Kırsal ve Kentsel Alanda Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kullanım Durumu: Ankara Örneği

Bu çalışma Ankara ili özelinde kırsal kesimde Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BİT) kullanımının kentsel nüfusa göre farklılıklarını araştırmak amacı ile 2018 ve 2019 yıllarında yürütülmüştür. Çalışma, kentsel ve kırsal alanda yaşayan nüfusun BİT kullanımı açısından farklılık teşkil edip etmediğini belirlemesi, böylece gelecekte özellikle kırsal bölgelerin gelişiminde izlenebilecek BİT stratejilerinin temelini oluşturan özgün bir araştırma olması açısından önemlidir. Çalışmada gayeli örnekleme kullanılarak kırsal alanda yaşayan 50 kadın ve 50 erkeğe, ayrıca kentsel alanda yaşayan 50 kadın ve 50 erkeğe çoktan seçmeli ve bazı sorularda birden fazla seçenek işaretlenebilen anket uygulanmıştır. Kırsal alan tespitinde Ankara’nın tarımsal etkinliği yüksek olan Polatlı ilçesinin uydu görüntülerinden yararlanılmış, ayrıca Polatlı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Polatlı Ziraat Odası uzmanlarından alınan görüşlere istinaden Beylikköprü ve Sarıoba mahalleleri seçilmişlerdir. Kentsel alan seçiminde de uydu görüntülerinden yararlanılmış ve tarım etkinliğinin bulunmadığı kentsel mahalleler tespit edilmiştir. Sonuçlar IBM SPSS v.23 istatistik analiz yazılımı kullanılarak değerlendirilmişlerdir. Değerlendirme sonucunda kırsal ve kentsel nüfus arasında eğitim, çalışma ve gelir farklılığının yanı sıra BİT araçlarının tipleri ve kullanım amaçları açısından da anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Sonuç olarak kırsal kesimde yaşayan kadın nüfusunun kentsel alanda yaşayan kadınlara göre daha düşük seviyede BİT kullanımı gerçekleştirdikleri, ayrıca BİT kullanımını arttırmak için kırsal kesim nüfusuna özgü olacak şekilde BİT güvenliğinin arttırılmasının anlamlı bir fark yaratacağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Kırsal ve Kentsel Alanlar, BİT, Ankara, Türkiye

This study was conducted to analyze the differences in the Information and Communication Technologies (ICT) between the population living in rural and urban areas in Ankara. The study is particularly important as it is an original research that lays down the groundwork for developing potential future ICT strategies for rural development by determining the difference in ICT usage between rural and urban populations. In the study 50 men and women each living in rural areas were surveyed as well as an additional 50 men and women each living in urban areas by using a custom-developed multiple-choice survey through purposeful sampling. Data collected were analyzed with SPSS statistical analysis software for both personal and gender factors. Khi-squire ( χ2 ) analyses were made to reveal the differences between variables. The results showed that there were significant differences between gender and location (rural vs. urban) in terms of education, income and employment in addition to preferred ICT tools and the use cases. Evaluation of the results revealed that the women living in rural areas utilize ICT less than those who live in urban areas and also increasing ICT security in rural-specific ways would make a significant difference.

