Fethi ÖZDEMİR, Mehmet Yıldırım, Mahsa POURALİ KAHRİZ

Mentha spicata subsp. spicata hipokotilinden in vitro çoklu sürgün rejenerasyonu

Mentha spicata subsp. spicata tıbbi ve aromatik bir bitkidir. Bu çalışmada Mentha spicata subsp. spicata’nın in vitro’ da çoğaltımı amacıyla hipokotil eksplantları BAP ve NAA ’nın farklı kombinasyonlarını içeren, %3 sukroz ilave edilmiş ve % 0.65 agar ile katılaştırılmış MS besin ortamında kültüre alınmıştır. Araştırma sonuçları kallus oluşum yüzdesi, rejenere sürgün yüzdesi, eksplant başına düşen ortalama sürgün sayısı, ortalama sürgün uzunluğu, eksplant başına düşen ortalama kök sayısı ve ortalama kök uzunluğu için BAP-NAA arasındaki kombinasyoların etkili olduğunu göstermiştir. Maksimum kallus oluşum yüzdesi 0.25 mg/L BAP + 0.50 mg/L NAA içeren MS besin ortamında, maksimum rejenere sürgün yüzdesi 2 mg/L BAP + 0.25 mg/L NAA içeren MS besin ortamında, maksimum eksplant başına düşen ortalama sürgün sayısı 2 mg/L BAP içeren MS besin ortamında, maksimum ortalama sürgün uzunluğu 2 mg/L BAP + 0.50 mg/L NAA içeren MS besin ortamında, kaydedilmiştir. Rejenere sürgünler 0.5 mg/L IBA içeren MS besin ortamında köklendirilmiştir.

In vitro multiple shoot regeneration from hypocotyl in Menta spicata subsp. spicata

Mentha spicata subsp. spicata is a medicinal and aromatic plant. In order to propagate Mentha spicata subsp. spicata in vitro, hypocotyl explants were cultured in MS medium containing different combinations of BAP and NAA supplemented with 3% sucrose and solidified with 0.65% agar. The results showed a significant interaction between BAP and NAA combinations for callus formation percentage, shoot regeneration percentege, number of shoots and roots per explant, shoot and root length. Maximum callus regeneration percentage was noted in MS medium containing 0.25 mg/L BAP + 0.50 mg/L NAA, maximum shoot regeneration percentage was noted in MS medium containing 2 mg/L BAP + 0.25 mg/L NAA, Maximum number of shoot per explant was noted in MS medium containing 2 mg/L BAP, maximum number of shoot lenght was noted in MS medium supplemented with 2 mg/L BAP + 0.50 mg/L NAA. The regenerated shoots were rooted on MS medium containing 0.5 mg/L IBA.

Keywords:

BAP in vitro, Mentha spicata subsp. spicata, NAA,

PDF

___

Başer, K.H.C. 1997. İlaç ve baharat bitkilerinin ilaç ve alkollü içki sanayilerinde kullanımı. İstanbul Ticaret Odası Yayın, No: 39. İstanbul.
Baydar, H. 2007. Tıbbi, aromatik ve keyf bitkileri bilimi ve teknolojisi (Genişletilmiş II. Baskı). Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 51, Isparta.
Ellialtıoğlu, Ş., Sevengör, Ş., Sezik, E. 2007. Şanlıurfa'da nane tarımının geliştirilmesi üzerinde çalışmalar. Şanlıurfa GAP GİDEM Bilgilendirme Toplantısı, 30 Mart 2007, Seminer Notları (Yayımlanmamış). (http://iller.gidem.org/Sanliurfa /TibbiAromatikBitkiler.aspx).
Kukreja, A.K., Dhawan, O.P., Mathur, A.K., Ahuja, P.S., Mandal, S. 1991. Screening and evaluation of agronomically useful somaclonal variations in Japanese mint (Mentha arvensis L.). Euphytica, 53: 183-191.
Li, X., Niu, X., Bressan, R.A., Weller, S.C., Hasegawa, M.P. 1999. Efficient plant regeneration of native spearmint (Mentha spicata L.). In Vitro Cell Dev Biol Plant, 35: 333-338.
Murashige, T., Skoog, F. 1962. A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Physiol Plantarum, 15: 473-97.
Nakipoğlu, M., Otan, H. 1992. Tıbbi bitkilerin flavonitleri. Anadolu Journal of AARI, 4(1): 70-93.
Ozdemir, F.A., Yildirim, M.U., Kahriz, M.P. 2014. Efficient micropropagation of highly economic, medicinal and ornamental plant Lallemantia iberica (Bieb.) Fisch. and C. A. Mey. BioMed Res. International, ID 476346. doi:10.1155/2014/476346.
Özel, A., Özgüven, M. 1998. Harran ovası koşullarında farklı dikim zamanlarının bazı nane (Mentha ssp) tiplerinin verim ve bazı tarımsal karakterlerine etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23(4): 921-928.
Özgüven, M., Kırıcı, S. 1999. Farklı ekolojilerde nane (Mentha) türlerinin verim ile uçucu yağ oran ve bileşlerinin araştırılması. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 465-472.
Pooviaiah, C.R., Stephen, R.W.C., Matthew, J. 2006. A in vitro adventitious shoot regeneration of native spearmint using internodal explants. Hort Sci, 41: 414-417.
Rech, E.L., Pires, M.J.P. 1986. Tissue culture propagation of Mentha sp. By the use of axillary buds. Plant Cell Reports, 5: 17-18.
Sarwar, S., Zia, M., Rehman, R., Fatima, Z., Sial, R.A., Chaudhary, M.F. 2009. In vitro regeneration in mint from different explants on half strength MS medium. African Journal of Biotechnology, 8(18): 4667-4671.
Sunandakumari, C., Martin, K.P., Chithra, M., Sini, S., Madhusoodanan, P.V. 2004. Rapid axillary bud proliferation and ex vitro rooting of herbal spice, Mentha piperita L. Indian Journal of Biotechnology, 3:108-112.
Telci, İ., İncekara Sahbaz, N., Yılmaz, G., Tugay, M.E. 2004. Agronomical and chemical characterization of spearmint (Mentha spicata L.) originating in Turkey. Economic Botany, 58(4):721-728.
Van Eck, J.M., Kitto, S.L. 1992. Regeneration of peppermint and orange mint from leaf disk. Plant Cell Tiss. Org. Cult, 30: 41- 46.