Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine Eleştirel Pedagojik İlkeler Bağlamında Yaklaşım

Bu çalışma, öğrencilerdeki bilimsel süreç becerilerine eleştirel pedagoji ilkeleri dikkate alınıpyaklaşıldığında meydana gelebilecek değişimleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nicelyöntemlerden eşdeğer olmayan karşılaştırma grubu deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışmagrubunu bir devlet okulunun iki şubesinde eleştirel pedagoji ilkelerine göre üç şubesinde ise mevcutfen bilimleri öğretim programına göre fen öğretimi yapılan beş farklı şubeden 129 sekizinci sınıföğrencileri oluşturmaktadır. Uygulamalar 24 hafta boyunca haftada dört saat olmak üzere sekizincisınıf fen bilimleri dersinde yürütülmüştür. Veri toplamak için öğrenciler tarafından hazırlanan fenbilimleri öğretim programı ve bilimsel süreç beceri testi kullanılmıştır. Veri analizi olarak betimselistatistik, tek faktörlü varyans analizi ve ilişkili örneklem t-testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları,deney grubu öğrencilerinin kontrol grubu öğrencilerine göre bilimsel süreç becerilerinde istatistikselolarak anlamlı farklılaşmalar olduğunu göstermiştir

Approach to Scientific Process Skills ofStudents in the Context of Critical Pedagogical Principles

The aim of this study is to determine the changes that may arise when students' scientific process skills are approached with critical pedagogical principles. The research was quantitative in appearance and non-equivalent comparison group design was used. The study group consisted of 129 eighth grade students from five different classes in a public school. In two of the classes, science teaching was conducted according to the principles of critical pedagogy and in the other three classes according to the existing science curriculum. The applications were carried out in the eighth grade science course, four hours a week for 24 weeks. Science curriculum and scientific process skill test prepared by students were used to collect data. The reliability coefficient of the test was between 0.60 ≤ α ≤ 0.80 in the sample area. Descriptive statistics, one-factor analysis of variance and related t-test were considered as data analysis. The results of the study showed that the scientific process skills of the experimental group students were statistically significant differences compared to the control group students.