PDF

___

Abbate, J. 2000. Inventing the Internet. MIT Press, 43-82, Cambridge, Massachusetts.
Abdurahman, 2016. The Comparison of Agricultural Knowledge and Information Systems (Akis) For Adopters and Non-Adopters of Good Agricultural Practices in Bafra District of Samsun, Turkey. Master's Degree Thesis, Ondokuz Mayıs University, Department of Agricultural Economics, 131, Samsun.
Akar, F. 2015. Purposes, Causes and Consequences of Excessive Internet Use among Turkish Adolescents. Eurasian Journal of Educational Research, 15:60, 35-56.
Almina. 2017. Türkiye’de İlk Radyo Yayınından Bugüne. Radyo Dinle. http://www.radyoyayini.org/genel/turkiyede-ilk-radyo-yayinindan-bugune.html (Erişim tarihi: 14.07.2018)
Anonim, 2012. On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Resmî Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm (Erişim tarihi: 11.11.2018)
Anonim, 2017a. Türkiye'de televizyon. Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_televizyon (Erişim tarihi: 6.10.2018)
Anonim, 2017b. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu. https://www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24579 (Erişim tarihi: 11.07.2019)
Anonim, 2017c. Asgari Ücretin Net Hesabı ve İşverene Maliyeti. Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. https://ailevecalisma.gov.tr/media/1234/2016_onikiay.pdf (Erişim tarihi: 25.06.2019) Anonim, 2018a. Türkiye'de internet. Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_internet (Erişim tarihi: 06.06.2018) Anonim, 2018b. Cepten ilk "alo"nun üzerinden 24 yıl geçti. Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/cepten-ilk-alonun-uzerinden-24-yil-gecti-40750092 (Erişim tarihi: 07.06.2018)
Anonim, 2018d. Büyük Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_btsandarama=kelimeandguid=TDK.GTS.5c732159ec3233.00292195 (Erişim tarihi: 07.06.2018)
Anonim. 2018e. Kırsal Alanda Kadının Güçlendirilmesi ve Kırsalda Kadın Girişimciliğinin Desteklenmesi Konulu Komisyon Raporu (Yayın No. 21). TBMM Basımevi, Ankara. https://komisyon.tbmm.gov.tr/dosyalar/KIRSAL%20ALANDA%20KADININ%20G%C3%9C%C3%87LEND%C4%B0R%C4%B0LMES%C4%B0%20RAPORU.pdf (Erişim tarihi: 03.07.2019)
Anonymous, 2018c. By The Numbers. National Center for Women and Information Technology. www.ncwit.org/bythenumbers (Erişim tarihi: 18.09.2018)
Arıkan, G. 1988. Kırsal Kesimde Kadın Olmak. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5:2, 1-16. https://dergipark.org.tr/download/article-file/597771 (Erişim tarihi: 11.04.2019)
Aydoğan, M., Demiryürek, K. ve Yulafcı, A. 2016. Samsun İli tarımsal üretici örgütleri arasındaki işbirliğinin örgüt başarısına etkisi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31:2, 215-222. doi: 10.7161/omuanajas.260977 (Erişim tarihi: 21.06.2019)
Baran, P. 1964. On Distributed Communications Networks. IEEE Transactions on Communications Systems, 12:1, 1-9. doi:10.1109/TCOM.1964.1088883 (Erişim tarihi: 20.08.2018)
Cohen-Almagor, R. 2011. Internet History. International Journal of Technoethics, 2:2, 45-64. doi:10.4018/jte.2011040104 (Erişim tarihi: 09.07.2018)
Daniel, W. W. 1999. Biostatistics: A Foundation for Analysis in the Health Sciences (7th ed.),Wiley and Sons, 115-116, New York.
Davis, F. D. 1989. Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information. MIS Quarterly, 13:3, 319-340. www.jstor.org/stable/249008 (Erişim tarihi: 01.10.2018)
Davis, F. D., Bagozzi, R. P., and Warshaw, P. R. 1989. User Acceptance of Computer Technology: A Comparison of Two Theoretical Models. Management Science, 35:8, 982-1003.
Demir, H., ve Demiryürek, K. 2018. Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesi: OMÜ Ziraat Fakültesi Örneği. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi 21:, 168-176. doi:10.18016/ksutarimdoga.vi.472966 (Erişim tarihi: 22.06.2019)
Demiryürek, K., Abaci, N. İ., Abaci, S. H., Atasever, S., and Erdem, H. 2017. Effect of Dairy Cattle Breeders’ Association (DCBA) Membership on Sustainability of Innovations in Samsun Province of Turkey. Custos e Agronegócio, 13:2, 35-44. https://www.researchgate.net/publication/320855059 (Erişim tarihi: 19.06.2019)
Department for Environment, Food and Rural Affairs. 2018. Statistical Digest of Rural England. Government Statistical Service. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/676594/Statistical_Digest_of_Rural_England_2018_January_edition_v2.pdf (Erişim tarihi: 04.01.2019)
European Union, 2013. Rural Development Report. https://ec.europa.eu/agriculture/sites/agriculture/files/statistics/rural-development/2013/full-text_en.pdf (Erişim tarihi: 21.11.2018)
ITU, 2019. ICT Statistics. https://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Pages/stat/default.aspx (Erişim tarihi: 08.03.2019) Kayıkçı, S. 2009. Türkiye'de Kırsal Alan Yönetimi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı, 312, Ankara.
