SAMSUN’DA TAŞ-PİŞMİŞ TOPRAK VE AHŞAP ÜZERİNDE GÖRÜLEN “ TAMGA VE TÜRK RUNİK YAZI” ÖRNEKLERİ

ÖZET:Kökeni binlerce yıl öncesine dayanan ve Orta Asya’ da Turani kavimlerin yaygın olarak yaşadığı bölgelerde görülen, İpek Yolu ve diğer ticari kervan yolları aracılığı ile zaman içerisinde geniş bir coğrafyaya yayılan Türkçe Runik ve Tamga’ların Anadolu serüvenin de Samsun önemli bir yer tutmakta olup, farklı zamanlarda taş ve ahşap üzerine kazınmış örnekler unutulmadan varlığını özellikle el sanatlarında hala devam ettirmektedir. Kökeni Ön-Türklere kadar uzanan Türk Runik yazı ve Tamga’larının aynı gelenekle ürün vermiş Samsun örnekleri bulundukları arkeolojik alanlarla birlikte değerlendirilmelidir. ANAHTAR KELİME: Tamga, Runik, İskit, Ön Türk, Orta Asya, İpek Yolu, Salıpazarı, Terme.ABSTRACT:Samsun has an important place in the Anatolian adventure of Runic Turkish and Tamga, whose origin dates back thousands of years and spreads to a vast geography over time through the Silk Road and other commercial caravan roads seen in the regions where Turani people are widespread in Central Asia. The examples of stone and wood engraved of various dates still remain in handicrafts today. The Samsun examples of the same tradition of the Turkish Runic text and the Tamga which originate back to the Proto-Turks, should be evaluated together with the archaeological sites of Samsun in which they were found. KEY WORDS: Tamga, Runic, Scythian, Proto-Turk, Central Asia, Silk Road, Salıpazarı, Terme.

Anahtar Kelimeler:

Tamga, Runik, İskit, Ön Türk, Orta Asya, İpek Yolu, Salıpazarı, Terme

PDF

___

AKSOY, M; www.mustafaaksoy.com (Altaylardan Anadolu’ya Damgalar)
ATALAY, B.; (2006), Divanü Lügati't – Türk, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara
AYDA, A.; (1992), Etrüskler (Tursaklar) Türk İdiler, S.126 , Ankara
AYYILMAZ, C.; (2003), “Gamalı Haç (Svastika)”, Töre Dergisi, S.V., S. 17; İstanbul
BAYCAROV, Y.; (1996), Avrupa’nın Eski Türk Runik Abideleri -T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Bilim Dizisi-9, S., Çeviren: Muvaffak DURANLI, sy. 96-97, Ankara
CANPOLAT, M.; (1974), “Divan-ı Lügati’t -Türk’te Şamanizm İzleri”, Türk Folklor Araştırmaları Yıllığı, Belleten, Ankara
GÖKALP, Z.; (1976), Türk Medeniyeti Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları, sayfa 63, İstanbul
GÜVENSOY, T.; (1979), “24 Oğuz Boyunun Anadolu’daki İzleri”, Türk Halk Bilimleri Araştırmaları Yıllığı, s.73-98, Ankara
GÜNALTAY, Ş.; ( 1951), Yakın Şark, IV, C I, Türk Tarih Kurumu, Ankara
GÜNALTAY, Ş.; (1937), "Sakalar", Tarih Semineri Dergisi, l. Sayı, S. 5-8.
Herodotos, (1973), Herodot Tarihi (Çev. M. Ökmen), s. 24,İstanbul
İNAN, A.; (1935), "Ongun ve Tös Kelimeleri Hakkında", Türk Tarih ve Arkeologya Dergisi'den Ayrıbasım, sayfa 2, İstanbul
KAFESOĞLU, İ.; (1993), Türk Milli Kültürü, S. 95, İstanbul
Kül-Tegin; (2003), Orhun –Yenisey Yazıtları,VI-VIII.yy., Türksoy Yayınları, No:20, Ankara
KÜRÜM, T.; (1992), Futhark Alfabesinin Gizemi, Antalya.
KÖMEN, M.; (2005). Türük Bil Yazısı Yazım Kuralları: Kök Türkçe. Töre Yayınları
NAMİTOK, A; (2008) Çerkeslerin Kökeni II. Kitap, Kaf-Dav Yayınları,Ankara
ÖGEL, B.; (1971), Türk Mitolojisi I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, sayfa 32, Ankara
ÖZTELLİ, C.; “Anadolu’da Şamanlığın İzleri”, I. Uluslar arası Türk Folklor Semineri Bildirileri, s.410, Ankara,1974
SÜMER, F.; (1999), Tarihleri-Boy Teşkilatı Destanları Oğuzlar (Türkmenler), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, sayfa 227-229-232, İstanbul
SELÇUK,B.(2011) Trak-Pelasg-Luvi Kültür Havzaları ve İki Çerkesya Arasındaki Tarihsel İlişkiler Üzerine –I-,http://www.kafkasevi.com/index.php/article/detail/436 Sir Garard C.(2012), Çeviren: APAYDIN,Dinçer; Türk Runik Alfabesinin Kökeni,Dil Araştırmaları,Sayı II,Güz, Sayfa:163-183
STRABON; (2000), Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap:XII,XIII,XIV, Çeviren:Prof.Dr. Adnan
PEKMAN, Arksan, 4.Baskı, İstanbul