PDF

___

Abruscato, J. (2000). Teaching children science: A discovery approach, 5th ed. Boston: Allyn and Bacon.
Akar, Ü. (2007). Öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ve eleştirel düşünme beceri düzeyleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Akbıyık, C. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Akdeniz, A. R. (2006). Problem çözme, bilimsel süreç ve proje yönteminin fen eğitiminde kullanımı. S. Çepni (Ed.). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi içinde (5.baskı, 107-133). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Aksakallı, A., Salar, R. ve Turgut, Ü. (2018). Eleştirel pedagoji ilkelerine göre yapılan fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 961 -971.
Althusser, L. (1991 ). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İstanbul: İttihaki Yayınları.
Apple, M. (2004). Neoliberalizm ve eğitim politikaları üzerine eleştirel yazılar. (F. Gök, M. Apak, B. Can, D. Çankaya, F. Keser, H. Ala, Çeviri). Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
Apple, M. W. (1982). Education and power. London: Routledge and Kegan Paul.
Apple, M. W. (2009). Müfredatın ve eğitimin yeniden yapılandırılması/Neo-liberalizmin ve yeni muhafazakârlığın gündemi. Eleştirel pedagoji söyleşileri. (E.Ç. Babaoğlu, Çeviri). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Applee, M., & Beane, J. A. (2011). Demokratik okullar: Güçlü eğitimden dersler. (M. Sarı, Çeviri). Ankara: Dipnot Yayıncılık.
Arslan, A. (1995). İlkokul öğrencilerinde gözlenen bilimsel beceriler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Arslan, A., G. ve Tertemiz, N. (2004). İlköğretimde bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 479-492.
Arthur, C. (1993). Teaching science through discovery. Toronto: Macmillan Publishing Company.
Ayaz, A., Akdeniz, A. R. ve Çepni, S. (1994). Fen bilimlerinde laboratuvarın yeri ve Önemi-I. Çağdaş Eğitim, 19, 21 -25.
Aydoğdu, B. (2014). Bilimsel süreç becerileri. Fen bilimleri öğretimi. Ankara.
Baker, C. (2006). Zorunlu eğitime hayır. (A. Sönmezay, Çeviri). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Berthoff, A. E. (1998). Okuryazarlık: sözcükleri ve dünyayı okuma. (S. Ayhan, Çeviri). Ankara: İmge Yayıncılık.
Blackwell, F. F., & Hofmann, C. (1991 ). Science: Field test edition (High/Scope K-3 Curriculum Series).
Chomsky, N. (2007). Chomsky, demokrasi ve eğitim. (E. Abaoğlu, Çeviri). İstanbul: BGST Yayınları.
Christence, L. B., Johnson, R. B., & Turner L. A. (2015). Research methods, design and analysis. (A. Aypay, Çeviri). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çepni, S., Ayaş, A., Johnson, D. ve Turgut, M. F. (1996). Fizik öğretimi. Ankara: Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Deneme Basımı.
Diaz, M. (2016). Critical pedagogy and student success: The transformative work of teaching and learning (Doctoral Dissertation). New Mexico State University.
Dökme, İ. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının bilimsel süreç becerileri yönünden değerlendirilmesi. İlköğretimOnline, 4(1), 7-17.
Dökme, İ. ve Ozansoy, Ü. (2004). Fen öğretiminde bilimsel iletişim kurabilme becerisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 6-9.
Ergin, Ö., Şahin, E. Ş. ve Öngel, S. E. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen öğretimi. İzmir: Dinazor Kitapevi.
Fischman, G. E., & Mclaren, P. (2005). Rethinking critical pedagogy and the Gramscian and Freirean legacies: From organic to committed intellectuals or critical pedagogy, commitment, and praxis. Cultural Studies? Critical Methodologies, 5(4), 425-446.
Freire, P. (2006). Ezilenlerin pedagojisi. (D. Hattatoğlu, E. Özbek, Çeviri). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Freire, P. (2009). Dönüşümün riskleri ve hissettirdiği korkular. Eleştirel pedagoji söyleşileri. (E. Ç. Babaoğlu, Çeviri). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Freire, P. (2010). Ezilenlerin pedagojisi. (D. Hattaoğlu ve E. Özbek, Çeviri). İsyanbul: Ayrıntı Yayınları.
Freire, P., & Macedo, D. (1998). Okuryazarlık: Sözcükleri ve dünyayı okuma. (S. Ayhan, Çeviri). Ankara: İmge Yayıncılık.
Geban, Ö. (1990). İki farklı öğretim yönteminin lise seviyesindeki öğrencilerin kimya başarılarına, bilimsel işlem becerilerine ve kimyaya karşı olan tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Ankara.
Germann, J. P., Aram, R., & Burke, G. (1996). Identifying patterns and relationships among the responses of seventh grade students to the science process skills of designing experiments. Journal of Research in Science Teaching, 33(1), 79-99.
Giroux, H. A. (1979). Paulo Freire’s approach to radical educational reform. Curriculum Inguiry, 9(3), 257- 272.
Giroux, H. A. (2009). Dil/kültürel incelemeler alanında eleştirel pedagojinin bir rolü var mıdır? eleştirel pedagoji söyleşileri. (E. Ç. Babaoğlu, Çeviri). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Harlen, W. (1993). Teaching and learning primary science. London: ConvinPress.
Harlen, W. (1999). Purposes and procedures for assessing science process skills. Assessment in Education, 6(1), 129-144.