Kilpeläinen, A., and Seppänen, M. 2014. Information technology and everyday life in ageing rural villages. Journal of Rural Studies, 33:January, 1-8. doi:10.1016/j.jrurstud.2013.10.005 (Erişim tarihi: 17.06.2018)
Kleinrock, L. 1961. Information Flow in Large Communication Nets. Ph.D. Proposal, Massachusetts Institute of Technology, Electronics Engineering Department, 35, Cambridge, Massachusetts. https://www.lk.cs.ucla.edu/data/files/Kleinrock/Information%20Flow%20in%20Large%20Communication%20Nets.pdf (Erişim tarihi: 21.09.2018)
Kohvakka, R., and Melkas, P, 2018. The Internet is used ever more commonly with a mobile phone – even for shopping. Statistics Finland: https://www.stat.fi/til/sutivi/2018/sutivi_2018_2018-12-04_tie_001_en.html (Erişim tarihi: 24.09.2018)
Lai, P. 2017. The Literature Review of Technology Adoption Models and Theories for the Novelty Technology. Journal of Information Systems and Technology Management, 14:1, 21-38. doi:10.4301/S1807-17752017000100002
Leiner, B. M., Cerf, V. G., Clark, D. D., Kahn, R. E., Kleinrock, L., Lynch, D. C. and Wolff, S. 1997. A Brief History of the Internet. https://www.internetsociety.org/wp-content/uploads/2017/09/ISOC-History-of-the-Internet_1997.pdf (Erişim tarihi: 29.09.2018)
ONS, 2017. Internet users in the UK: 2017. Office for National Statistics. https://www.ons.gov.uk/businessindustryandtrade/itandinternetindustry/bulletins/internetusers/2017 (Erişim tarihi: 02.10.2018)
ONS, 2018. Internet access – households and individuals, Great Britain: 2018. Office for National Statistics: https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/householdcharacteristics/homeinternetandsocialmediausage/bulletins/inte rnetaccesshouseholdsandindividuals/2018 (Erişim tarihi: 02.10.2018)
Özaydınlık, K. 2014. Toplumsal Cinsiyet Temelinde Türkiye’de Kadın ve Eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 4:33, 93-112. doi:10.21560/spcd.03093
Özçağlar, A. (2016). Büyükşehir Belediyeli İllerde Kır ve Kent Nüfusunun Tespiti Mümkün mü? TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 13-14 Ekim, Bildiriler Kitabı, 271-291, Ankara.
Redfield, R. 1947. The Folk Society. American Journal of Sociology, 52:4, 293-308. http://www.jstor.org/stable/2771457
Rogers, E. M. 2003. Diffusion of Innovations, Free Press, 163-199, New York
Saari, M., Timo, N. 2016. Statistics Finland. Helsinki: Official Statistics of Finland. https://www.stat.fi/til/muutl/2016/02/muutl_2016_02_2017-12-18_tie_001_en.html (Erişim tarihi: 08.12.2018)
Salemink, K., Strijker, D., and Bosworth, G. 2015. Rural development in the digital age: A systematic literature review on unequal ICT availability, adoption, and use in rural areas. Journal of Rural Studies, 54:2017, 360-371. doi:10.1016/j.jrurstud.2015.09.001
Tavşancil, E., Keser, H. 2002. Development of a Likert Type Attitude Scale towards Internet Usage. Journal of Educational Sciences and Practices, 1:1, 80-100.
TÜİK, 2019a. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028 (Erişim tarihi: 08.01.2019)
TÜİK, 2019b. Tanım ve Kavramlar. Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/YMA_2012/metaveri/tanim/index.html (Erişim tarihi: 08.01.2019)
TÜİK, 2019c. Yıllara ve Cinsiyete Göre İl / İlçe Merkezleri ve Belde / Köy Nüfusu, Genel Nüfus Sayımları - ADNKS. Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1587 (Erişim tarihi: 08.01.2019)
UNESCO, 2019. Information and communication technologies (ICT). UNESCO: http://uis.unesco.org/en/glossary-term/information-and-communication-technologies-ict (Erişim tarihi: 08.01.2019)
Urry, J. 1995. Consuming Places. Routledge, 48-50, London and New York: Routledge.
Ursavaş, Ö. F. 2015. An examination of gender effect on pre-service teachers’ behavioural intentions to use ICT. Journal of Theory and Practice in Education, 11:1, 68-88. acikerisim.lib.comu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/COMU/1057/%C3%96mer_Ursava%C5%9F_Makale.pdf?sequence=1andisAllowed=y (Erişim tarihi: 06.05.2019)
Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., and Davis, F. D. 2003. User Acceptance of Information Technology: Toward a Unified View. MIS Quarterly, 27:3, 425-478. Retrieved from www.jstor.org/stable/30036540
Venkatesh, V., Thong, J. Y., and Xu, X. 2012. Consumer Acceptance and Use of Information Technology: Extending the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology. MIS Quarterly, 36:1, 157-178. pdfs.semanticscholar.org/6256/0e2001480fd1f22558ce4d34ac93776af3e6.pdf
Wirth, L. 1938. Urbanism as a Way of Life. The American journal of Sociology, 44:1, 1-24. http://www.jstor.org/stable/2768119
Yakar, M. 2012. İç ve Dış Göçlerin Kırsalda Nüfusun Yaş Yapısına Etkisi: Emirdağ İlçesi Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 10:2, 129-149.