayılı Genelgesi; http://www.uhdigm. adalet.gov.tr/genelgeler/69-4%20Nolu%20Genelge.pdf ; Erişim: 9/12/2012.