Hazır, A. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini edinebilme düzeyleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Entitüsü, Afyonkarahisar.
Hughes, C., & Vade, W. (1993). Inspirations for investigations in science. Warwickshire: Scholastic Publicalion.
Huppert, J., Lomask S.M., & Lazarorcitz, R. (2002). Computer simulations in the high school: students’ cognitivestages,science process skills and academic achievement in microbiology. International Journal of Science Education, 24(8), 803-821.
Hurd, P. D. (1991). Why we must transform science. Educational Leadership, 49(2), 33-35.
Illich, I. (2009). Okulsuz toplum. (M. Özay, Çeviri). İstanbul: Şule Yayınları.
İnal, K. (2010). Eğitim ve iktidar. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kılıç, Z. Atasoy, S. Tertemiz, N. Şeren, M. ve Ercan, L. (2001). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu fen bilgisi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Lind, K. (1998). Science process skills: Preparing for the future. Monroe 2-Orleans Board of Cooperative Education Services.
Martin, D. J. (2003). Elementary science methods: A constructivist approach (3rd ed.). USA: Thomson Publishing Company.
McLaren, P. (1993). Schooling as a ritual performance: Toward a political economy of educational symbols and gestures. New York: Routledge
McLaren, P. (2011). Okullarda yaşam. Eleştirel pedagojiye giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
McLaren, P. L. (2003). Revulationary pedagogy in post revolution times. Rethinking the political economy of criritical education. New York and London: Routledge Falmer, 151 -184.
Ostlund, K. L. (1992). Science process skills: Assessingh ands-on student performance. New York: AddisonWesley.
Özoğlu, S. Ç. (1994). Bilim ve eğitim ilişkileri. Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara, 75, 83.
Özsoy, S. (2004). Eşitlikçi bir eğitim deneyimi olarak köy enstitüleri. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 2(7), 4-25.
Padilla, M. J. (1990). The science process skills. Research Matters-to the science Teacher, 9004.
Paul, R., Binker., A. Jensen, K., & Kreklau, H. (1990). Critical thinking handbook: K-4-6 guide for remodeling lesson plans in language arts, social studies and science. Sonoma State University, Rohnert Park, CA: Foundation for Critical Thinking.
Pekmez, E. Ş. (2001). Fen öğretmenlerinin bilimsel süreçler hakkındaki bilgilerinin saptanması. Maltepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, İstanbul, 543-549.
Ramig, J. E., Bailer, J., & Ramsey, M. J. (1995). Teaching science process skills. Torrance, California: Good Apple.
Rao, D. B., & Kumari, U. N. (2008). Science process skills of school sdudents. Darya Gnaj, New Delhi: Discovery Publishing House.
Rezba, R. J., Sparague, C. S., Fiel, R. L., Funk, H. J. Okey, J. R., & Jaus, H. H. (1995). Learning and assessing science process skills. Iowa: Kendall. cf
Rillero, P. (1998). Process skills and content knowledge. Science activities. Retrieved from http://www.sa.ebsco.com. September, 1, 2019.
Roberts, P. (2003). Knowledge, dialouge and humanization. critical theory and the human condition. Peter Lang, New York, 169-183.
Roberts, R., & Gott, R. (1999). Procedural understanding: Its place in the biology curriculum. School Science review, 81(294), 19-25.
Saat, R. M. (2004). The acquisition of integrated science process skills in a web-based learning environment. Research in Science ve Technological Education, 22(1), 23-40.
Sağıroğlu, N. A. (2013). Özgürleştirici eğitim arayışları: köy enstitüleri ve eleştirel pedagoji okulu. Amme İdaresi Dergisi,46(1), 81 -98.
Sittirug, H. (1997). The predictivevalue of science process skills, attitude toward science, and cognitive development on achievement in a Thai Teacher Institution. (Unpublished Doctoral Dissertation), University of Missouri, Columbia.
Taşar, M. F., Temiz, B. K. ve Tan, M. (2002). İlköğretim fen öğretim programında hedeflenen öğrenci kazanımlarının bilimsel süreç becerilerine göre sınıflandırılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 1, 380-385.
Temiz, B. K. (2001). Lise 1. sınıf fizik dersi programının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye uygunluğunun incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Temiz, B. K. ve Tan, M. (2003). İlköğretim fen öğretiminde temel bilimsel süreç becerileri. Eğitim ve Bilim, 28(127), 18-24.
Temizyürek, K. (2003). Fen öğretimi ve uygulamaları. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Turgut, M. F., Baker, D., Cunningham, R., Piburn, M. ve Roger Cunningham (1997). İlkögretim fen ögretimi. Ankara: YÖK/DB Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Yayınları.
Walters, Y. B., & Soyibo, K. (2001). An analysis of high school students' performance on five integrated science process skills. Research in Science & Technological Education, 19(2), 133-145.
Yıldırım, C. (1985). Bilim felsefesi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Yılmaz, K. ve Altınkurt, A. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ile ilgili görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 195- 213.