İHMALÎ SUÇ TEORİSİ

İhmal, davranış normlarıyla ve dolayısıyla, hukuk kurallarıyla kişiye belli bir icraî davranışta bulunma yükümlülüğünün tahmil edildiği hallerde, kişinin bu yükümlülüğü yerine getirmemesidir. İcraî davranışla ihmalî davranış arasındaki müştereklik, ancak normatif sahada kurulabilir; yani hukuk kurallarından kaynaklanan bir yükümlülüğe aykırılık ve dolayısıyla, bir haksızlık teşkil ettiği hususunda mevcuttur. İhmalî davranış, kaynağını davranış normlarından ve dolayısıyla, hukuk kurallarından alan belli bir icraî davranışta bulunma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi olarak tezahür etmektedir. Davranış normunun ve ilgili hukuk kuralının korumayı hedeflediği hukukî değer, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi suretiyle, ihlâl edilmektedir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi, yani ihmali; belli bir hukukî değerin ihlâli mahiyetini taşıyacak ve dolayısıyla, bir haksızlık teşkil edecektir. Davranış normlarından kaynaklanan bu icraî davranışta bulunma yükümlülüğünün salt yerine getirilmemesi, bir haksızlık teşkil eder. Bu haksızlıkların önemli bir kısmı, kanunlarda suç olarak tanımlanmıştır. Hatta, belli bir yönde icraî davranışta bulunma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi sonucunda, örneğin bir insan yaralanmış, sağlığı bozulmuş ve hatta ölmüş olabilir; bir başkasının malına zarar verilmiş olabilir. Kanun koyucu, belli yönde icraî davranışta bulunma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi neticesinde bir insan ölmüş veya yaralanmış olması hallerine ilişkin olarak Kanunda ayrı hüküm vaz’etmek suretiyle, esasen icraî davranışla işlenen bu suçların ihmalî davranışla da işlenebileceğini kabul etmektedir Kişinin hukukî statüsünden veya kişiler arasındaki hukukî ilişkiden kaynaklan teminat yükümlülüğü, ihmalî davranışla icraî davranışın eşdeğerliliğini sağlamaktadır. Bu eşdeğerlilik dolayısıyladır ki, teminat yükümlülüğünün gereğini yerine getirmeyen kişi, ilgili suçun faili olarak sorumlu tutulmaktadır. İşbu çalışmada, doktriner görüşler dikkate alınarak ve özellikle uygulamadan örnekler gösterilerek çeşitli suçlar bağlamında ihmalî davranış dolayısıyla ceza hukuku sorumluluğu incelenmiştir.

THEORY OF CRIMINAL OMISSIONS

The omission is the failure of the person to fulfill his/her obligation in cases where the norms of behavior and therefore the rules of law impose a duty to perform a certain positive act on a person. The commonality between positive acts and omissions can only be established in the normative field. In other words, there is a violation of a duty arising from the rules of law and therefore an injustice. An omissive act is the failure to fulfill a duty to perform a certain positive act that derives from the norms of behavior and therefore the rules of law. The legal value that the norm of behavior and the relevant legal rule aims to protect is violated because this duty is not fulfilled. Failure to fulfill this duty, that is its omission, means a violation of a certain legal value and constitutes an injustice. The mere non-fulfillment of this duty to perform a positive act arising from the norms of behavior constitutes an injustice. A significant part of these injustices is defined as crimes in laws. As a result of not fulfilling the duty to perform a certain positive act, for example, a person may be injured, his/her health deteriorated or even die or someone else's property may be damaged. The legislator has made a separate provision in the Law regarding the death or injury of a person as a result of not fulfilling the duty to perform a certain positive act, and has accepted that these crimes, which are essentially committed with positive acts, can also be committed by omissions. The duty of care arising from the legal status of the person or the legal relationship between the persons makes the omission equivalent to a positive act. Because of this equivalence, the person who does not fulfill the duty of care is held responsible as the perpetrator of the relevant crime. In this study, criminal law responsibility due to omissions in the context of various crimes has been examined by considering doctrinal views and especially by showing examples from practice.

___

  • ÖZGENÇ İ/KILIÇ A Ş/BAYTEMİR KONTACI B/ÖLMEZ G/ ÜNAL O G/GENÇ F U, Ceza Hukuku Genel ve Özel Hükümler Sınav Soru ve Cevapları, Seçkin, Ekİm 2021 vd.